ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အဆိုးဆံုးႏိုင္ငံ စာရင္းထဲ ျမန္မာပါ၀င္ ကမၻာအႏွံ႔ လူဦးေရသန္းေပါင္း ၃၀ေလာက္ဟာ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံ ရမႈေတြျဖစ္ေနၿပီး အမ်ားစုဟာ အာရွကျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ ဆိုင္ရာ စစ္တမ္းတရပ္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံတကာ စစ္တမ္းတရပ္ကို ၾသစေတးသွ်ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Walk Free Foundation က ထုတ္ျပန္သြားတာပါ။ ကမၻာႏိုင္ငံေတြထဲ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အေျခအေနအဆိုးဆံုးႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုပါ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Anita Powell ေရးသားေပးပို႔တဲ့ သတင္းကို အေျခခံၿပီး၊ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။ ကမၻာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ရာစုႏွစ္တုန္းက ေက်းကြ်န္ျပဳမႈရိွခဲ့ေပမယ့္၊ အခုေတာ့ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ ကို တမၻာလံုး မွာ တားျမစ္ထားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကမၻာ အ၀ွမ္း ေက်းကြ်န္သဖြယ္ ေနထိုင္ၾကရသူ ကမၻာလူဦးေရ သန္း ၃၀နီးပါး ရိွေနတယ္ဆိုတဲ့ စစ္တမ္းကေတာ့ အေတာ့္ကို တုန္လႈပ္စရာျဖစ္ၾကရပါတယ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ လူကုန္ကူးမႈ၊ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈ စတဲ့ ေက်းကြ်န္သဖြယ္အေျခအေနမွာရိွတဲ့ အေၾကာင္းရပ္တခုခ်င္းအေပၚမွာ အစီရင္ခံစာေတြ ေပၚထြက္ဖူးေပမယ့္၊ ဒီတေခါက္ ထြက္တဲ့ စစ္တမ္းမွာေတာ့ အတင္းအၾကပ္ ထိမ္းျမားျခင္းခံရတာ ကေလးေတြ အတင္းအဓမၼအလုပ္ခိုင္းေစခံရတာ စတဲ့ အခ်က္ေတြပါ ပါ၀င္တဲ့ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနတရပ္လံုးကို ၿခံဳငံုၿပီး ပထမဆံုးအႀကိမ္ စစ္တမ္းေကာက္ယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တမ္းျပဳစုတဲ့ သုေတသီ Kevin Bales ကေတာ့ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ စနစ္ေတြကို သတိျပဳမိလာၾကေစဖို႔ သူတို႔ the Walk Free Foundation အေနနဲ႔ အခုလို စစ္တမ္း ေကာက္ခံခဲ့တာလို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ႀကံဳလာရတဲ့ ေက်းကြ်န္ဘ၀မ်ိဳးေတြကို သူက ပံုေဖာ္ျပပါတယ္။ “ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီကေနကာလမွာ ေက်းကြ်န္ပံုစံ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနႏွစ္ရပ္ကို ေထာက္ျပခ်င္ပါတယ္။ တခုကေတာ့ ေတာင္အာရွ မွာ ေတြ႔ရတဲ့ ေမြးလာကတည္းက ေက်းကြ်န္ျဖစ္လာရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးပါ။ အဲဒီမိသားစုေတြမွာ ကေလးငယ္ေတြ ဟာ ေမြးကတည္းကေက်းကြ်န္ လိုျဖစ္လာတာ ေသဆံုးသြားတဲ့ တိုင္ေအာင္ပါပဲ။ မိသားစုတစု ကေန ေနာက္မိသားစုတစုကို ပိုင္ဆိုင္တာဟာ မ်ိဳးဆက္အလိုက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ ေက်းကြ်န္စနစ္ပါ။ အဲဒီမွာ လိင္ေစာ္ကားခံရတာတို႔ ေက်းကြ်န္ အျဖစ္ကလဲြၿပီး အျခားဘ၀ ေမွ်ာ္မွန္း မရတာမ်ိဳး ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ရ တာမ်ိဳးပါ။ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ဒီကေန႔ကမၻာမွာ အေတာ္ႀကီးေတြ႔ရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးပါ။ ဒါဟာ စီးပြားေရးအရေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကရတဲ့ သူေတြပါ။ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ဘ၀၊ ကိုယ့္မိသားစုနဲ႔ ကေလးေတြအတြက္ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ဘ၀ အတြက္ နည္းလမ္း ရွာေနၾကသူေတြပါ။ အဲဒီအတြက္ သူတို႔ဟာ ေဘးကင္းလံုၿခံဳရာေနရာကို ရွာရတယ္။ အလုပ္ရမယ့္ေနရာကို ရွာရပါတယ္။ အခုလို ကိုယ့္ႏိုင္ငံျပင္ပကို ထြက္ၿပီး ေဘးကင္းရာနဲ႔ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြဖို႔ ႀကိဳးစားၾကသူေတြအေပၚ အျမတ္ထုတ္ၾကတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြရိွပါတယ္။ အဲဒီ မိသားစုေတြဟာ အဲဒီကေန ေက်းကြ်န္ သဖြယ္ျဖစ္ၾကရပါတယ္။” ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ စစ္တမ္းထဲမွာေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ လူဦးေရနဲ႔ယွဥ္ရင္ အဆိုးဆံုးေတြ႔ရတဲ့ ႏိုင္ငံကေတာ့ ေမာ္ရစ္ေတးနီးယား Mauritania ျဖစ္ပါတယ္။ အာဖရိကအေနာက္ျခမ္းေဒသဟာဆိုရင္ သမိုင္းအစဥ္အဆက္အရဆိုရင္ လူမ်ိဳးစုအေပၚအေျခခံတဲ့ ကြ်န္ျပဳမႈစနစ္ေတြရိွခဲ့တာပါ။ ဒီလို ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ ကိုလည္း ေမာ္ရစ္ေတးနီးယားအစိုးရက တရား၀င္ ပယ္ဖ်က္ၿပီး ေက်းကြ်န္ စနစ္ေပ်ာက္ေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ အေရအတြက္အရ ဆိုရင္ေတာ့ လူဦးရည္မ်ားတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အတင္းအဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈ အတင္းအၾကပ္လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ ကေလးငယ္ေတြကို အျမတ္ထုတ္အသံုးခ်မႈ အေၾကြးကြ်န္ျပဳမႈစတဲ့ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္စနစ္ အႀကီးမားဆံုးေတြ႔ရပါတယ္။ စစ္တမ္းအရဆိုရင္ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ျပဳခံရတဲ့ ကမၻာလူဦးေရရဲ႕ ၇၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အာရွက ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယၿပီးရင္ေတာ့ တရုတ္နဲ႔ ပါကစၥတန္က ဒုတိယနဲ႔ တတိယလိုက္ပါတယ္။ စစ္တမ္းရဲ႕ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈအရည္အတြက္အရ အမ်ားဆံုး ၁၀ ႏိုင္ငံထဲမွာ ျမန္္မာႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလို ေခတ္သစ္ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈစနစ္ေတြကို ဥပေဒအရ တားျမစ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ႏိုင္ငံ အျဖစ္ေတာ့ ခ်ီးမြန္းခံရတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံပါပါတယ္။ အခုလို ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အျဖစ္မ်ားဆံုးစာရင္းပါ ႏိုင္ငံေတြဟာ ဖံြၿဖိဳးမႈေနာက္က်တာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းျခစားမႈရိွတာ၊ ဆင္းရဲမဲြေတမႈရိွတာနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္မႈေတြနဲ႔လည္း ဆက္ႏြယ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလို ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အေျခအေနေအာက္မွာ အမ်ိဳးသမီးဟာ ပိုၿပီး