COLLATERAL DAMAGE Bij mijn oma hing vroeger en geborduurd spreukje aan de muur: ‘Van het concert des levens krijgt niemand een program’. Ik was een jaar of veertien en dacht: wow, spannend! Wie weet wat mij allemaal voor moois te wachten staat. Maar er zat ook iets onheilspellends in: want wat nou als het leven zomaar een bizarre, ongewenste wending nam? Oma kon het weten. Ze moest als jonge moeder haar zoontje van zes begraven, loodste in een kapot gebombardeerd en door voedseltekort geteisterd Rotterdam een gezin van vier – en later vijf – kinderen door de oorlog en kwam er daarna al snel in haar eentje voor te staan toen opa de kuierlatten nam. Zij wist dat het leven geen licht-romantisch verhaaltje was, waarin gebeurtenissen zich volgens de strakke wetten der logica voltrekken en het geluk altijd aan het langste eind trekt. Het concert des levens had nog het meeste weg van een rad van fortuin, een rondedans van voor- en tegenspoed, kansen en gevaren. Twee dingen stonden vast: zekerheid is een illusie. Maar ook: het leven is een avontuur. Vergeet nooit te genieten, wat er ook gebeurt. Want er is altijd wel iets om van te genieten. Op de een of andere manier moet ik daar de laatste tijd vaak aan denken. Bijvoorbeeld als VVD-voorman Halbe Zijstra over de stijgende werkloosheidcijfers zegt: “Natuurlijk is het vervelend als je 55 bent en je raakt je baan kwijt. Heel vervelend.” Goed gevoel voor understatement, die Halbe. Of als ik het veelgedeelde artikel uit de Volkskrant van afgelopen zaterdag lees, waarin economieredacteur van Yvonne Hofs het pensioendebat op scherp zet. Nou ben ik allesbehalve een financieel expert. Als ik het artikel van Hofs lees, heb ik het idee dat veel van wat ze zegt, hout snijdt. Ze heeft zich in ieder gevoel de moeite getroost om helderheid te verschaffen in een ingewikkelde en door emoties overspoelde discussie. Hoewel ik vermoed dat het probleem iets groter is de boekhouding op orde brengen en een paar plooien gladstrijken in een op sterven na dood systeem. Maar da’s een ander verhaal. Wat me echter begint op te vallen, is de onachtzaamheid waarmee mensen die tussen wal en schip vallen terzijde worden geschoven. Zie de opmerking van Zijlstra. Zie de voorbeelden die Hofs in haar artikel aandraagt; een brief van een bejaard echtpaar dat ruim 4000 euro per maand te besteden heeft en het helemaal niet zo erg vindt dat ze wat moeten inleveren. En Hofs eigen ouders, die het eveneens niet slecht getroffen hebben, vinden het ook allemaal erg meevallen. Maar eh… hoe zit het dan met die duizenden die alleen van een AOW leven, misschien aangevuld met een paar honderd euro pensioen? Het lijkt er meer en meer op dat voor Het Grote Verhaal het lot van het individu niet meer relevant is. Hoe noemen ze dat ook alweer in een oorlog? Collateral damage geloof ik… Nou meen ik mij toch te herinneren dat wij onszelf als een beschaafd land zien. En volgens mij hoort bij ‘beschaafd’ dat je zorgt dat ook in moeilijke tijden en bij harde beslissingen er geen mensen buiten de boot vallen. Dat Hofs daar misschien in Het Grote Verhaal wat minder oog voor heeft, kan ik nog wel begrijpen. Hoewel het ook een beetje makkelijk is, de problemen vind je nou eenmaal zelden op de gulden middenweg, het zijn de randjes die schuren. Maar goed, ze probeert in ieder geval een soort van eerlijk verhaal te vertellen. Dat voor heel veel mensen – zie de opmerkingen op Facebook, zie de reacties vandaag in de Volkskrant – de horizon niet verder gaat dan hun eigen tuinhek, is triest en schrikbarend. Een land vol opportunisten, jong én oud, die stemmen met hun portemonnee, geleid door 150 opper-opportunisten. Ziedaar Nederland anno 2013. Afgelopen zondag was ik op bezoek bij mijn moeder. Geboren in oktober 1940, in een door oorlog geteisterd Rotterdam, in een gezin waar de touwtjes met kunst en vliegwerk aan elkaar werden geknoopt en waar de kiem werd gelegd voor en niet al te beste lichamelijke gezondheid die haar de rest van haar leven zou achtervolgen. Niet zielig, maar sommige mensen staan nou eenmaal al met 2-0 achter voor de wedstrijd begonnen is. Ze heeft , heel anders dan de voorbeelden die Hofs aandraagt, net iets meer dan 1000 euro AOW. Ze maakt zich zorgen, want wat als de hulp waar ze afhankelijk van is straks wordt wegbezuinigd? Misschien, zo zegt ze, moet ze maar stoppen met een deel van haar medicijnen. Maar die heb je toch nodig? Ja eigenlijk wel, maar het zou toch weer een tientje in de maand schelen. Dat niveau…. Op de terugweg naar Groningen zat ik daar in de auto over na te denken. Want zo zijn er nog duizenden. Mensen die door pech, een verkeerd uitgepakte keuze, toeval of wat dan ook minder fortuinlijk zijn geweest in het leven dan anderen. Mensen die niet meer bij machte waren hun kansen te doen keren. Afgaande op de reacties die ik zo hoor en lees beschouwen we die vanaf vandaag als collateral damage.
Posted on: Mon, 23 Sep 2013 20:59:13 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015