hakikatkitabevi.net/book.php?bookCode=001 RADIO-ISOTOP — Tabî’atde bulunan basît cismler, ya’nî elemanların her biri, pek azı müstesnâ olmak üzere, birbirine benzemiyen atomların karısımı hâlinde bulunur. Ya’nî bir eleman parçası, birbirine benzemiyen atomların karısımıdır. Meselâ üç dürlü hidrogen atomu vardır: Hafîf hidrogen, agır hidrogen veyâ deutérium (döteryum) ve çok agır hidrogen veyâ tritium atomları gibi ki, üç atomun da çekirdeginde bir proton ve çekirdek etrâfında birer elektron vardır. Fekat, döteryum çekirdeginde ayrıca bir de nötron ve tritium çekirdeginde iki nötron bulunur. Ya’nî, üç atomun çekirdek yükleri hep [+1] olup hepsindeki elektron adedi de bir dânedir. Fekat, çekirdek kütleleri farklıdır. Bunun gibi, atom agırlıgı oniki olan karbon atomları yanında, onüç olan atomlar da vardır. Böyle atomlara, bir elemanın izotopları denir. Uranium, radium, thorium ve dahâ birkaç radioaktif eleman müstesnâ olarak, diger bütün elemanların tabî’atde bulunan izotopları sâbitdir. Ya’nî atomların hiçbiri parçalanmaz, degismez. [1933] den beri birçok elemanların sun’î olarak, izotop atomları yapıldı. Sun’î olarak yapılan izotop atomların hepsi sâbit degildir, radioaktifdirler. Böyle izotoplara (radioizotop) diyoruz. Meselâ, tabî’atde bulunan iki karbon izotop atomunun her ikisinde de altı proton olup birinde altı, digerinde yedi nötron vardır. Bugün, atom agırlıgı, 10, 11 ve 14 olan karbon atomları da yapılmısdır ki, hepsinin çekirdeginde altı proton, fekat 4, 5 ve 8 de nötron vardır ve üçü de radioaktifdir. Bütün radioaktif izotoplar, husûsî bir suâ’ saçarak, sâbit sekle dönerler. Herbiri bu suâ’ları ile tanınır. Kimyâ yolları ile tanınamaz. Radioizotoplar, bugün fâideli cismler olarak insanlıgın hizmetine girmis bulunmakdadır. Atom reaktörlerinde, uranium, plutoniuma çevrilerek izotoplar elde edilmekdedir. [1963] yılı basında, Amerikan atom enerjisi komisyonu, degisik elemanlardan üçyüz çesid izotop elde edebiliyordu. [1954] de, içindeki fosfo- – 557 – run bir kısmı, radioizotoplarla degisdirilmis olarak bir ton fosforlu gübre yapılmısdı. Bu gübredeki radioaktif fosfor bitkiler tarafından alınmıs, Geiger sâati vâsıtası ile aldıkları fosfor mikdârı ölçülerek fosforun, bitkileri nasıl besledigi anlasılmısdır. Bugday gibi hubûbât, izotop madde önünden akıtılarak, içindeki haserât öldürülmekdedir. Fosforun beyne sırınga edilen radioaktif izotopu, beyin tümöründe toplanmakda ve radyasyon dedektörleri vâsıtası ile, tümörün yeri tesbît edilmekdedir. Radioizotoplarla, kan deverânının ve böbregin çalısması kontrol edilmekdedir. Radyasyonların, maddelerden geçme enerjileri farklı oluyor. Bu sûretle maddelerin kalınlıgı ölçülüyor. Uzun fezâ seyâhatlarında, atom enerjisi kullanan roketler yapıldı. Bugün, yer küresi etrâfında dönmekde olan transit IV-A navigasyon peykinin iki vericisinin enerjisini, atom pilleri saglamakdadır. Atom piline, Amerikada (Snap) adı verilmekdedir. Bu piller 2.270 gram agırlıgında olup, bes ton akümülâtörün, bes yılda verdigi enerjiyi hâsıl etmekdedir. Bu pil ile, deniz fenerleri yapılmakdadır. On wattlık elektrik gücü veren atom pilinin, on sene çalısacagı hesâb edilmekdedir. Atom generatörleri, elektrik enerjisi saglamakda ve bu is için stronsium 90 maddesi kullanılmakdadır. Nükleer enerji ile çalısan ilk yolcu gemisi (Savannah), [1965] de islemege basladı. Bu gemi, onbin ton yük ile, Atlantigi yedi günde geçmekdedir. Hızı sâatde yirmibir mil [otuzsekiz kilometre]dir. Bu gemi, üçbuçuk senede, ellisekiz buçuk kilo Uranium 235 kullanacak, bütün yer küresini dolasacakdır. Baska gemilerde bu isi yapmak için yüzbinlerce ton akaryakıt lâzımdır. Fekat geminin yapılması, çok pahalı olmusdur. Atom enerjisi ile çalısan Nautilus denizaltı gemisi, [1957] de simâl kutbunun buzları altından geçdi. Triton adındaki denizaltı gemisi de, [1960] da, seksenüç gün su yüzüne çıkmadan dünyâyı dolasdı. Polaris tipindeki denizaltıların onuncusu olan (Thomas Jafferson) gemisi, [1963] yılı basında Amerikan deniz kuvvetlerine katıldı. [1963] yılı basında, batı Avrupa sâhillerinde vazîfeli, dokuz atom denizaltısı vardı. Güney kutbda çalısdırılan bir Amerikan reaktörü, binbesyüz kilowattlık elektrik enerjisi gücünde olup, bir metre boyunda, altmıs santimetre çapındaki çekirdegi, üç yılda bir degisdirilmekdedir. Bu enerji ile, ısı ihtiyâcı da te’mîn edilmekdedir.
Posted on: Wed, 04 Sep 2013 19:38:51 +0000