BIRAZ UZUN AMA OKUMAYA DEGER.... AKP’nin geleceği: Kuzey Ormanları Türkiye uzun zamandan beri düşük üretim - yüksek ithalat sorunu yaşıyor. Üretimsizliğin düşük gelir ve düşük tasarruf anlamına geldiği ise iktisadi bir gerçek. Üretmeden çok tüketen, bu tüketimi de ağırlıklı olarak ithalatla karşılayan ülkelerin temel sorunu doğal olarak yüksek cari açık oluyor. Cari açık, bir ulusun başka ulusların tasarrufunu tüketmesi, yani borçlanma demek. Her yıl verilen cari açık, birleşip ülkelerin yatırım pozisyonunu açığa çıkarıyor. Yatırım pozisyonumuz üç ayda bir Merkez Bankası tarafından yayınlanıyor. Merkez Bankası tarafından Uluslararası Yatırım Pozisyonu (Temmuz 2013) tablosuna göre kamu ve özel dahil, 219 Milyar Dolar varlığımıza karşılık 638 Milyar Dolar yükümlülüğümüz var. Yükümlülüklerimizden varlıklarımızı düştüğümüzde 419 Milyar Dolar net yükümlülüğümüz ortaya çıkıyor. Oysa 2002 yılında net yükümlülüğümüz 85 Milyar Dolardı. AKP döneminde net yükümlülüğümüz 334 Milyar Dolar artmış. AKP’nin ekonomik çıkmazı işte tam da bu noktada başlıyor. Çünkü 419 Milyar Dolar yükümlülüğün üzerine her yıl sadece cari açıktan 60-70 Milyar Dolar yük biniyor. Türk lirası cinsinden düşünüldüğünde bu borçların kur risklerine açık olduğu da bir başka gerçektir. AKP, bir yandan 2023 yılı hedefine varmaya çalışırken, diğer yandan da bu devasa yükümlülüğü finanse etmek zorunda. Bunun için de yurt dışından kaynak bulması gerekiyor. Türkiye’nin önümüzdeki yıl kamu ve özel sektör dahil anapara ve faiz ödemeleri için yaklaşık 225 Milyar Dolar kaynağa ihtiyacı var. Dünyada borçlanabileceğimiz toplam fonun yaklaşık 2,5 Trilyon Dolar olduğu düşünüldüğünde Türkiye’nin işinin hiç de kolay olmadığı ortaya çıkıyor. Türkiye, yurt dışından kaynak bulmak için mal ve/veya hizmet satmak, yani ihracat yapmak zorunda. İhracatın kapasitesi belli. O zaman tek çözüm satacak yeni şeyler bulmak. Bu sayede yaratılan kaynak girişiyle bir yandan finansman sorunu çözülecek, diğer yandan durgunluğa girmiş ekonomi canlandırılacak. Topraklarımız konuta, alışveriş merkezlerine (AVM) dönüştürülüp, doğrudan yabancılara ya da yabancılardan borçlanan yurttaşlarımıza satılacak. Yabancılara toprak satışı, kentsel dönüşüm, kıyılarla ilgili yasal düzenlemeler hep bu büyük satış planın birer parçası olarak yapıldı. Köprü, havalimanı, kanal diye anlatılan ve gerçekte yüzbinlerce konut ve AVM’nin oltadaki yemi olan mega projeler, bu makro planın alt bileşenleri. NEDEN KUZEY ORMANLARI? AKP, ekonomi politikalarını kamu gücü ve kaynakları üzerinden sermayenin yeniden paylaşımı üzerine kurdu. Bu yeni paylaşım düzeninin en önemli kaynağı TOKİ oldu. Kamu hizmeti gören ve tekel nitelikli mal ve hizmet üreten en stratejik kurumları (Telekom, Tüpraş, Elektrik ve Doğalgaz Dağıtım Şirketleri) bile özelleştiren AKP’nin serbest rekabete en açık olan inşaat sektöründe TOKİ ile tam bir devlet kontrolü, hatta tekeli yaratması tesadüf değil. TOKİ üzerinden kamu kaynakları, belirlenmiş şirketlere aktarıldı ve aktarılmakta. Büyükşehirlerin en değerli yerlerindeki kamu arsaları, kamu binaları ve yeşil alanları bu yağmada talan ediliyor. 2013 yılına gelindiğinde, büyükşehirlerde hemen hemen boş alan kalmadı. Ancak yolsuzluk düzenine dayalı vahşi kapitalizmin yarattığı ekonomik ve finansal krizin çözümü, yeni yağma alanlarının varlığını gerektiriyor. Bu ihtiyaç, İstanbul’un uçsuz bucaksız kuzey ormanlarında keşfi ile giderilmeye çalışılıyor. Kuzey ormanlarının neredeyse tamamı devlete ait. Planlanan yatırımlar bakımından bunun anlamı, sıfır arsa maliyetidir. Bu durum, TOKİ’nin hasılat paylaşımı projeleri, yani arsa karşılığı inşaat sözleşmeleri için bulunmaz bir fırsat yaratmaktadır. TOKİ arsayı verecek, müteahhit üzerine konut yapacak, sonra konutlar satıldıktan sonra hasılat bölüşülecek. Daha önce yapıldığı gibi kuzey ormanlarında da kamu arsalarının değeri düşük gösterilecek, müteahhitlerin inşaat maliyetleri şişirilecek ve kamu arsaları buharlaştırılırken, yandaş müteahhitler zengin edilecek. İstanbul ormanlarını doğrudan konut projelerine açmak kolay olmamasına rağmen, sabırla denendi: Bir sürü yasal engel aşılmalı, kamuoyunun tepkisi yatıştırılmalı ve yapılacak konutların değeri artırılmalıydı. Detaylı bir plan hazırlandı. İstanbul ormanlarının yağması birbirini besleyecek mega projeler aracılığı ile gerçekleşecekti. Otoyol, 3. Köprü, 3. Havalimanı, Kanalistanbul projeleri hazırlandı. 