29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI Cumhuriyeti’in ilanı anısına her yıl 29 Ekim günü kutlanan ulusal bir bayramdır. 29 Ekim 1923te TBMM, Teşkilât-ı Esasiye Kanununda yaptığı değişiklikle, devletin yönetim biçimini cumhuriyet olarak ilan etmiştir. Aynı gece bu ilan, atılan 101 pare top ile kutlanmıştır. 1924 yılında ise cumhuriyetin ilanı şenliklerle kutlanmıştır. 2 Şubat 1925te, Hariciye Vekaletince düzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekimin bayram olması önerilmiştir. Bu teklif Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelenmiş ve 18 Nisanda karara bağlanmıştır. 19 Nisanda ise teklif TBMM tarafından kabul edilmiştir. 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim, 1925ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde bayram olarak kutlanmaya başlamıştır. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin Onuncu Yıl Kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933 tarihinde verdiği 10. Yıl Nutkunda, bu günü en büyük bayram olarak nitelendirmiştir. Cumhuriyet Bayramının kutlandığı ülkelerde 28 Ekim öğleden sonra ve 29 Ekim tam gün olmak üzere bir buçuk gün resmî tatildir. 29 Ekimlerde stadyumlarda şenlikler yapılır, akşam ise geleneksel olarak fener alayları düzenlenir. CUMHURİYETİN İLANI Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919da Osmanlı hükümeti tarafından, bölgede düzeni sağlaması için devletinin bir gemisi ile Samsuna gönderilmiştir. Ülkenin çoğu ilinde kongreler düzenlemiş ve Tek bir egemenlik var, o da milli egemenliktir. Milletin egemenliğini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. ilkesiyle, yurdun her tarafından gelen ulus temsilcilerini 23 Nisan 1920 günü Ankarada Büyük Millet Meclisinde toplamıştır. Meclis Mustafa Kemal Paşayı Meclis Başkanı seçmiştir. Mustafa Kemal Paşanın önderliğinde Büyük Millet Meclisi, Türk Kurtuluş Savaşını başlatmıştır. Halk ve düzenli ordular düşman kuvvetlerine karşı savaş vermiş, omuz omuza mücadele etmiştir. Kurtuluş Savaşının zaferle sonuçlanmasının ardından TBMM 1 Kasım 1922de saltanatı kaldırmıştır. Padişah Vahdettin, vatan haini ilan edilmiş ve yurdu terk etmiştir. 24 Temmuz 1923 günü İsviçrenin Lozan şehrindeki Lozan Üniversitesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri Lozan Barış Antlaşmasını imzalamıştır. Bu antlaşma ile yeni bir devletin temelleri atılmış fakat devletin yönetim biçimi henüz belirlenmemiştir. İkinci dönem Büyük Millet Meclisi, 11 Ağustosta ilk toplantısını yapmıştır ve 13 Ekimde Ankara, başkent ilan edilmiştir. Bu dönemde Atatürk, egemenliğin ulusa dayandığı bir sistem olan cumhuriyet yönetiminin ilanı için hazırlıklar yapmaya başlamıştı. Atatürk 28 Ekim akşamı yakın arkadaşlarını Çankayada yemeğe çağırmış ve Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz, demiştir. 29 Ekim günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan Cumhuriyet önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisine vermiştir. Meclis önergeyi kabul etmiştir ve böylece Türkiye Devletinin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet, yeni ismi Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak belirlenmiştir. Atatürk, kurulan Türkiye Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Halk da cumhuriyetin ilanını sevinç ve coşku ile karşılamıştır. Cumhuriyette, Atatürkün de söylediği gibi, egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur. Ulus, kendini yönetme yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen temsilciler, yasaları tasarlar ve yöneticileri ulus adına denetler. Ulus, seçimle yöneticileri seçebilir.
Posted on: Sun, 27 Oct 2013 21:56:38 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015