„JEZUS WSTĄPIŁ DO NIEBA, SIEDZI PO PRAWICY BOGA, OJCA WSZECHMOGĄCEGO" 132. Co przedstawia Wniebowstąpienie? 659-667 Po czterdziestu dniach, odkąd Jezus objawił się swoim Apostołom, gdy Jego chwała pozostawała jeszcze zakryta pod postacią zwyczajnego człowieczeństwa, Chrystus wstąpił do nieba i siedzi po prawicy Ojca. Jest Panem, który teraz w swoim człowieczeństwie w wiecznej chwale Syna Bożego rządzi i wstawia się nieustannie za nami u Ojca. Posyła nam swego Ducha i daje nam nadzieję, że pewnego dnia będziemy z Nim na wieki. „STAMTĄD PRZYJDZIE SĄDZIĆ ŻYWYCH I UMARŁYCH" 133. Jak teraz króluje Pan Jezus? 668-674, 680 Pan wszechświata i historii, Głowa swego Kościoła, Chrystus uwielbiony pozostaje w sposób tajemniczy na ziemi, gdzie Jego królestwo jest już obecne jako zalążek i zaczątek Kościoła. Pewnego dnia powróci w chwale, lecz nie znamy czasu. Dlatego żyjemy w czuwaniu, prosząc: „Przyjdź, Panie!" (Ap 22,20). 134. W jaki sposób dokona się chwalebne przyjście Chrystusa? 675-677, 680 Po ostatnim wstrząsie kosmicznym tego świata, który przemija, chwalebne przyjście Chrystusa urzeczywistni ostateczny triumfBoga w paruzji Chrystusa i w Sądzie Ostatecznym. Wten sposób zrealizuje się Królestwo Boże. 135. Jak Chrystus będzie sądzić żywych i umarłych? 678-679, 681-682 Chrystus będzie sądził na mocy prawa, które nabył jako Odkupiciel świata, który przyszedł zbawić ludzi. Zostanie wtedy ujawnione postępowanie każdego człowieka względem Boga i bliźniego oraz tajemnice serc. Każdy człowiek, według swoich uczynków, zostanie obdarowany życiem lub potępiony na wieczność. W ten sposób urzeczywistni się „miara wielkości według Pełni Chrystusa" (Ef 4,13), gdy Bóg będzie „wszystkim we wszystkich" (1 Kor 15,28). Rozdział trzeci: WIERZĘ W DUCHA ŚWIĘTEGO s.646 „Wierzę w Ducha Świętego" s.646 „Wierzę w święty Kościół powszechny" s.648 Kościół w zamyśle Bożym s.648 Kościół: Lud Boży, Ciało Chrystusa, świątynia Ducha Świętego s.648 Kościół jest jeden, święty, powszechny i apostolski s.649 Wierni: hierarchia, świeccy, życie konsekrowane s.652 Komunia świętych s.654 Maryja Matka Chrystusa, Matka Kościoła s.654 „Wierzę w odpuszczenie grzechów" s.655 „Wierzę w ciała zmartwychwstanie" s.655 „Wierzę w życie wieczne" s.656 „Amen" s.657 Rozdział trzeci WIERZĘ W DUCHA ŚWIĘTEGO „WIERZE W DUCHA ŚWIĘTEGO" 136. Co chce powiedzieć Kościół, gdy wyznaje:„Wierzę w Ducha Świętego"? 683-686 Wierzyć w Ducha Świętego oznacza wyznawać, że Duch Święty jest jedną z Osób Trójcy Świętej, współistotny Ojcu i Synowi, i „z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę". Duch został wysłany „do serc naszych" (Ga 4,6), abyśmy mogli otrzymać nowe życie dzieci Bożych. 137. Dlaczego posłanie Syna i Ducha Świętego jest wspólne i nierozdzielne? 687-691, 742-743 W niepodzielnej Trójcy Świętej Syn i Duch Święty są odrębni, ale nierozdzielni. Od początku aż do końca czasów, kiedy Ojciec posyła Syna, posyła zawsze swojego Ducha, który nas jednoczy w wierze, abyśmy mogli jako przybrani synowie nazywać Boga „Ojcem" (Rz 8,15). Duch Święty jest niewidzialny, lecz poznajemy Go poprzez Jego działanie, gdy objawia nam Syna i kiedy działa w Kościele. 