Nazm Hîkmet baştir bnasîn Regî Honrawekanî min le Xxakî Serzemînimdaye Nazm Hîkmet w. le Farsîyewe : Hejên Beşî heştem Honrawey nazm hîkmet urhan kemal nûserî benawbangî turk, ke mawey sê (3) sall le zîndanî burseda letek nazm hîkmet hawzîndanî buwe û beserhatî em sê (3) salley nûsîwetewe û bllawîkirdotewe û be şeydayyewe lebarey nazm hîkmetewe dedwêt, lebarey ewewe guteyekî sernicrrakêşî heye, ke dellêt nazm hîkmet amêrî honraweye. , lewey ke her berxurdêkî taze, her bîrêkî taze û her wtarêkî taze, destbecê debuwe mayey sruşî honraweyekî taze bo nazm û destbecê rakêşîdekirde pay pîtçne şequşrrekey. Bew core detwanrêt bem encamgîrîye bgey, ke gutekey urhan kemal raste, bellam gewreyî em amêre [nazm], tenya le xêrayî û frawanî berhemîda nîye, bellku gewreyye ketwarîyekey lewedaye, ke heryek lem honrawane le edebyatî turkîda, berhemêkî hellkewteye û tenanet lasayîkirdneweyan le twanay hîç honerêkda nîye. Ew xalle bnerretyaney ke le barey honrawey nazm hîkmetewe debêt leberçaw bgîrdirên emanen : 1. Lenêw honrawey klasîkî turkda, ke honrawey kêş û serwadare û lejêr karayî honrawey farsî û erebîda buwe, betaybet ewey ke honrawey çîne xoşguzeranekan buwe û honrawey ewrroy turk, ke sereta be satîre honrawe (şri hcaî) destîpêkirduwe û le şêwey honrawey azadda drêjey peydakirduwe, honrawey nazm hîkmet be tenya qonaxêke, ke hîç pêşîney nebuwe û paşrrewanîşî tenanet neyantwanîwe lasayîbkenewe. 2. Gringitrîn taybetmendî nazm hîkmet lewedaye, ke hawkatî sûdwergirtin le xermanî waje û muzîkî honrawey klasîkî turk, sûdwergirtne lew twanayyane, le kêşî satîr, ke kêşî honrawey gelîyaneî anatollî û honrawegelî dilldaraneî turkyeye û derbrrî hest û sozî çîne bêbeşekan û gundîye jêrçepokekane, nazm gişt em cwanyaney le xizmetî xebat û roşingerî bekarhênawe û honrawey ew çekuşêke, ke herdem le tepllî serî zordaran û împiryalîzmî cîhanî deda. nedîm gursil honer û rexnegrî turk le sallî 1974da le jmareyekî govarî uropda ke be boney dehemîn sallrrojî mirdnî nazm hîkmetewe bllawkrayewe ew away nûsî : sererray gişt fşarekan, sererray kîney dujimnanî endêşe, ke rêgrîy bû le mîletî turk, mîletî min, drêjeyan be eşkencedanî lawanî wllatî min deda, nazm satêk le awazçrrîn newesta, ew goranî mroyyaney çrrî û goranî hîway xoybûnî be rojanî dahatû û bawerrî xoy be şorrş bew core, ke xoy le sallî 1949da le zîndanî burseda nûsî wek guleyek le mawey de (10) sall zîndanda têperrê û gişt ew gelaney ke le goşe û kenarî dunyada bo nan, bo azadî; bo soşyalîzm decengan, dengî ewyan lenêw dîwarî zîndanekanyan û le çollewanî durixrawgekanyanda bîst. Katêkîş ke dîtyan lem deryaçe gewreyey hawxebatîyda, ke le honrawey nazmdaye, bas le ewan krawe, şadîyekî bêsnûr û lerradebederyan hestipêkrid ... nabêt lebîrbikrêt, ke em deryaçe gewreye serçawekey serzemînî anatollîye û pêş ewey têperrê û letek deryaçekanî dîkeda têkellbibêt û birjête deryaluşî frawanî wajewe, ke ferhengî mrovayetî lêyewe regî derkirduwe, le rêsayekî mîlîyewe çeşeykirduwe. Bo ewey beşdarî şorrşigêrraney nazm letek em ferhengeda zyatir derkibkeyn, baştre ke ew le meydanî taybetî çalakî xoyda, wate zmanêk ke dunyay pênîgarkêşîydekrid, leberçawbigrîn. Em zmane le heman katda hem lenawbirdne û hem drêjepêdan. Lenawbirdne bew radeyey ke honrawey nazm raburdû bew corey ke heye, retdekatewe. Bellam be textkirdin û xistneserî ştî taze beşêweyekî nwê derîdehênêt. Drêjedane lew ruwewey ke honrawey nazm ştêkî naasayî nîye, bellku pêkhateyekî henûkeyye le rêsayekî konî honerane be leberçawgirtnî jyanî gelî turk, bedrêjayî mêjû. le honraweda detwanrêt em rêsaye le dû rewtda bixrêterrû, ke herdûkyan le pêkhatêkî komellayetîyewe serçawedegrin. Bellam derbrrî dû lêkdanewey cyawazn. Em dû rewte brîtîn le honrawey gelî û honrawey dîwanî, yekemyan demawdemîye, ke parêzeran û drêjepêderanî dilldaranni û derbrrî barudoxî jyanî gundîyan û le heman katîşda cîhanbînî ewane le çwarçêwey zmanêkî sade û gelîyda, herweha ewey ke honrawey dîwanî tuxmî zorî le honrawey farsî û erebî lexogirtuwe, xoy be edebyatî pesendikrawan dadenêt û