နစ္နာခံစားရတယ္လို႔လည္း စစ္တမ္းျပဳစုသူ သုေတသီေတြက ေျပာပါတယ္။ ကမၻာအႏွံ႔ လူဦးေရသန္းေပါင္း ၃၀ေလာက္ဟာ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံ ရမႈေတြျဖစ္ေနၿပီး အမ်ားစုဟာ အာရွကျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ ဆိုင္ရာ စစ္တမ္းတရပ္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံတကာ စစ္တမ္းတရပ္ကို ၾသစေတးသွ်ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Walk Free Foundation က ထုတ္ျပန္သြားတာပါ။ ကမၻာႏိုင္ငံေတြထဲ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အေျခအေနအဆိုးဆံုးႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုပါ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Anita Powell ေရးသားေပးပို႔တဲ့ သတင္းကို အေျခခံၿပီး၊ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။ ကမၻာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ရာစုႏွစ္တုန္းက ေက်းကြ်န္ျပဳမႈရိွခဲ့ေပမယ့္၊ အခုေတာ့ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ ကို တမၻာလံုး မွာ တားျမစ္ထားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကမၻာ အ၀ွမ္း ေက်းကြ်န္သဖြယ္ ေနထိုင္ၾကရသူ ကမၻာလူဦးေရ သန္း ၃၀နီးပါး ရိွေနတယ္ဆိုတဲ့ စစ္တမ္းကေတာ့ အေတာ့္ကို တုန္လႈပ္စရာျဖစ္ၾကရပါတယ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ လူကုန္ကူးမႈ၊ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈ စတဲ့ ေက်းကြ်န္သဖြယ္အေျခအေနမွာရိွတဲ့ အေၾကာင္းရပ္တခုခ်င္းအေပၚမွာ အစီရင္ခံစာေတြ ေပၚထြက္ဖူးေပမယ့္၊ ဒီတေခါက္ ထြက္တဲ့ စစ္တမ္းမွာေတာ့ အတင္းအၾကပ္ ထိမ္းျမားျခင္းခံရတာ ကေလးေတြ အတင္းအဓမၼအလုပ္ခိုင္းေစခံရတာ စတဲ့ အခ်က္ေတြပါ ပါ၀င္တဲ့ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနတရပ္လံုးကို ၿခံဳငံုၿပီး ပထမဆံုးအႀကိမ္ စစ္တမ္းေကာက္ယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တမ္းျပဳစုတဲ့ သုေတသီ Kevin Bales ကေတာ့ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ စနစ္ေတြကို သတိျပဳမိလာၾကေစဖို႔ သူတို႔ the Walk Free Foundation အေနနဲ႔ အခုလို စစ္တမ္း ေကာက္ခံခဲ့တာလို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ႀကံဳလာရတဲ့ ေက်းကြ်န္ဘ၀မ်ိဳးေတြကို သူက ပံုေဖာ္ျပပါတယ္။ “ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီကေနကာလမွာ ေက်းကြ်န္ပံုစံ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနႏွစ္ရပ္ကို ေထာက္ျပခ်င္ပါတယ္။ တခုကေတာ့ ေတာင္အာရွ မွာ ေတြ႔ရတဲ့ ေမြးလာကတည္းက ေက်းကြ်န္ျဖစ္လာရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးပါ။ အဲဒီမိသားစုေတြမွာ ကေလးငယ္ေတြ ဟာ ေမြးကတည္းကေက်းကြ်န္ လိုျဖစ္လာတာ ေသဆံုးသြားတဲ့ တိုင္ေအာင္ပါပဲ။ မိသားစုတစု ကေန ေနာက္မိသားစုတစုကို ပိုင္ဆိုင္တာဟာ မ်ိဳးဆက္အလိုက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ ေက်းကြ်န္စနစ္ပါ။ အဲဒီမွာ လိင္ေစာ္ကားခံရတာတို႔ ေက်းကြ်န္ အျဖစ္ကလဲြၿပီး အျခားဘ၀ ေမွ်ာ္မွန္း မရတာမ်ိဳး ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ရ တာမ်ိဳးပါ။ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ဒီကေန႔ကမၻာမွာ အေတာ္ႀကီးေတြ႔ရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးပါ။ ဒါဟာ စီးပြားေရးအရေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကရတဲ့ သူေတြပါ။ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ဘ၀၊ ကိုယ့္မိသားစုနဲ႔ ကေလးေတြအတြက္ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ဘ၀ အတြက္ နည္းလမ္း ရွာေနၾကသူေတြပါ။ အဲဒီအတြက္ သူတို႔ဟာ ေဘးကင္းလံုၿခံဳရာေနရာကို ရွာရတယ္။ အလုပ္ရမယ့္ေနရာကို ရွာရပါတယ္။ အခုလို ကိုယ့္ႏိုင္ငံျပင္ပကို ထြက္ၿပီး ေဘးကင္းရာနဲ႔ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြဖို႔ ႀကိဳးစားၾကသူေတြအေပၚ အျမတ္ထုတ္ၾကတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြရိွပါတယ္။ အဲဒီ မိသားစုေတြဟာ အဲဒီကေန ေက်းကြ်န္ သဖြယ္ျဖစ္ၾကရပါတယ္။” ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ စစ္တမ္းထဲမွာေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ လူဦးေရနဲ႔ယွဥ္ရင္ အဆိုးဆံုးေတြ႔ရတဲ့ ႏိုင္ငံကေတာ့ ေမာ္ရစ္ေတးနီးယား Mauritania ျဖစ္ပါတယ္။ အာဖရိကအေနာက္ျခမ္းေဒသဟာဆိုရင္ သမိုင္းအစဥ္အဆက္အရဆိုရင္ လူမ်ိဳးစုအေပၚအေျခခံတဲ့ ကြ်န္ျပဳမႈစနစ္ေတြရိွခဲ့တာပါ။ ဒီလို ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ ကိုလည္း ေမာ္ရစ္ေတးနီးယားအစိုးရက တရား၀င္ ပယ္ဖ်က္ၿပီး ေက်းကြ်န္ စနစ္ေပ်ာက္ေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ အေရအတြက္အရ ဆိုရင္ေတာ့ လူဦးရည္မ်ားတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အတင္းအဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈ အတင္းအၾကပ္လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ ကေလးငယ္ေတြကို အျမတ္ထုတ္အသံုးခ်မႈ အေၾကြးကြ်န္ျပဳမႈစတဲ့ ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္စနစ္ အႀကီးမားဆံုးေတြ႔ရပါတယ္။ စစ္တမ္းအရဆိုရင္ ေက်းကြ်န္သဖြယ္ျပဳခံရတဲ့ ကမၻာလူဦးေရရဲ႕ ၇၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အာရွက ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယၿပီးရင္ေတာ့ တရုတ္နဲ႔ ပါကစၥတန္က ဒုတိယနဲ႔ တတိယလိုက္ပါတယ္။ စစ္တမ္းရဲ႕ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈအရည္အတြက္အရ အမ်ားဆံုး ၁၀ ႏိုင္ငံထဲမွာ ျမန္္မာႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလို ေခတ္သစ္ ေက်းကြ်န္ျပဳမႈစနစ္ေတြကို ဥပေဒအရ တားျမစ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ႏိုင္ငံ အျဖစ္ေတာ့ ခ်ီးမြန္းခံရတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံပါပါတယ္။ အခုလို ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အျဖစ္မ်ားဆံုးစာရင္းပါ ႏိုင္ငံေတြဟာ ဖံြၿဖိဳးမႈေနာက္က်တာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းျခစားမႈရိွတာ၊ ဆင္းရဲမဲြေတမႈရိွတာနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္မႈေတြနဲ႔လည္း ဆက္ႏြယ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလို ေခတ္သစ္ေက်းကြ်န္ျပဳမႈ အေျခအေနေအာက္မွာ အမ်ိဳးသမီးဟာ ပိုၿပီး နစ္နာခံစားရတယ္လို႔လည္း စစ္တမ္းျပဳစုသူ သုေတသီေတြက ေျပာပါတယ္။ VOA
Posted on: Fri, 18 Oct 2013 15:00:06 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015