138. Jakie są imiona i określenia Ducha Świętego? 691-693 „Duch Święty" jest imieniem własnym trzeciej Osoby Trójcy Świętej. Jezus nazywa Go jeszcze: Parakletem (Pocieszycielem) i Duchem Prawdy. Nowy Testament nazywa Go także: Duchem Chrystusa, Pana, Boga, Duchem chwały, obietnicy. 139.Jakie są symbole Ducha Świętego? 694-701 Są liczne: woda żywa, która wypływa z boku Chrystusa ukrzyżowanego i nasyca ochrzczonych; namaszczenie olejem, które jest sakramentalnym znakiem bierzmowania; ogień, który przekształca wszystko, czego dotyka; obłok - razciemny, raz świetlisty -w którym objawia się chwała Boża; włożenie rąk, przez które udzielany jest dar Ducha Świętego; gołębica, która zstępuje na Chrystusa i spoczywa na Nim podczas chrztu. 140. Co oznacza, że Duch Święty „mówił przez proroków"? 687-688, 702-706, 743 Przez pojęcie prorocyrozumiemy tych wszystkich, których Duch Święty natchnął do mówienia w imieniu Boga. Duch Święty sprawia, że proroctwa Starego Testamentu w całej pełni wypełniają się w Chrystusie i objawia Jego tajemnicę w Nowym Testamencie. 141. Co sprawił Duch Święty w Janie Chrzcicielu? 717-720 Duch Święty napełnia Jana Chrzciciela, ostatniego proroka Starego Testamentu, którego posyła dla „przygotowania Panu ludu doskonałego" (Łk 1,17) i ogłoszenia przyjścia Chrystusa, Syna Bożego; nad którym ujrzy Ducha zstępującego i spoczywającego nad Nim, i który będzie chrzcił Duchem Świętym (por. J 1,33). 142. Jakie jest działanie Ducha Świętego w Maryi? 721-726, 744 Duch Święty wypełnia w Maryi wszystkie oczekiwania i przygotowania Starego Testamentu na przyjście Chrystusa. W sposób jedyny i wyjątkowy napełnia Ją łaską i sprawia, że Jej dziewictwo staje się płodne, aby mogła wydać na świat wcielonego Syna Bożego. Czyni Ją Matką „całego Chrystusa", to jest Jezusa Głowy i Kościoła Jego Ciała. Maryja jest obecna wśród Dwunastu w dniu Pięćdziesiątnicy, kiedy Duch Święty zapoczątkuje „czasy ostateczne" wraz z ukazaniem się Kościoła. 143. Jaka relacja występuje między Duchem Świętym i Jezusem Chrystusem podczas Jego ziemskiej misji? 727-730, 745 746 Syn Boży od chwili swego Wcielenia jest konsekrowany w swoim człowieczeństwie na Chrystusa (Mesjasza) przez namaszczenie Duchem Świętym. On Go objawia w swoim nauczaniu, wypełniając obietnicę daną ojcom i posyła rodzącemu się Kościołowi, „tchnąć" na Apostołów po Zmartwychwstaniu. 144. Co zdarzyło się w dniu Pięćdziesiątnicy? 731-732, 738 Pięćdziesiąt dni po swoim Zmartwychwstaniu, w dniu Pięćdziesiątnicy, uwielbiony Jezus Chrystus wylewa obficie Ducha i objawia Go jako Osobę Boską; w tym dniu zostaje w pełni objawiona Trójca Święta. Posłanie Chrystusa i Ducha Świętego wypełnia się w Kościele, który jest posłany, aby głosić i upowszechniać misterium komunii Trójcy Świętej. Widzieliśmy prawdziwe Światło, otrzymaliśmy Ducha niebieskiego, znaleźliśmy prawdziwą wiarę: wielbimy niepodzielną Trójcę, ponieważ nas zbawiła (Liturgia bizantyjska, Troparion z Nieszporów Pięćdziesiątnicy). 145. Czego dokonuje Duch Święty w Kościele? 