rengdanewey aydyolocî çînî serwere ... Bepêçewanewe, honrawey gelîy, çunke lebarey jyanî rojaney xellkî asayyewe buwe û herdem peywendî ketwarbînaney letek dunya û xellkîda perepêdawe. Ştêkî sruştîye, ke honerî gelî (ewîndar) neydetwanî têrrwanînêkî mêjûîy, ke le snûrî huşyarî ew têperdekat, bhênête nêw honrawekey. Letek eweşda, hêştake em honrawe demawdemîye, ketwargerayî sade û sakarî têdadebînîn, ke peywendî gundîyekanî turk letek sruşt û karda destinîşandekat. Nazm besûdwergirtin le çwarçêwey honrawey dîwanî [betaybet le honrawe seretayyekanîda] û tuxmî şorrşigêrraney honrawey gelî, guncandinêkî tazey hênawetearawe. Nazm bexoy deygut, katêk ke honrawe dehonêtewe, bîr le orkêstrayekî gewre dekatewe. Jmareyek le honrawe seretayyekanî ew lewane (darbî dîwane) û (deryay xezer), kêş û awazêkî wehayan heye, ke dellêy bo orkêstray fîlharmonîk (Philharmonic Orchestra) nûsrawn. Lebarey em honrawanewe nazm xoy awa dellêt : bo pyadekirdnî nezmî kêşî honrawey xom, hîç griftêkim nebû, çunke honrawey dîwanî tewawtirîn nmûney rollî kêş, ke deytwanî bîbê, xistbûye berdestî min. Lew serdemeda min honrawem bo ewe degut, ke bitwanim leberamber komellêkî frawanda bîxwênmewe. Bellam ew tenya le çwarçêwey honrawey dîwanî sûdwerdegrêt û bo amancêkî taybet, çunke paş maweyek le wellam be pirsyarêk, ke lebarey sadeyî honraweyewe arasteydeken, awa wellamdedatewe ..., ... Lewaneye eme kardaneweyek bêt le beramber honrawey sunetî dîwanî, le beramber ezmûn û arayşe hoşîye xorhellatîyekan. Nazm em şeydayyey bo sakarî le gelî turkewe be lebomawe wergirtuwe, ke bo xoy honrawey resenî be zmanî rojane dahênawe. Rastitre û baştre bllêyn, zîndan taqîgeyekî gewre bû bo honer, lewênderê bû, ke nazm hîkmet peywendî rasteqîney letek zmanî gelyaney xellk peydakrid û twanî bîhênête honrawey xoyewe. îbrahîm elî gundîyekî law, ke nazm le zîndanda nîgarkêşîy fêrdekrid û paş derçûn le zîndan, bû be nîgarkêşêkî benawbang û nawî ballabanî bo xoy hellbjard, le bîrewerîyekanî xoyda degêrrêtewe, ke honer kerestey pêwîst bo honrawey [dîmenî mroyî] xoy kodekatewe : nazm deçuwe gişt jûrekanî zîndanewe, gwêy le qsey her zîndanîyek radegrit, ke ştêkî taze û cyawazî baskirdaye. Le zîndanîyekey dexwast, ke xêratir qsan bka û daway kaxezî dekrid ta bînûsêtewe û be pele deynûsî. Le satêkî çawerrwannekrawda helldestayewe û deçuwewe jûrekey xoy. Paşan le pişt pîtçnekey dadenîşt û çend satêk honrawey dehonîyewe û çapîdekrid. Em qonaxe le honrawey nazm hîkmetda berrastî qonaxêkî tazebû, qonaxêk ke îdî çwarçêwey honrawey dîwanîî letek yarîkirdin be form, neydetwanî rêgribêt le teqînewe û hellçûnî burkanasay honrawey ew dîmenî mroyî wllatî min, le rastîda hellçûnî honrawe bû, sedan laperre honrawe, ke le rastîda hem honrawe bû, hem roman, hem şanoyî ! Nazm hîkmet bem core honrawe, jyan û xellkî dehonîyewe, îdî ne le çwarçêwey honraweyekî taybetda demayewe û ne le çwarçêwey hest wsozî jyanî xoyîîwun. Cîhanîbûnî honer destîpêkirdbû, honrawey ew lewe bedwawe, honraweyek bû, ke peywendî nêwan takekes û xellk û xellkî wllatanî dîke û serzemîne dûrdestekanîşî drustdekrid. Ew honrawey mrovî efrîkayî û kubayî û ereb û yabanî degut. Bem core denghellbrrînî gişt stemdîtwanî cîhan bû, ke le zmanî nazm hîkmet ewe dehatederê, ew berradeyek qsey bo kirdin hebû, ke pêwîstîdekrid be rewanî û frawanî pexşan bnûsêt û honrawe bhonêtewe. Bellam le drêjtirîn û pexşanîtrîn honrawekanîşîda, berdewamî ew awaze lêderey, ke taybetmendî honrawey nazm hîkmet e, detwanrêt bedîbkirêt. Lêreda dwan leser honrawey nazm hîkmet le twanada nîye, betaybet ke basî jyanî pirr berhemî ew, letek ewey ke le seretada birryarwabû, le çwarde laperre zyatirnebêt, wek debînin nzîkey çil perrey dagirtuwe û hêştaş zor xallî sernicrrakêşî basnekraw mawnetewe. Lem ruwewe naçarîn basî tîrutesel lebarey honrawey nazm û berhemekanî dîkey ew, bo bwarêkî dîke hellgirîn û lêreda tenya fehrêstêk le berhemekanî ew dexeynerrû. ****************** hezheen.tk
Posted on: Fri, 25 Oct 2013 09:20:55 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015