Danas je petak, 5. jul. Dogodilo se na današnji dan: 1643. - Prvi put je na teritoriji SAD-a zabeležen snažni ciklonski vetar - tornado. 1687. - Kraljevsko društvo u Londonu objavilo je delo Isaka Njutna - "Matematički principi filozofije prirode". 1833 - Umro je francuski hemičar Žozef Nisefor Nieps, pionir fotografije. Usavršavajući litografiju od 1813. do 1820, prvi je u svetu uspeo da fiksira sliku dobijenu u mračnoj komori pomoću posrebrene bakarne ploče prekrivene osetljivim slojem asfaltnog laka. 1857 - Rođena je nemačka revolucionarka Klara Cetkin, jedan od osnivača ženskog međunarodnog radničkog pokreta i Komunističke partije Nemačke, na čiji je predlog 8. mart proglašen Međunarodnim danom žena. Zbog aktivnosti u socijalističkom pokretu morala je 1882. da emigrira iz Nemačke. Po povratku 1890. rukovodila je ženskim proleterskim pokretom, a od 1892. do 1917. uređivala je ženski socijaldemokratski list "Gleićheit". Inicijator je Prve međunarodne konferencije žena 1907, na kojoj je izabrana za sekretara Međunarodnog ženskog sekretarijata. Međunarodna konferencija žena u Kopenhagenu 1910. prihvatila je njen predlog o proglašenju Međunarodnog praznika žena-radnica. Tokom Prvog svetskog rata bila je aktivna u levičarskoj grupi "Spartak" i zbog osude imperijalističkog rata 1915. je uhapšena. Bila je član Prezidijuma Treće internacionale (Kominterna), rukovodilac ženskog odeljenja Kominterne i komunistički poslanik u Rajhstagu (Skupština) do dolaska nacista na vlast, posle čega je izbegla u Moskvu gde je ubrzo umrla 1933. 1879 - Rođen je američki teniser i političar Dvajt Dejvis, koji je 1900. osnovao tenisko takmičenje nacija "Dejvis kup". Pod predsednikom SAD Kelvinom Kulidžom bio je ministar rata od 1925. do 1929. 1889 - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović. Bio je izraziti realista. Posle završenog pravnog fakulteta radio je u rodnoj Sent Andreji kao advokat, a u toku revolucije 1848. bio je poslanik Majske skupštine u Sremskim Karlovcima i član Glavnog odbora Vojvodine. Napisao je devet romana, 17 pripovedaka, knjigu memoara i veliki broj publicističkih i političkih članaka. U romanima je opisivao život vojvođanskih Srba (i uopšte ugarskih Srba). Dela: romani "Trpen-spasen", "Milan Narandžić", "Čudan svet", "Vasa Rešpekt", "Večiti mladoženja", "Stari i novi majstori", "Patnica". 1891 - Rodjen je hrvatski pesnik Avgustin Tin Ujević, koji je svojom lirikom, ali i boemskim životom, obeležio razdoblje izmedju dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ("Lelek sebra", "Kolajna", "Žedan kamen na studencu"). 1943 - Ofanzivom nemačkih snaga na položaje Crvene armije iz pravca Orela i Harkova, u Drugom svetskom ratu je počela Kurska bitka, najveći tenkovski okršaj u istoriji ratova. Namera nemačkih snaga bila je razbijanje središnjeg dela Istočnog fronta, posle čega je palaniran napad na Moskvu. Cilj nemačke ofanzive, pod tajnim nazivom "Citadela", bio je obuhvatiti sovjetsku prestonicu i naneti odlučujući udarac Crvenoj armiji. U bici je učestvovalo 50 divizija Vermahta, ukupne jačine oko 900.000 vojnika, 2.700 tenkova i samohodnih i jurišnih topova, 10.000 artiljerijskih i minobacačkih cevi, uz podršku oko 2.000 aviona. Snage Crvene armije brojale su 12 armija. Sovjeti su imali izvesnu brojčanu prednost u ljudstvu i naoružanju - 20.000 topova i minobacača, 920 raketnih bacača "kaćuša", 3.600 tenkova, i podršku 2.400 aviona. Najžešće borbe vođene su oko sela Prohorovka. Uprkos većim gubicima, sovjetske snage su izvele uspešan protivnapad i do 23. avgusta Nemci su bili poraženi. Njihovi gubici iznosili su preko pola miliona poginulih, ranjenih i zarobljenih. Stvarni sovjetski gubici obelodanjeni su tek 1991. Tada je saopšteno da su sovjeti imali oko 800.000 poginulih, ranjenih i nestalih. Pobedom u Kurskoj bici, inicijativa na Istočnom frontu prešla je na stranu Crvene armije. 1975 - Američki teniser Artur Eš je u finalu pobedio zemljaka Džimija Konorsa, postavši prvi afroamerikanac u dugoj istoriji turnira u Vimbldonu koji je pobedio na najprestižnijem svetskom teniskom takmičenju. 1980 - Švedski teniser Bjorn Borj peti put uzastopno pobedio je na turniru u Vimbldonu, što nikom do tada nije uspelo. 1983. - Nakon 84 dana blokade mozga, žena u komi rodila je zdravu devojčicu.
Posted on: Fri, 05 Jul 2013 07:05:16 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015