11 listopada obchodzony jest w wielu krajach jako Dzień Zakończenia I Wojny Światowej, w USA jest to Dzień Weteranów, w Kanadzie - Dzień pamięci. W Polsce 11 listopada oddajemy hołd tym, dzięki którym Polska po 123 latach zaborów odzyskała niepodległość. W tym dniu Polska oddaje też hołd marszałkowi J. Piłsudskiemu, spoczywającemu w krypcie pod wieżą Srebrnych Dzwonów w podziemiach Katedry Wawelskiej. Pierwsza wojna światowa zakończyła się 11 listopada 1918 roku z chwilą podpisania przez Niemcy rozejmu w lasku Compiégne pod Paryżem. 10 listopada powrócił do Polski komendant I Brygady Legionów Józef Piłsudski, internowany od lipca 1917 roku przez Niemców w Magdeburgu. W dniu 11 XI Rada Regencyjna przekazała mu władzę wojskową. Święto narodowe 11 listopada wprowadziła ustawa Sejmu w 1937 roku. Dzień ten pozostawał oficjalnie świętem państwowym do 1944 roku. Rok później komunistyczne władze ustanowiły święto 22 lipca - w rocznicę ogłoszenia manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Dzień ten pozostawał świętem państwowym w PRL. Święto 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm w 1989 roku. A tak napisała o Święcie Niepodległości jedna z uczennic Gimnazjum w Polsce. 11 listopada – Święto Odzyskania Niepodległości Jak powietrze Wszyscy chyba Polacy wiedzą, że jedenasty listopada to święto, dzień odzyskania niepodległości. Przypuszczam jednak, że gdyby zapytać kilka przypadkowych osób, co dokładnie oznacza w tym wypadku termin „odzyskanie niepodległości”, wiedzieliby to nieliczni. Moje pokolenie nie stanowi tu wyjątku – jedenasty to dla nich po prostu dzień wolny od szkoły, kolejna okazja, żeby się powłóczyć po osiedlu. Komu potrzebne jakieś refleksje historyczne? A może jednak warto pokusić się o chwilę zadumy – nad tym co było, i nad tym, co jest. Chciałabym przypomnieć wszystkim, co oznacza listopadowa rocznica, i w jaki sposób była ona świętowana przez ostatnie kilkadziesiąt lat Próba podania szczegółowej daty odzyskania przez Polskę niepodległości może budzić kontrowersje – dotyczy to zresztą nie tylko roku 1918, ale i 1989 (bo czy za początek Nowej Epoki należy uznać Okrągły Stół czy raczej powołanie rządu Mazowieckiego?). Ale skupmy się na roku 1918. W nocy z 6 na 7 listopada powołany został w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele. W dwudziestoleciu międzywojennym za początek odrodzenia Polski opozycyjni socjaliści i ludowcy uznawali więc właśnie siódmego listopada. Władze jednak organizowały uroczystości cztery dni później – woląc upamiętniać podpisanie kapitulacji przez Niemcy i przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego. Po II wojnie, w ponurych czasach stalinizmu, o dwudziestoleciu międzywojennym w ogóle nie wypadało mówić. Jednak po przełomie październikowym (1956) rocznicę przywrócono – znów na siódmego listopada (warto tu zauważyć, że w ten sposób polskie święto zbiegało się z obchodami rocznicy rewolucji bolszewickiej). W 1968 roku, w pięćdziesiątą już rocznicę odzyskania niepodległości, i jednocześnie tuż po głośnych wydarzeniach marcowych, znowu zaczęto głośno wspominać II RP, pojawiły się nawet głosy, żeby przywrócić jedenastego jako święto. W latach siedemdziesiątych można już było usłyszeć w mediach wzmianki na ten temat, choć oficjalnie rocznicę nadal obchodzono siódmego. Siedemdziesiąta rocznica odrodzenia przypadła w 1988 roku – w okresie coraz większej wprawdzie wolności słowa, ale i gorączkowych przygotowań do transformacji, co trochę usunęło ją w cień. Pięć lat temu zaś mieliśmy rocznicę osiemdziesiątą. Wszyscy Polacy wiedzą już, że jedenasty to dzień odzyskania niepodległości, za to mało kto pamięta o siódmym (podobno uważa się nawet, że uroczyste świętowanie powstania rządu Daszyńskiego byłoby zbyt lewicowe). Jak już wspomniałam na początku, wiedza historyczna rodaków pozostawia jednak często wiele do życzenia. Pozostaje zastanowić się, czy naprawdę jest to przejaw słabnącego w naszym narodzie patriotyzmu? Pytanie pozostawiam otwarte, ale pozwolę sobie na refleksję, że wbrew temu, co ostatnio pisze się w prasie, wydaje