Matut Hti Ga ... Wunpawng Ni BOGYOKE AUNG SAN HTE HKRUM AI SHALOI Duwa Wabaw Zau Rip No.2 mungkan majan ngut nna, Myen mung hpe Inglik Asuya ni bai lu la uphkang wa ai ten rai nga ai. Inglik Asuya gaw, lawu Myen mung hpe Dominion status ngu ai, shan hte a n?pu e madu uphkang aya hte uphkang shangun na. Bum ga masha Sam, Jinghpaw, Kayin, Kaya, Hkang re ni hpe gaw, garai n kung n hpan, n chye n chyang ai ni naw re majaw, shanhte naw uphkang da ra ai, Dai gaw, majan garai n byin ai ten na, (Divide and Rule Policy,) amyu langai hte langai hpe garan uhkang ai lai hte maren, uphkang sa wa na yaw shada nga ai ten rai nga ai. Dai aten hta lawu myen mung e, Bogyoke Aung San woi awnai Hp.S.P.L Hpung gaw, Myen mung shanglawt ahkang aya njaw yang. gasat nna rai tim la na, ngu nna dawdan shatawng shada tawn sai hte maren, mung masha ni yawng mung Masa lam shamu shamawt hpang wa nga ai aten rai nga ai. Ningrai nga ai aten hta, anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni ;hta mung, Sama Duwa Sinwa Nawng woi awn ai Amyu Kunghpan Hpung hte Wabaw Zau Rip woi awn ai Pawng Yawng Ram Rawt Hpung ni hpaw ninghtan wa sai hte, ningbaw ningla ni hte mung masha ni gaw, Inglik a mayam prat na lawt hkra galaw ra sai, ngu Mung Masa shamu shamawt hpang wa nga ai aten rai nga ai. Sama Duwa gaw, ?Anhte Jinghpaw ni, Inglik a mayam prat na Iawt hkra galaw ra ai; shanglawl la nna, Jinghpaw mung hpe garan la ga,? nga nna shani shana, n yup n sha, hkrum mu ai Jinghpaw ganawn manang shagu hpe, Mung Masa gamung hkaw tsun tik tik rai nga ai. Kalang lang gaw. aja wa jahtau marawn hkra rai, kalang lang gaw, lata machyi ai n dum kau hkra, lamu ga lahtum nna n-gun mi alu hkaw garu, myit sharawt ya nga ai. Shingrai nga yang, Hp.S.P.L Hpung ningbaw, Bogyoke Aung San gaw, Myen miing Inglik Goremor wa a Mung bawng salang Hpung na. Mung Makawp Maga dap wungyi rai nna, Hpyendap ni hpe gawan yu hkawm let, Myitkyina mare de 1946 ning, November shata (28) ya shani, du lung wa yang, Jinghpaw salang ni mung sa tau lawm ma ai. Bogyoke Aung San gaw, Myen mung ting shanglawt lu na matu. Myen mungdan e nga ai mung masha yawng, Myen, Sam , Hkang, Kayin, Kaya. Mon, Yakhaing hte Jinghpaw ni, myit mang hkraum let jawm hpyi yang sha, lawan lu mai ai hpe chye wu ai majaw, Myitkyina de du ai aten hta Jinghpaw du salang law law hte hkrum shaga mayu ai lam tau shana tawn da ai. Dai majaw, Manmaw hte Myitkyina ginwang shara shagu na Jinghpaw du salang ram ram law hkra du hkum nga ma ai re. Dai shana de hkying 4 aten hta, ya na Wan Sat Dap shara e, Myitkyina mare na hpaga lauban hpung ni gaw, Bogyoke Aung San hte shi manang ni hpe, hpalap lu poi hta hkap hkalum la ma ai. Dai hpaiap lu poi hta, Jinghpaw du salang nkau mi mung sa du lawm ma ai. Hpalap lu poi galaw nga ai laman, Bogyoke Aung San gaw Jinghpaw du salang ni dung nga ai hpawng maga de rawt sa wa nna, moi kaw na chye hkau tawn chyalu zawn, mani sai sha rai let. shachyen shaga hpang wa ai, Ngai dai ni Myitkyina mare de du lung wa ai lam gaw, nanhte