150 Milyar Doları bulacak bu kamu yatırımları bir yandan çevrelerinde yapılacak konut ve AVM’lerin değerini artıracak, diğer yandan yaratılan rantlar vasıtasıyla kamuoyunun tepkisini yumuşatacaktı. Eğer bu projelere karşı çıkmaya kalkan olursa savunma/saldırı hazır: “Bunlar hem yatırımlara, hem de vatandaşın para kazanmasına karşı, bunlar zaten 1. Köprüye de karşıydı..!” AKP, mega projelerin aslında birer konut ve AVM temelli projeler olduğunu saklamaya çalıştı. Ancak gerçek newistanbul.org sitesinde yayınlanan sunumlarla ortaya çıktı. Mega projeleri 3 boyutlu olarak, müzik eşliğinde sunan bu kısa filmde mega projelerin yüzbinlerce konut ve işyerinin değerini artırmak için yapıldığı ve projeler kapsamında bütün kuzey ormanlarının yok edileceği açıkça görülüyordu. YASAL KILIF HAZIRLANDI AKP’nin mega projelerinin önündeki yasal engeller tek tek aşıldı. Öncelikle 2011 yılında Yap İşlet Devret (YİD) modeli yatırımlara ilişkin kanun hükmünde kararname değiştirildi. İhalelerde yatırım konularını sınırlayan, rekabeti zorlayan, yatırımcıların asgari özkaynak oranını düzenleyen maddeler ya kaldırıldı ya da işlevsiz kılındı. Yapılan bu değişiklikle AKP, atık toplamadan, otogar yapımına kadar her yatırım konusunu neredeyse ihale bile yapmadan tek kuruş sermayesi olmayan bir şirkete verme hakkına sahip oluyordu. Mega projeler genelde Yap İşlet Devret (YİD) modeliyle yapılıyor. YİD modeli ile yatırıma, yüksek teknoloji veya yüksek yatırım bedeli gerektirmesi halinde ihtiyaç duyuluyor. YİD modelinde yatırımcı projeyi finanse ediyor, önceden belirlenen bir süre içerisinde işletiyor ve sonra yatırım kamuya devrediliyor –aslında devredilmiyor, yine aynı yatırımcıya yeni sürelerle veriliyor. 3. Köprü, 3. Havalimanı ve Kanalistanbul projeleri YİD modeli olarak sunuluyor. Ancak YİD modeliyle ilgisi yok. Çünkü YİD modelinde işletmecinin tüm işletme risklerini alması ve yatırımın finansmanını kendisinin sağlaması gerekiyor. Adrese teslim ihale edilen mega projelerde işletmecilerin elini sıcak sudan soğuk suya sokması gerekmiyor. Her şeyden önce işletmeciden çok düşük özkaynak isteniyor. Çünkü %20 öz kaynak şartı kaldırıldı. İşletmecinin kredi bulması da çok kolay. Zira işletmecinin bulacağı krediye Hazine garanti veriyor. Eğer işletmeci krediyi alır ve batırırsa, halkın vergileri, yani Hazine imkanlarıyla bu kredinin kefili olarak ödeme garanti! Gelir konusunda da işletmeci üzülmüyor. Yatırım tamamlandı ama iş yok diye bir dert yok. Çünkü Hazine asgari bir geliri taahhüt etmiş durumda. Köprü yaptım, araç geçmiyor; havaalanı yaptım, uçak inmiyor diye bir dert yok: Müşteri yoksa, Hazine parasını ödüyor. Örneğin, 3. Köprüye ilişkin YİD sözleşmesinin 29. maddesinde günlük 135.000 aracın geçmesi garanti edilmiş durumda. Yani bu köprüden bir tek araç bile geçmese dahi Hazine her gün 135.000 aracın geçiş ücretini, bu yoksul halkın alın terinden, onların vergileriyle birikmiş imkanlarından ödemek zorunda. Bu işleme, asgari gelir garantisi deniyor. Doğal olarak insanların aklına şu soru geliyor: Sermaye Hazineden, finansman Hazineden, Gelir hazineden. O zaman neden bu projeleri Hazine yapmıyor da, işletmeciye yaptırıyor ve 20 yıl boyunca işletmeci bu projelerin gelirinin, karının sahibi oluyor? Bu soruyu sormaya cesaret edenlerin sayısı çok az ve şimdiye kadar verilmiş bir cevap da yok aslında. TÜM KURUMLAR KARŞI İstanbul Büyükşehir Belediyesinin koordinasyonunda, Marmara bölgesindeki bütün valiliklerden, ilgili bakanlıklara, ilçe belediyelerinden, üniversitelere kadar birçok kurumun katılımıyla 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı (ÇDP) hazırlandı. 