733-741, 747 Duch Święty buduje, ożywia i uświęca Kościół: Duch Miłości przywraca ochrzczonym utracone przez grzech podobieństwo Boże i pozwala im żyć w Chrystusie, uczestniczyć w życiu Trójcy Świętej. Posyła ich, aby dawali świadectwo o Prawdzie Chrystusa i ustala ich wzajemne funkcje, aby wszyscy przynosili „owoce Ducha" (por. Ga 5,22-23). 146.Jak działają Chrystus i Duch Święty w sercach wiernych? 738-741 Przez sakramenty Chrystus członkom swego Ciała udziela Ducha Świętego i łaskę Bożą, które przynoszą owoce nowego życia według Ducha. Wreszcie Duch Święty jest Nauczycielem modlitwy. „WIERZĘ W ŚWIĘTY KOŚCIÓŁ POWSZECHNY" Kościół w zamyśle Bożym 147. Co oznacza słowo Kościół? 751-752, 777, 804 Kościół jest ludem, który Bóg zwołuje ze wszystkich krańców ziemi, aby utworzyć z nich wspólnotę tych wszystkich, którzy przez wiarę i Chrzest stają się dziećmi Bożymi, członkami Kościoła i świątynią Ducha Świętego. 148. Czy są inne nazwy i obrazy, którymi Biblia oznacza Kościół? 753-757 W Piśmie Świętym znajdujemy liczne obrazy, powiązanez sobą, za pośrednictwem których ukazywana jest tajemnica Kościoła. Stary Testament preferuje obrazy powiązane z ideą Ludu Bożego; w Nowym Testamencie są to obrazy ukazujące Chrystusa jako „Głowę" tego Ludu, który jest Jego Ciałem, i nawiązują do życia pasterskiego (owczarnia, trzoda, owce), rolnictwa (rola uprawna, drzewo oliwne, winnica), budownictwa (mieszkanie, skała, świątynia), życia rodzinnego (oblubienica, matka, rodzina). 149. Jaki jest początek i wypełnienie Kościoła? 758-766, 778 Kościół znajduje swój początek i swoje wypełnienie w odwiecznym zamyśle Boga. Był przygotowany w Starym Przymierzu wraz z wybraniem Izraela jako ludu Bożego, będącym znakiem przyszłego zjednoczenia wszystkich narodów. Założony przez słowa i czyny Jezusa, został urzeczywistniony przede wszystkim za pośrednictwem Jego odkupieńczej Męki i Jego Zmartwychwstania. Został następnie ukazany jako misterium zbawienia przez wylanie Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy. Osiągnie swoje wypełnienie w chwale nieba jako zgromadzenie wszystkich odkupionych. 150. Jakie jest posłanie Kościoła? 767-769 Posłaniem Kościoła jest głoszenie i krzewienie wśród wszystkich narodów Królestwa Bożego zapoczątkowanego przez Jezusa Chrystusa. Stanowi tu na ziemi zalążek oraz zaczątek tego Królestwa. 151. W jakim sensie Kościół jest misterium? 770-773, 779 Kościół jest misterium o tyle, o ile w jego rzeczywistości widzialnej jest obecna i działająca rzeczywistość duchowa, Boska, którą można dostrzec jedynie oczami wiary. 152. Co oznacza, że Kościół jest powszechnym sakramentem zbawienia? 774-776, 780 Oznacza, że jest znakiem i narzędziem wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego. Kościół: Lud Boży, Ciało Chrystusa, świątynia Ducha Świętego 153. Dlaczego Kościół jest Ludem Bożym? 781, 802-804 Kościół jest Ludem Bożym, ponieważ spodobało się Bogu uświęcać i zbawiać ludzi nie pojedynczo, lecz ustanowić ich jako lud, zgromadzony w jedności z Ojcem i Synem, i Duchem Świętym. 154. Jakie są cechy charakterystyczne Ludu Bożego? 782 Lud Boży, którego członkami stajemy się przez wiarę wChrystusa i chrzest, został ustanowiony przez Boga, Zwierzchnikiem (Głową) jest Jezus Chrystus, udziałem jego jest godność i wolność synów Bożych, jego prawem jest nowe przykazanie miłości, jest posłany, aby być solą ziemi i światłem świata, a jego celemjest Królestwo Boże, zapoczątkowane już na ziemi. 