Jinghpaw du salang ni hte hkrum shaga mayu ai majaw, da sang lung wa ar re. nga nna tsun shaga hpang wa ai. Ya ngai gaw. anhte Myen mung e nga ai amyu sha ni yawng myit mang langai sha shabawn let kahkyin gum din lu hkra shakut nga nngai, Nanhte myit su du salang ni hte mung angwi sha bawng jahkrum na n ngai nga nna tsun shana ai. Dai hpalap lu poi hta sa lawm ai, Jinghpaw du salang ni gaw, moi shawng de Myen du salang kaba ngu ai. kadai hte mung garai n hkrum shaga yu ai ni hkrai rai ma ai. Bogyoke Aung San hte shawng nnan hkrum shaga yu ai hte maren, akaw alaw shaga la ai shaloi ram ram wa yu mau ma ai. Ndai laika ka ai wa mung. dai hpalap lu poi hta sa lawm ai re maj aw, Bogyoke Aung San hte shawng nnan mu hkrum yu ai hte maren, shi a sat lawat, shi tsun shaga ai ga ni hpe madat yu nna, ndai Myen salang wa gaw, ram ram myit gain kaba rawng ai ningbaw ningia kaba re ngu, shi hpe grai yu aharawng kau nngai. Dai aten hta Bogyoke Aung San gaw. asak 33 ning sha naw re ai, rai tim, Japan ten Myen hpyen dap yawng a hpyen du jaubu kaba tai lai wa sai hta n-ga, Hp.S.P.L Hpung a ningbaw wa mung rai nga ai. Myen mung ting na Myen ningbaw salang kaba dik mung rai nga ai. Shingrai arawng aya kaba lu ai du kaba rai tim. gumrawng ai myit n rawng ai sha, kalang mi mung garai n hkrum yu ai Jinghpaw du salang ni hpe, hku hkau ai lailen ningli hte shachyen shaga hpang wa ai majaw, dai hpalap lu poi hta sa lawm ai Jinghpaw salang ni gaw, Bogyoke Aung San hpe grai shakawn shajang ma ai. 29-11-46 ya shana hkyuig 7 hta, No.2,Jinghpaw Hpyen Dap, (21 Kachin Rifles G.D.O mess) nga ai, hpyen du ni a ban sa shara e. Jinghpaw du salang marai(30) daram hte Bogyoke Aung San zuphpawng galaw ma ai. Dai zuphpawng hta Bogyoke Aung San gaw, Inglik a mayam prat kaw na lawt lu hkra, shakut wa aimajaw. shi hpe Inglik ni rim hkyen ai shaloi Japan mung de hprawng mat wa nna, Japan hte pawng n htawm, Inglik hpe gasat na matu shakut ai lam, mungkan majan byin wa ai shaloi, shi nan. Japan hpyen dap hpe woi wa nna, Inglik ni hpe gasat jahkoi kau ai lam, Japan hpyen ni Myen mung hpe gasat la lu ai hpang, Myen mung hpe shanglawt jaw na nga ai rai tim. shanglawt n jaw ai hta n-ga, mung masha ni hpe adip arip rai up sha wa ai majaw, Inglik hpyen dap hte pawng nna Japan hpyen ni hpe bai gasat jahkoi kau ai lam galu galang hkaw tsun dan u ai. Ya mungkan majan ngut nna, Ingiik ni Myen mung hpe bai tu la ai hpang, up hkang na maw mawn sa wa yang, anhte Myen ni hpe amyu mi, nanhte bumga masha ni hpe amyu mi hku, moi majan garai n byin yang na uphkang lai ien hte bai uphkang na hkyen nga ai shaloi shi woi awn ningbaw nga ai.Hp.S.P.L Hpung a yaw shada ai lam gaw, Myen mung ling awm dawm shanglawt ahkang aya lu hkra ngu yaw shada dawdan tawn sai re majaw, anhte Myen mung e nga ai mung masha yawng jahkrum nna shanglawt lu hkra galaw ra sai. Shanhte Myen ni hpe Dominion Stains ngu ai, madu uphkang aya jaw nna, ngam nga ai Sam, Hkang, K-ayin, Kaya, hte Jinghpaw ni hpe gaw.shan hte Inglik ni naw uphkang