mi się, że jednak miłość do ojczyzny to jest najprostszy rodzaj miłości. Że to jest coś, z czym się rodzimy, i co trzeba tylko w odpowiedniej chwili w sobie odnaleźć. Bo jak pisał Leopold Staff w „Wierszu o Polsce”: A patrz: przecież jest prosta – Nie wiem, czy jest małą, czy też wielką rzeczą; Wiem tylko – codzienna i konieczna Jak powietrze. Wydarzenia, które przyczyniły się do uzyskania niepodległości przez Polskę 11 listopada 1918 r. Klęska Rosji w wojnie z Japonią (1904-1905) spowodowała w społeczeństwie polskim wzrost nadziei na utworzenie w nieodległej przyszłości niepodległego państwa polskiego. W Galicji w latach 1908-1914 zaczęły powstawać organizacje wojskowo-niepodległościowe. Po wybuchu I wojny światowej (1914) w polskich partiach politycznych ujawniły się różne koncepcje odbudowy niepodległego państwa polskiego. Roman Dmowski i inni działacze Narodowej Demokracji liczyli na zwycięstwo Rosji i mocarstw zachodnich, natomiast Józef Piłsudski i dowództwo Legionów Polskich przy armii Austro-Węgier liczyli początkowo na zwycięstwo państw centralnych (Niemcy i Austro-Węgry). Wydarzenia potoczyły się jednak zupełnie inaczej. Rosja, Niemcy i Austro-Węgry nie miały zamiaru wychodzić naprzeciw oczekiwaniom polskich polityków. Potrzebowały one jedynie polskich rekrutów i zapasów wojennych. Stosunek zaborców do sprawy polskiej zaczął się zmieniać wraz z przeciąganiem się działań wojennych, wyczerpywaniem się rezerw ludzkich i materialnych. Wydarzeniem, które po raz pierwszy postawiło na arenie międzynarodowej sprawę utworzenia państwa polskiego, był wydany 5 XI 1916 przez cesarzy Austro-Węgier i Niemiec akt o utworzeniu w przyszłości z ziem polskich należących dawniej do Rosji satelickiego Królestwa Polskiego. Następnie deklarację o potrzebie utworzenia niepodległej, zjednoczonej Polski złożyli m.in. car Rosji Mikołaj II (25 XII 1916), prezydent USA T.W. Wilson (22 I 1917), Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich (27 III 1917) i rosyjski Rząd Tymczasowy (30 III 1917). W czerwcu 1917 we Francji rozpoczęto formowanie Armii Polskiej (od 1918 pod dowództwem gen. J. Hallera), a 15 VIII 1917 w Lozannie powstał Komitet Narodowy Polski (działał w Paryżu, na czele z R. Dmowskim), który pełnił rolę rządu polskiego na emigracji, m.in. w 1919 uczestniczył w przygotowaniu i podpisaniu traktatu wersalskiego. W lipcu 1917 dobiegło kresu istnienie Legionów Polskich walczących u boku Niemiec przeciwko Rosji ponieważ Polacy odmówili złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec (większość legionistów internowano, a J. Piłsudskiego umieszczono w twierdzy magdeburskiej). W tym czasie w Rosji rozpoczęto formowanie Korpusów Polskich, które miały podjąć walkę pod dowództwem rosyjskim. Zbliżająca się klęska państw centralnych w wojnie spowodowała jesienią 1918 nasilenie przygotowań do utworzenia na ziemiach polskich własnej administracji. W Krakowie powołano 28 X 1918 Polską Komisję Likwidacyjną, na której czele stał W. Witos. W zaborze pruskim na początku listopada 1918 utworzona została Naczelna Rada Ludowa, a w nocy 6-7 XI w Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej na czele z I. Daszyńskim. W rządzie tym dominowali zwolennicy J. Piłsudskiego, który powrócił do Warszawy z Magdeburga 10 XI 1918. Następnego dnia, 11 XI 1918 zostało podpisane z Niemcami porozumienie o zawieszeniu broni na froncie zachodnim, kończące I wojnę światową. Tego dnia Rada Regencyjna (powołana przez państwa centralne w 1917 jako najwyższa władza tymczasowa w Królestwie Polskim) przekazała J. Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem polskim, na ulicach Warszawy i innych miast rozbrajano Niemców i świętowano odzyskanie niepodległości. Legiony Polskie w I wojnie światowej. Legiony Polskie to formacja wojskowa utworzona i walcząca u boku państw centralnych w latach 1914-1917, podległa częściowo Naczelnemu Komitetowi Narodowemu. Skupiała żołnierzy oddziałów strzeleckich i innych polskich organizacji o charakterze wojskowo-niepodległościowym; początkowo 2 legiony - Zachodni i Wschodni - jesienią 1914 połączone w Legiony Polskie składające się z 3 brygad. Komendantem I Brygady w latach 1914-1916 był Józef Piłsudski. W 1917 w wyniku kryzysu przysięgowego (legioniści odmawiali składania przysięgi Niemcom formującym Polską Siłę Zbrojną) uległy rozbiciu - część żołnierzy włączono do PSZ lub internowano, część wcielono do armii austriackiej lub pozostawiono w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po odzyskaniu niepodległości nastąpił proces tworzenia się państwa polskiego. Proces tworzenia się państwa polskiego był długi i skomplikowany. Ośrodkiem władzy politycznej i stolicą Odrodzonej Rzeczpospolitej od początku była Warszawa. Osobą jednoczącą różne ośrodki władzy politycznej był J. Piłsudski - w listopadzie 1918 swoje uprawnienia przekazały mu Rada Regencyjna i Rząd Lubelski (oba organy rozwiązały się). 17 listopada 1918 J. Piłsudski powołał pierwszy centralny rząd z J. Moraczewskim na czele, zaś 22 XI ogłosił się Naczelnikiem Państwa. Wobec braku akceptacji tego rządu przez polską prawicę i mocarstwa zachodnie 16 I 1919 został powołany rząd premiera I. Paderewskiego, który zyskał uznanie międzynarodowe. 26 I 1919 odbyły się wybory do sejmu ustawodawczego, który miesiąc później przyjął tzw. małą konstytucję, określającą naczelne organy władzy państwowej. Najważniejszą sprawą dla nowych władz było ustalenie granic państwowych i zjednoczenie ziem, które przez 123 lata pozostawały pod panowaniem państw zaborczych. W Wielkopolsce 28 grudnia 1918 wybuchło powstanie skierowane przeciwko władzom niemieckim, zakończone szybkim opanowaniem całej Wielkopolski przez oddziały polskie (dowódca mjr Stanisław Taczak). Było to najbardziej udane z polskich powstań, a wywalczone zachodnie granice Polski zostały potwierdzone w traktacie wersalskim. Silne antagonizmy polsko-niemieckie istniały na Górnym Sląsku. Doprowadziło to do wybuchu trzech powstań w latach 1919, 1920 i 1921. Wpływ na ostateczny kształt granicy w tym regione, podobnie jak na Warmii i Mazurach miały plebiscyty, których wyniki zatwierdziła Liga Narodów. Wyniki plebiscytów były niekorzystne dla Polski. Granica polsko-czeska na Śląsku Cieszyńskim została ustalona w 1919 w wyniku ofensywy wojsk czeskich, które zajęły prawie cały ten region do Wisły. Najbardziej długotrwałe i zażarte boje toczyły się o kształt granicy wschodniej. Starcia z Armią Czerwoną trwały od wiosny 1919. Wojska polskie zdobyły Wilno (kwiecień 1919). W następnym roku przejściowo zajęły Kijów (maj 1920). Latem 1920, w wyniku szeroko zakrojonej ofensywy wojsk sowieckich zagrożona została Warszawa. Spowodowało to wyjątkową mobilizację całego społeczeństwa polskiego do obrony kraju. Kontrnatarcie wojsk polskich (bitwa warszawska 13-25 VIII 1920, kontruderzenie znad Wieprza 16 VIII 1920) doprowadziło do rozbicia nacierających sił sowieckich i zmusiło je do panicznego odwrotu. Wojska polskie przeszły do kontrofensywy i zajęły ogromne połacie Białorusi i Ukrainy. Terytoria te na mocy traktatu pokojowego z Rosją Radziecką podpisanego w Rydze w 1921 pozostały w granicach Polski. 17 III 1921 sejm ustawodawczy uchwalił Konstytucję marcową, która określała podstawy ustroju państwa. Nadawała ona duże uprawnienia władzy ustawodawczej, co w sytuacji rozdrobnienia partyjnego było przyczyną niestabilności politycznej państwa. Pieśń Legionów Polskich: „Pierwsza Brygada” Legiony to żołnierska nuta, Legiony to skazańców los! Legiony to żołnierska buta, Legiony to ofiarny stos! My Pierwsza Brygada Strzelecka gromada, Na stos rzuciliśmy Nasz życia los, Na stos, na stos! Krzyczeli, żeśmy stumanieni, Nie wierząc nam, że chcieć to móc, Leliśmy krew osamotnieni, Lecz z nami był nasz drogi Wódz! My Pierwsza Brygada Strzelecka gromada, Na stos rzuciliśmy Nasz życia los, Na stos, na stos! Nie trzeba nam od was uznania, Ni waszych łez, ni waszych mów! Skończyły się dni kołatania Do waszych serc, do waszych dusz! My Pierwsza Brygada Strzelecka gromada, Na stos rzuciliśmy Nasz życia los, Na stos, na stos!
Posted on: Tue, 05 Nov 2013 02:09:59 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015