15 çalışma grubu, 300’den fazla bilim insanı ve uzmanın 5 yıllık çalışmasıyla ve 200 Milyon TL’ye yakın harcama yapılarak hazırlanan ÇDP İstanbul’un anayasası olarak kabul ediliyor. Bu plan tüm demokratik süreçlerden geçerek onaylanıyor ve yürürlüğe giriyor. Bu raporun girişinde aynen şu ifade bulunuyor. “... Bu kapsamda, İstanbul’un sahip olduğu su havzaları ve orman alanları başta olmak üzere, kentin yaşam destek sistemlerini oluşturan ve Karadeniz sahillerine paralel olarak uzanan yatay kuzey eksendeki ekolojik değerler korumacı bir yaklaşımla ekolojik değerler üzerinde risk oluşturacak ekonomik girişimlere kapalı tutulmuş; ekolojik kaynaklara yönelen dikey gelişmeleri kontrol altına alacak kararlar alınmıştır...” İstanbul’un geleceği tamamen kuzey ormanlarını korumak üzere tasarlanmış ve şehrin Marmara kıyısında doğu-batı hattında gelişmesi planlanmıştır. İstanbul ile ilgili karar verme hakkına sahip bütün aktörler bir araya geliyor, yıllarca çalışıyor ve İstanbul’un kuzey ormanları, İstanbul’un can damarıdır, çivi bile çaktırmayız diyor. Daha bu planın mürekkebi kurumadan Başbakan mega projelerini açıklıyor. Mega projelerin tamamının İstanbul’un can damarı sayılan ve çivi bile çakılması düşünülmeyen Kuzey Ormanlarına yapılacağı duyuruluyor. Onlarca kurum, yüzlerce uzman ve bilim insanının yıllarca süren emeği Başbakan tarafından çöpe atılıyor. Bütün bu çalışmaları koordine eden İBB Başkanı Kadir Topbaş tek kelime etmiyor, edemiyor! TRAFİK DE ÇÖZÜLMEYECEK Salyangoz hızıyla ilerleyen İstanbul trafiğinin yarattığı çaresizlik, 3. köprü taraftarlarının en önemli savunma noktası. Peki, 3. köprü İstanbul’un trafiğine bir çözüm olabilir mi? AKP, bu soruya “evet” cevabını veriyor. Ancak hemen hemen bütün siyasi partiler, sivil toplum örgütleri, meslek odaları ve bilim insanları 3. köprünün İstanbul trafiğine çözüm olmayacağı gibi, İstanbul’un kentleşme ve ulaşım sorunlarını içinden çıkılmaz hale getireceği konusunda görüşbirliği içinde. ERDOĞANIN KADERİ MEGA PROJELERDE Başbakan kaderini bağladığı bu projelerle ilgili bir tehdit ve korkutma taktiği uyguluyor. Başbakan’ın gezi direnişine karşı şiddetli tavrının bir nedeni de mega projelerin riske girme korkusu. Çünkü meselenin “Taksim’deki birkaç ağaçla” sınırlı kalmayacağını düşünüyor. Bu korku duvarı, birkaç yüz cesur insanın öncülüğünde aşılıyor. Sosyal medya üzerinden örgütlenerek, Kuzey Ormanları Savunma (KOS) Grubunu kuruyorlar. KOS, mega projelerin yarattığı çevre katliamına karşı barışçı eylemlere başlıyor. Kimi zaman katliamın boyutunu göstermek için foto safari, kimi zaman da ormanda kamp düzenleyip, bisiklete biniyorlar; geceler boyu ormanda kalıyorlar. Her gittikleri yerde yüzlerce polis ve jandarma karşılıyor onları. Eğer bugün mega projelerin yarattığı çevre katliamıyla ilgili kamuoyunda bir farkındalık oluşmaya başladı ise, bu birkaç yüz cesur insanın sayesindedir. 10 yılda Türkiye ekonomisini çıkmaza sokan AKP iktidarı, 419 Milyar Dolar yükümlülüğü finanse etmek için vatan topraklarını satmak zorunda. Pazarlama, mega projeler ve kentsel dönüşüm projeleri ile yapılacak. Böylece bir yandan uzun vadeli kaynak girişi sağlanıp borç ötelenecek, diğer yandan yaratılan rantla yandaş girişimciler zengin edilecek. 2023 yılı projesinin para ve ranta dayalı tek gerçekleşme yolu bu. Ne yazık ki, ekonomimizin çökmesi, içecek suyumuzun, soluyacak havamızın, yaşayacak kentimizin kalmaması AKP yöneticilerini hiç ilgilendirmiyor.
Posted on: Wed, 30 Oct 2013 14:21:20 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015