na ngu ai lailen gaw. prat madang n dep mat sai lailen rai nga ai. Anhte Myen ni shanglawt lu nna nanhte bumga masha ni gaw Ingiik wa a npu e naw nga nga na nga yang, anhte shanglawt lu ai gaw hpa lachyum n pru ai hku ang wa na re. Dai majaw daini, ngai nanhte Jinghpaw du salang ni hte wa jahkrum ai lam gaw, anhte Myen ni hte rau shanglawt la ga. Inglik a mayam prat na lawan lawt yang sha. anhte a galu kaba. Nga mai lam amu magam ni hpe, anhte nan lajang hparan la lu na re,nga nna tsun htai dan ai. Inglik ni lama anhte Myen mung hpe shanglawt njaw na nga ai rai yang, anhte Myen ni gaw gasat na jin jin rai nga saga ai, nga ai, Dai shana Bogyokc Aung San hte sa zuphpawng ai Jinghpaw du salang ni yawng a malai, Sama Duwa Sinwa Nawng gaw ?Anhte Jinghpaw ni, Inglik a mayam tai ai shaning 50 ning jan laman hta. anhte a nga madang lam shagu hpang hkrat mat wa sai. Lali laika hpaji hta grau nna hpang hkrat mat wa sai lam chye lu ai. Ya mung anhte hpe mayam naw yam na nga yang gaw anhte Jinghpaw ni n hkam lu sai. Shangiawt lu hkra shakut na sha rai sai. Daini nang Bogyoke wa tsun shana dan ai mungga hpe na lu ga ai majaw, grai kabu chyeju dum ga ai ngu htan shana dan wu ai. Dai shana Bogyoke Aung San hte hkrum ai Jinghpaw du salang ni gaw shi hkaw tsun dan ai Mung Masa mungga ni hpe madat la ngut ai hpang, ram ram wa myit hprang mat shajang ma ai. 1946 ning. November shata (30) ya jahpawt, hkying (9) hta, Manhkring mare e, Jinghpaw htung hte maren. Bogyoke Aung San hte shi a manang du kaba ni hpe, manap shat hte hkap hkalum dawjau ma ai, Dai manap shat sha poi hta. Bogyoke Aung San hpe Jinghpaw nhpye hte nhtu n-gang kumhpa jahpye ya nna. shagrau sha a hkalum ga tsun ma ai. Dai ni. nang Myen salang ningbaw wa Anhte Jinghpaw ni hte myit mang hkrum ai lam lu la na matu tsawra myit hte wa matut mahkai jahkrum la ai majaw grai kabu chyeju dum ga ai. Nanhte Myen ni gaw anhte Jinghpaw ni hta lam shagu grau chyang galu kaba ai amyu ni rai nga myit dai. Anhte kaji kadun n kung nhpan ai Jinghpaw amyu ni hpe, pawn ba, sharawt lam madun la marit ndai nhtu n-gang hie nhpye gaw. anhte Jinghpaw htung hku nang kahpu kaba lam woi ningtau ngu masat dat ai kumhpa rai nga mali ai, Kam kaba hte hkalum la ga ai ngu tsun shana ma ai. Dai shat sha poi gaw Jinghpaw htung hte hkrak shat kada hpe shat kahlang hta daw jaw ma ai. Dai poi hta. dai ten na Inglik hpyendup yawng hpe up ai Inglik hpyendu kaba htum. G.O.C. General Oificer Commanding. Major-General Thomas mung Boy oke Aung San hte rau hkan nang lawm nna shat sha poi sa sha lawm ai. Jinghpaw shat kalang mi mung garai n sha yu ai Inglik hpyendu kaba wa gaw. hpaw hkyawn hte bang jaw ai nai shatmai ntsin hpe. kadawng lu dat ai nga yang hpaw hkawn yai mat nna nai shat mai shi a Uniform labu palawng e ru bun la ai majaw kaya hkrum mat ai hpe mu lu ga ai. Manap shat sha poi ngut ai hpang. Jinghpaw du saiang ni hte sumla dem mayu ai nga nna, sumla dem hkyen yang shi mung Jinghpaw bunghkaw the dem mayu ai majaw , laika ka ai wa a baw