Het is een knappe prestatie van SER voorzitter Wybe Draijer en zijn team om zoveel kikkers in de wagen te houden voor het langverwachte energieakkoord. Als beroepsvereniging van energieadviseurs heeft FedEC speciale aandacht voor doelmatig energiegebruik. Hoe ziet het akkoord er vanuit dat perspectief uit? Het meest opvallend zijn de enorme inspanningen die geleverd zullen worden voor de opvoering van de Nederlandse duurzame-energieproductie, met name windenergie. Op zich zelf is dat een goede zaak aangezien Nederland op dit punt achterblijft in Europa. Maatschappelijk gezien lijkt die enorme inspanning, gericht op de verduurzaming van de energieproductie, echter alleen te rechtvaardigen indien dat gepaard gaat met een evenredige inspanning gericht op een doelmatige energieconsumptie. Als moeizaam gewonnen energie wordt verspild blijft het immers ‘water naar zee dragen’ met de energietransitie. Op dit punt stelt het energieakkoord teleur. De energiebesparingsdoelstelling van 100 PJ in 2020 t.o.v. de referentie (jaarlijks gemiddeld 1,5%) betekent een afzwakking van de huidige besparingsdoelstellingen, zoals in de meerjaren energieafspraken met de energie-intensieve industrie (MJA en MEE) waar een doelstelling geldt van gemiddeld 2% per jaar tot 2020. Het akkoord hoopt dat de BV Nederland met de 100 PJ besparing voldoet aan de Europese energie-efficiencyrichtlijn. Maar is een doelstelling die slechts beoogt te voldoen aan de regels ambitieus ? De 100 PJ besparing wordt vooral gezocht in de gebouwde omgeving. FedEC juicht het terugdringen van het energiegebruik in de Gebouwde omgeving toe en helpt ook graag mee die te verwezenlijken! Maar de industrie, goed voor bijna de helft van het Nederlandse energiegebruik, blijft - qua concrete energiebesparingsmaatregelen en borging - buiten beeld. Op dit belangrijke punt is het akkoord onevenwichtig en vrijblijvend: • Er komt een pilot Energie Prestatie Keuring (EPK) waaraan bedrijven op vrijwillige basis deelnemen. Deze pilot wordt in 2015 geëvalueerd en bij positief resultaat ingevoerd in sectoren waar het werkt. • Nederland gaat binnen de EU lobbyen voor een versnelde verlaging van het emissie plafond,naar 80-95% in 2050 maar wel gecombineerd met blijvende gratis rechten binnen ETS voor energie intensieve bedrijven en tevens(!) een compensatie voor de hogere energierekening die bedrijven als gevolg van een succesvolle ETS zullen moeten betalen. In het huidige ETS bouwwerk worden de gratis rechten steeds verder afgebouwd tot in 2027: dan worden alle rechten via veiling op de markt gebracht. Enige tegenprestatie voor de blijvende gratis rechten en compensatie is dat men binnen de (internationale) sector gaat ‘benchmarken’. Verwijzingen naar toepassing van best beschikbare technieken (BBT) ontbreken. Business as usual s.v.p! ECN constateert dat op een gegeven moment de doelstelling gratis emissierechten uit te delen zelfs in conflict kan komen met de 80-95% reductie doelstelling in 2050. De vrijblijvendheid ten aanzien van energiebesparing in de industrie is slechte housekeeping en slecht voor de BV Nederland. Onderliggende gedachte lijkt te zijn: de belangrijke energie-intensieve industrie heeft het moeilijk op de wereldmarkt en heeft al het mogelijke gedaan om rendabele energie-efficiënte maatregelen door te voeren. Zij moet echter beschermd worden tegen verder gaande maatregelen omdat ze anders ten onder gaat in de ‘moordende mondiale concurrentie’. Helaas is dit een onjuiste voorstelling van zaken. De energie-intensieve industrie heeft, om haar moverende redenen, weinig aandacht voor energiebesparing. De redenen hiervoor zijn zozeer niet economisch, maar veeleer cultureel en organisatorisch van aard. Voorstellen voor energiebesparing op de werkvloer worden afgekeurd door het hogere management. Besparingen op energie worden vaak niet als bedrijfsinkomsten beschouwd. Zelfs investeringen met een zeer korte terugverdientijd van een half jaar of minder, en een jaarlijks rendement van meer dan 200% per jaar kunnen zo stelselmatig uit de boot blijven vallen omdat ze het afleggen tegen andere investeringen met een hogere ‘ranking’. Ongeacht hoeveel geld daarmee valt te besparen en uitzonderingen daargelaten: voor de energie-intensieve industrie heeft het systematisch doorvoeren van rendabele energiebesparingen blijkbaar (nog) geen prioriteit. Hier valt nog een wereld te winnen en niet alleen uit oogpunt van milieu en klimaat. Ecofys heeft onlangs nog becijferd dat de EU 200 miljard Euro per jaar kan besparen in 2020, indien ze er in slaagt het besparingspotentieel te benutten. Dit bedrag loopt op naar 250 miljard euro/jaar in 2030. Voor de Nederlandse economie, die ruwweg 5% van de EU energieconsumptie voor zijn rekening neemt, komt dit neer op 10, 12,5 MRD EUR/jaar in 2020, respectievelijk 2030! Bedrijfscultuur en organisatie zijn echter niet makkelijk te veranderen. Alleen de overheid kan met krachtdadig optreden de noodzakelijke veranderingen afdwingen, met als gratis bijkomende effecten winst voor milieu en economie. Het voorjaar van 2014 levert hiervoor een cruciale kans. Dan worden namelijk binnen het MEE-convenant bedrijfsspecifieke afspraken gemaakt voor economisch rendabele maatregelen. Dan zal blijken of de overheid in staat is, goedschiks of kwaadschiks, ‘good housekeeping ‘ af te dwingen. Verplicht stellen van een energie-managementsysteem dat voldoet aan ISO 50001 zou al een goede stap zijn. Er zijn nog meer kansen binnen het akkoord waar mogelijk een sterkere doelmatigheidsprikkel van uit kan gaan. Zo beoogt het akkoord een substantieel betere uitvoering van de Wet Milieubeheer, met name controle op de toepassing van economisch rendabele energiebesparende maatregelen. Dit impliceert overigens dat het bevoegd gezag die kennis moet zien te mobiliseren. Verder wordt een Expertisecentrum opgericht. Vermeldenswaard zijn ook de vele activiteiten die de VNG zal gaan ondernemen om de energie-efficiency te verhogen, waaronder de instelling van energiewinkels en energieloketten. FedEC helpt op deze en andere punten graag mee om de energietransitie te realiseren! Richard Zwiers is secretaris van de FedEC
Posted on: Fri, 13 Sep 2013 22:03:05 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015