BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM, ÇEÇEN ATASÖZLERİ; Çeçen Atasözleri (Noxçiyn Kicanaš) Bu yazı 9 Ocak 2010 Cumartesi tarihinde yazıldı. Şimdiye kadar 5.097 defa okundu.. Yorum Yok . Çeçen Atasözleri (Noxçiyn Kicanaš) Ararçu sömal, ċera eppaza tölu. Elin lirasından, evdeki kuruş makbuldür. Ax mollas din doxiyna. Yarım hoca dinden eder. Äxka de dayinarg jay itt diynaxh meca lella. Yazın bir gününü boş geçiren kışın on gününü aç dolaşmış. Äxka jillinarg jay idda. Yazın yatan kışın koşturur. Bart bolu cicagaša bart bocu berzaloy ešiyna. Birlik olan kediler, birlik olmayan kurtları yenmiş. Buxaxh ghüra yocuš, jam thexh ša biyr bac. Dibi donmadan gölün üstü buz tutmaz. Caqoçuçu letta zhjäla barzo däxhna. Beyhude yere boğuşan iti kurt götürür. Cxha som zien lerinarg bjä sömax välla. Bir liraya tamah eden yüz liradan olmuş. Ċiynax ċe yälliexh ambarax xi toxa. Ev tutuştuysa da ambara su serp. Ċiynoš dina vällaço dig nejaral araxh dütu. Evini inşa edip bitirince balta dışarıda bırakılır. Çov-çardo yocuš iyghinarg däxniy docuš tayna. Yarasız beresiz küsen, sığırsız davarsız barışır. Çovxorax qiera a ma lo, xhastarax jexa a ma lo. Azarlanmaktan korkma, okşanmaktan aldanma. Çherana neka ca jämado. Balığa yüzme öğretilmez. Daymoxk yaslamane, nexan moxk zhözhaxate. Vatanı cennet, el vatanı cehennem. Dikanax ca jäbnarg vuono läcna. İyilikten yetinmeyeni kötülük yakalar. Elan khant aghanara ma voliyla, berzan kheza jürgara ma doliyla. Bey çocuğu beşiğinden kalkmasın, kurt eniği de ininden çıkmasın. Ezar dottagh verg välla, ezar stu-yett berg vayna. Bin arkadaşı olan kurtulmuş, bin sığırı olan bilinmez olmuş. Genoy suturalliy hottor vu stag yöxh-järzha. İnsanı rüsva eden cimrilik ve oburluktur. Ghiylaçun dog ecnarg, ša ešna vüsur vac. Mahzunun gönlünü alan, kaybetmez. Hozh viran yu, nüyr dinan yu. Eyer atın, semer eşeğindir. Hotta ca vezaçoxh ca huttu koga büxhar. Durulmaması gereken yerde ayak ucunda durulmaz. İrax xhezhnaçun kogax khoxcal daxna. Yukarı bakıp duranın ayağına diken batmış. İrxe ca yäqqiça, oxhane ca qäçça. Yokuşu katetmeden, inişe ulaşılmaz. Jay vorda keç’ye, äxka salaz keç’ye. Kışın kağnı hazırla, yazın kızak hazırla. Jilmanan korta xheqhal, xheqhalan korta sobar. İlimin temeli akıl, akılın temeli sabır. Körto bolx ca biça kogaša qhaxhögu. Kafa çalışmayınca ceremesini ayaklar çeker. Küg düxhal lecarx, malx qhaylabälla bac. El siper edilmekle güneş savılmaz. Ladeghar xheqhal, duqa ler sontalla. Dinlemek akıllılık, çok konuşmak budalalık. Lüra stag šen jindaghax qexkaš lela. Zalim adam kendi gölgesinden de çekinerek dolaşır. Masso a humanal merzanig, xhanal qhinxhegam. Her şeyden tatlı olan, alın teriyle kazanılandır. Maxa lellaçuxula tay a lella. İplik de iğnenin ardından gider. Naxa illi olu boxuš virax ma jexa. El türkü okuyor diye sen eşek gibi anırma. Nexan vonna cavilxinarg, šen dikinna viylina vac. Elin felaketine ağlamayan, kendi iyiliğine sevinemez. Obargiyn yurt xilla mettig bac. Abrekin yeri yurdu olmaz. Ov ca dagoš zhizhig dattalur dac. Şiş yanmadan et pişmez. Püçex ghala yöttina yac. Yalan üzere hisar kurulmaz. Pxhars lestorax küg tera djader dac. Kolu sallamakla el kopmaz. Qana liyr velaxh a taxana vaxa veza. Yarın öleceksen de bugünü yaşamalı. Qayelçu borz cäpcalgaška yölu. Vaktini boşa geçiren kurt, çekirgeyle yetinmek zorundadır. Qhanvellarg qhonlur vac, vellarg denlur vac. Yaşlanan gençleşmez, ölen dirilmez. Qhonaxa šen husamera dünya xülu. Mert adamın mertliği kendi evinden başlar. Sa dayça qhig a yörzu ċa. Akşan olunca karga bile yuvasına döner. Sagha döxçul, nexan zhaju xilar tölu. Dilenmektense ele davar çobanı olmak makbuldür. Šen ben çoxh dexkana a ša lom xetta. Fare bile yuvasında kendisini aslan sanır. Šen ċiynan lay, nexan ela xilla. Evinin kölesi olan, ele bey olur. Tešame vocurg qhonaxa lerina vac. Güvenilir olmayan yiğitten sayılmaz. Tiynaçux ma teša, çexkaçux ma qera. Sessiz surana inanma, yaygaracıdan korkma. Thäxhene ladiyghinçux qhonax ca xilla. Sonunu düşünen yiğit olamaz. Thexula lelaçu müšax ši’ xeta. Üstüne dolanan urganı çift kat sanır. Uggar xaza huma ya älça, qhiygo šen khorniy yeana. En güzel şeyi getir denilince, karga yavrusunu götürmüş. Von qhig von jäxa. Kötü karga kötü gaklar. Vüzna vu äliy, qaça a bocuš novqha m avala. Tokum diye azıksız yola çıkma. Xabar mox bu, dinarg ghala yu. Laf yeldir, yapılan iş kaledir. Xe the a qaçale maçaš dja ma yaxa. Suya ulaşmadan ayakkabını çıkarma. Xhan doš doš dacaxh, duy duy bac. Sözün söz değilse, yemininde yemin değildir. Xhaša ca veznarg naxana a ca vezna. Konuk sevmeyeni halk da sevmez. Ya’a dog xilça çeno šen khorni çenala kerçiyna. Yemek isteyince ayı yavrusunu toza bularmış. Yässa huma çhögha yeka. İçi boş şey çok ses çıkarır. Zudço böllinçu sardano yicyo, töpan çov. Kadının bedduası tüfek yarasını bile unutturur. Zhimçoxh jamiynarg tulg the yazdina yoza sana du. Çocuklukta öğrenilen, taşa kazılmış yazı gibidir. Kaynak : Çardak Kültür Derneği tarafından 2003 yılında yayınlanan Tarık Cemal KUTLU’nun Çeçen Atasözleri adlı kitabından alınmıştır.
Posted on: Tue, 16 Jul 2013 14:17:07 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015