na, bunghkaw hpe raw chyawp ya yu yang, hkrak ram taw nga nna, dai the sumla dem la wu ai. Jinghpaw du salang ni the dem la ngut jang, Jinghpaw amyu shayi ni the bai dem la wu ai. Dai sumla hta Bogyoke Aung San gaw myit grai pyaw ai myi man hpe mu lu na re.Bogyoke Aung San the rau sumla dem la ai amyu shayi ni gaw, 1.Sarama kaba Gawlu Lu , 2 Sarama L.nang seng, 3.N?Hkum Bawk, 4. Hkawn Raw, 5. L. Ja Bawk , 6, Sarama Nem Ra ni rai ma ai.? Jing hpaw du salang ni jaw dat ai, n-hpye n-gang hte Bunghkaw ni hpe, Bogyoke Aung San rawng lai wa sai, Rangoon mare na, Tower Lane n-ta (ya Bogyoke Madun Htingnu) e, mazing madun tawn da nga ai hpe mu lu na re. Dai shana de hkying 4 hta, Bogyoke Aung San gaw, shi a saksin Bo Tun Hla hte, Jinghpaw Hpaga Hpung shara, ya Myoma lawk, Salang Hpauyu Bawk the Salang Nahpaw Gun Jawng a n-ta lapran de, Zau Rip hpe hkrum mayu ai nga nna sa wa ai. Bogyoke Aung San zawn re ai salang kaba langai mi gaw, ngai zawn re ai masha hpe sa jahkrum na kachyi mi mung nmyit mada ai sa jahkrum shaga ai majaw, grai kabu ai hte mau mat nngai. Hpaga Hpung a rung gawk e an lahkawng hkrai sha jahta chyai ai lam ni gaw:- 1.Myen mung shanglawt lu hkra galaw na magam bungli ni hta nanhte Jinghpaw Ram Rawt Hpung ni mung a ja a wa galaw shakut lawm ra sai, nga nna, myit sharawt ga tsun ai. 2.Shi gaw Socialist Wa ? Da hpe kam ai wa re nga ai. Myen mung shanglawt lu ai shaloi, socialist Wa ? Da the maren uphkang na re nga ai. 3. Shawng shana Bogyoke Aung San hte hkrum ai shaloi Jinghpaw du salang ni hpyi shawn tawn ai , Jinghpaw ni a matu Myitkyina mare e n-ta htingra jaw na lam hte seng nna, Jinghpaw salang ni ra sharawng ai hte maren, dai htingra hpe garan ya namatu, shi a amu madu wa hpe aming laika ka shangun nhtawm shi nan lekmat htu ngut jang, laika ka ai wa hpe apkau da ai. Ya Myoina lawk e Jinghpawni nga ai n-ta htingra ni yawng gaw, Bogyoke Aung San garan ya kau tawn d a ai htingra ni rai nga ai. Hpang shani 1-12-46 ya jahpawt Rangoon de bai yu wa na re majaw Jinghpaw du salang ni Bogyoke Aung San hpe, ya Shatapru nbungli pa e sa shakram kau dal ma ai. Bogyoke Aung San hte hkrum shaga ngut ai hpang. Jinghpaw du salang ni law malawng gaw shi hpe kam mai ai Myen salang iangai mi re nga tsun shajang ma ai. Shi tsun ai ?anhte Myen mung masha ni yawng myit mang langai sha hte shanglawt hpyi yang lu na re nga ai ga ni gaw. Jinghpaw du salang ni. na ra sharawng ai ga rai nga ai. Bogyoke hte shawng nnan kalang sha, hkrum shaga yu ai rai tim, ningbaw ningia tai ging ai la kaja Iangai mi re nga tsun shakawn shajang ma ai. Bogyoke Aung San gaw, anhte bum ga masha ri rai nga ai. Sam. Hkang. Jinghpaw ni hpe. shanhte Myen ni hte, myit mang hkrum kahkyin gumdin nna, shanglavvt lu la hkra galaw shakut wa ai shaloi, anhte ra sharawng ai ahkang aya ni hpe Jaw lu ai daram Jaw let, byin hkra galaw iai wa sai lam malap kau tu na nrai. Duwa Wabaw Zau Rip a numhtet ga ni.
Posted on: Fri, 25 Oct 2013 16:42:37 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015