155. W jakim sensie Lud Boży uczestniczy w trzech funkcjach Chrystusa: Kapłana, Proroka i Króla? 783-786 Lud Boży uczestniczy w funkcji kapłańskiej Chrystusa, ponieważ ochrzczeni zostają konsekrowani przez Ducha Świętego dla składania ofiar duchowych; uczestniczy w prorockiej funkcji Chrystusa, gdy przez nadprzyrodzony zmysł wiary niezachwianie trwa przy niej, pogłębia jej rozumienie i daje o niej świadectwo; uczestniczy w królewskiej funkcji Chrystusa przez służbę, naśladując Jezusa Chrystusa, który jako Król i Pan wszechświata stał się sługą wszystkich, przede wszystkim ubogich i cierpiących. 156. W jakim sensie Kościół jest Ciałem Chrystusa? 787-791, 805-806 Przez Ducha Świętego i Jego działanie w sakramentach, przede wszystkim w Eucharystii, Chrystus, który umarł i zmartwychwstał, tworzy wspólnotę wierzących jako swoje Ciało, Kościół. Jedność tego Ciała urzeczywistnia się w różnorodności członków i funkcji. 157. Kto jest Głową tego Ciała? 792-795, 807 Chrystus „jest Głową Ciała Kościoła" (Kol 1,18). Kościół Żyje dzięki Niemu, w Nim i dla Niego. Chrystus i Kościół tworzą „całego Chrystusa" (św. Augustyn); „Głowa i członki są jakby jedną i tą samą osobą mistyczną" (św. Tomasz z Akwinu). 158. Dlaczego Kościół nazywany jest Oblubienicą Chrystusa? 796, 808 Ponieważ sam Pan wskazał na siebie jako na „Oblubieńca" (Mk 2,19), który umiłował Kościół, wiążąc się z nim wiecznym przymierzem. Wydał się dla niej (Kościoła Oblubienicy), aby ją obmyć swoją krwią i „aby ją uświęcić" (Ef 5,26), oraz uczynić płodną Matką wszystkich dzieci Bożych. Podczas gdy termin „Ciało" uwypukla jedność „Głowy" z członkami Ciała, termin „Oblubienica" wskazuje na różnicę w relacji osobowej. 159. Dlaczego Kościół nazwany jest świątynią Ducha Świętego? 797-798, 809-810 Ponieważ Duch Święty mieszka w Ciele, którym jest Kościół: cały w jego Głowie i cały w poszczególnych członkach, i buduje Kościół w miłości przez słowo Boże, sakramenty, cnoty i charyzmaty. Czym jest nasz duch, to znaczy nasza dusza, dla członków ciała, tym jest Duch Święty dla członków Chrystusa, dla Ciała Chrystusa, którym jest Kościół (św. Augustyn). 160. Czym są charyzmaty? 799-801 Charyzmaty są specjalnymi darami Ducha Świętego udzielonymi poszczególnym wiernym dla dobra ludzi, ze względu na potrzeby świata, w sposób szczególny w celu budowania Kościoła. Do pasterzy Kościoła należy rozeznawanie charyzmatów. Kościół jest jeden, święty, powszechny i apostolski 161.Dlaczego Kościół jest jeden? 813-815, 866 Kościół jest jeden ze względu na swoje źródło: wzorem jest jedność w Trójcy Osób jednego Boga i Syna w Duchu Świętym; jest jeden ze względu na swego Założyciela i Zwierzchnika, Jezusa Chrystusa, który przywraca jedność wszystkich ludzi w jednym Ciele; jest jeden ze względu na swoją duszę, którym jest Duch Święty, jednoczący wszystkich wiernych w komunii z Chrystusem. Kościół wyznaje jedną wiarę, posiada wspólne celebrowanie sakramentów, jedną sukcesję apostolską, jedną wspólną nadzieję i ożywia go ta sama miłość. 162. Gdzie trwa jedyny Kościół Chrystusa? 