కవిత్వంతో ఏడడుగులు 63 . నిస్సిం ఎజికీల్ (16 December 1924 – 9 January 2004) భారతీయ కవుల్లో ముఖ్యంగా గత శతాబ్దపు ఇండో ఆంగ్లియన్ కవుల్లో ముందు వరుసలో లెక్కించే కవి. అతను నటుడూ, నాటకకర్తా, సంపాదకుడూ, కళావిమర్శకుడూ కూడా. అతని Latter-day Psalms అన్న కవితా సంకలనానికి 1983లో కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ బహుమతి లభించింది. నటుడు కావడంవల్లనే కాబోలు అతని కవిత్వంలో ఆకస్మికత (Suddenness) ప్రభావం కనిపిస్తుంది. ఇంతకు ముందు చాలా సార్లు ప్రస్తావించేను. ఒక సంఘటనలో లేదా ఒక సందర్భంలో ఒక పాత్ర ప్రవర్తించే లేదా స్పందించే తీరుద్వారా ఆ పాత్ర వ్యక్తిత్వాన్ని ఆవిష్కరించినంత సులభంగా, ఎన్ని ఉదాహరణలు, ఉపమానాలు, విశేషణాలు వాడినప్పటికీ ఒక పాత్ర ఔన్నత్యాన్ని మనం పాఠకుడికి చెప్పి ఒప్పించలేము. ఒక సామాన్య విషయంలో సైతం ఉదాత్తతని పలికించగల స్వభావంలోనే ఉత్తమ కవికీ, సామాన్య కవికీ గల వ్యత్యాసం తేటతెల్లమవుతుంది. హెచ్చరిక: ముగింపు ముందు చదవొద్దు. ఈ కవితలో ఉన్న సౌందర్యం అంతా చివరి మాటల్లోనే ఉంది. మొదటిసారి చదివినపుడు ఈ కవిత ఇచ్చిన ఆనందానికి భావోద్వేగానికిలోనై కళ్ళల్లో నీళ్ళు తిరిగాయి. ఆ తీయని అనుభూతి మీరు కూడా పొందుదామనుకుంటే, ముగింపు ముందు చదవకండి. చదివితే మీరే చింతిస్తారు. . అమ్మని తేలు కుట్టిన రాత్రి . మా అమ్మని తేలు కుట్టిన ఆ రాత్రి నాకు బాగా గుర్తుంది. పది గంటలపాటు ఎడతెరిపిలేకుండా కురిసిన వర్షం తేలుని బియ్యపుబస్తా క్రిందకి వెళ్ళేలా చేసింది. చీకటిగదిలో ఒక్కసారి తోక జాడించి, తోకకున్న విషం ఎక్కించి మళ్ళీ వర్షంలోకి పారిపోయింది. రైతులందరూ ఈగల్లా మూగిపోయేరు వందసార్లు భగవన్నామ జపం చేసేరు ఆ తేలు ఎక్కడుంటే అక్కడ ఆగిపోడానికి. కొవ్వొత్తులూ, లాంతర్లూ మన్ను మెత్తిన గోడలమీద పేద్ద తేలులాంటి నీడలు కదులుతుండగా దానికోసం వెతికేరు గాని, లాభం లేకపోయింది. ళబళబళబళబ అంటూ నాలికతో చప్పుడుచేసేరు దాన్ని భయపెట్టడానికి. దాని ప్రతికదలికకీ, అమ్మరక్తంలో విషం మీదకి ఎక్కుతుందని చెప్పేరు. తేలు కదలకుండా చూడాలని అన్నారు. అమ్మతో మీరు పూర్వజన్మలో చేసిన పాపాలు ఈ రాత్రి దహించుకుపోవాలన్నారు. ఇప్పుడు అనుభవించిన బాధ మళ్ళీ జన్మలో ఆమె అనుభవించబోయే కష్టాల్ని తగ్గించాలన్నారు. ఇక్కడ చేసిన పాపాలు, పుణ్యాలలో కొట్టుకుపోతాయిగనక ఆమె అనుభవించిన బాధకి కొంత పాపం కొట్టుకుపోతుందన్నారు. విషం ఆమె రక్తాన్ని శుభ్రపరచాలనీ ఆమె కోరికలూ, ఆశలూ ఆణిగిపోవాలనీ చెప్పి అమ్మని మధ్యలో కూచోబెట్టి అందరూ చుట్టూ కూచున్నారు. అందరిముఖాల్లోనూ ఆమె బాధపట్ల సానుభూతి. మరిన్ని కొవ్వొత్తులూ, మరిన్ని లాంతర్లూ, మరింతమంది చుట్టుపక్కలవాళ్ళూ, మరిన్ని పురుగులూ, ఆగకుండా మరింత వాన. మా అమ్మ నొప్పితో కింకలు చుట్టుకుపోతూ పాపం చాపమీద అటూ ఇటూ దొర్లుతోంది. హేతువాదీ, ఏదీ ఓ పట్టాన నమ్మని మా నాన్న చూర్ణం, మిశ్రమం, వేరు, పసరు, ఒకటేమిటి ప్రయత్నించని మందు లేదు... చివరకి, కుట్టిన వేలిమీద కొంచెం పేరఫిన్ వేసి అగ్గిపుల్ల వెలిగించేడు కూడా. ఆ మంటకి మా అమ్మ చర్మం బొబ్బలెక్కడం చూసేను విషబాధ నివారణకి మంత్రగాడు వచ్చి ఏవో పూజలుచేసి మంత్రాలు చదవడం చూసేను. అలా ఇరవై గంటలు గడిచిన తర్వాత ఎలాగయితేనేం విషం ప్రభావం తగ్గింది. . . . . . . మా అమ్మ తర్వాత ఒక్కటే మాట అంది: భగవంతుడు చల్లగా చూడబట్టి ఆ తేలేదో నన్ను కుట్టింది నా పిల్లల్ని కుట్టకుండా. . . Night of the Scorpion . I remember the night my mother Was-stung by a scorpion. Ten hours of steady rain had driven him to crawl beneath a sack of rice. Parting with his poison--- flash of diabolic tail in the dark room--- he risked the rain again. The peasants came like swarm of flies and buzzed the name of God a hundred times to paralyze the Evil One. With candles and with lanterns throwing giant scorpion shadows on the mud-baked walls they searched for him: he was not found. They clicked their tongues. With every movement that the scorpion made his poison moved in mothers blood, they said. May he sit still, they said. May the sins of your previous birth be burned away tonight, they said. May your suffering decrease the misfortune of your next birth, they said. May the sum of evil balanced in this unreal world against the sum of the good become diminished by your pain, they said May the poison purify your flesh of desire, and your spirit of ambition, they said, and they sat around on the floor with my mother in the centre, the peace of understanding on each face. More candles, more lanterns, more neighbours, more insects, and the endless rain. My mother twisted through and through groaning on a mat. My father, sceptic, rationalist, trying every curse and blessing, powder, mixture, herb and hybrid. He even poured a little paraffin upon the bitten toe and put a match to it. I watched the flame feeding on my mother. I watched the holy man perform his rites to tame the poison with an incantation. After twenty hours it lost its sting. My mother only said, Thank God the scorpion picked on me and spared my children. . Nissim Ezekiel, (16 December 1924 – 9 January 2004)
Posted on: Sat, 27 Dec 2014 18:42:11 +0000