816, 870 Kościół ten, ustanowiony i zorganizowany w tym świecie jako społeczność, trwa (subsistit in) w Kościele katolickim, rządzonym przez następcę Piotra oraz biskupów pozostających z nim w komunii.Jedynie za jego pośrednictwem można osiągnąć pełnię zbawczych środków, ponieważ Pan powierzył wszystkie dobra Nowego Przymierza Kolegium Apostolskiemu, któremu przewodzi Piotr. 163. Jak patrzeć na chrześcijan, którzy nie są katolikami? 817-819 W Kościołach i wspólnotach kościelnych, które odłączyły się od pełnej komunii z Kościołem katolickim, istnieją liczne pierwiastki uświęcenia i prawdy. Wszystkie te dobra pochodzą od Chrystusa i prowadzą do jedności katolickiej. Członkowie tych Kościołów i wspólnot są przez chrzest włączeni w Chrystusa: uważamy ich za braci. 164. Jak zaangażować się na rzecz przywrócenia jedności chrześcijan? 820-822, 866 Pragnienie ponownego odnalezienia jedności wszystkich chrześcijan jest darem Chrystusa i wezwaniem Ducha Świętego. Odnosi się to do całego Kościoła i dokonuje się przez nawrócenie serca, modlitwę, wzajemne poznanie braterskie, teologiczny dialog. 165. W jakim sensie Kościół jest święty? 823-829, 867 Kościół jest święty, ponieważ jego twórcą jest najświętszyBóg; Chrystus wydał się na ofiarę, aby go uświęcić i uczynić go uświęcającym; Duch Święty ożywia go miłością. W nim została złożona cała pełnia zbawczych środków. Świętość jest powołaniem każdego członka Kościoła i stanowi cel każdej jego działalności. Kościół zalicza do swego grona Maryję Dziewicę i niezliczonych świętych jako wzory i orędowników. Świętość Kościoła jest źródłem uświęcenia swoich synów, którzy tutaj na ziemi uznają się wszyscy za grzeszników, potrzebujących zawsze nawrócenia i oczyszczenia. 166. Dlaczego Kościół nazywamy katolickim? 330-831, 868 Kościół jest katolicki, to znaczy powszechny,ponieważ jest w nim obecny Chrystus. „Tam gdzie jest Jezus Chrystus, tam jest Kościół powszechny" (św. Ignacy Antiocheński). Kościół głosi całość wiary; nosi w sobie i rozdziela pełnię środków zbawienia; i jest posłany do wszystkich narodów, zwraca się do wszystkich ludzi i obejmuje wszystkie czasy i kultury. 167. Czy Kościół partykularny jest katolicki? 832-835 Każdy Kościół partykularny jest katolicki (to jest diecezja),złożony jest ze wspólnot chrześcijan, którzy pozostają w jedności wiary i sakramentów z ich biskupem, wyświęconym w sukcesji apostolskiej, i z Kościołem rzymskim, „który przewodniczy w miłości" (św. Ignacy Antiocheński). 168. Kto należy do Kościoła katolickiego? 836-838 Do tej katolickiej jedności Ludu Bożego w różny sposób należą lub są do niej przyporządkowani wszyscy ludzie. Do Kościoła katolickiego wcieleni są w pełni ci, którzy mając Ducha Chrystusa, złączeni są więzami wyznania wiary, sakramentów, kościelnego zwierzchnictwa oraz komunii. Ludzie ochrzczeni, którzy nie urzeczywistniają w pełni takiej katolickiej jedności, trwają w jakiejś, choć niedoskonałej, wspólnocie z Kościołem katolickim. 169. Jaki jest stosune k Kościoła katolickiego do narodu żydowskiego? 839-840 Kościół katolicki odkrywa swoją więź z narodem żydowskim w fakcie, że Bóg wybrał ten naród przed wszystkimi innymi do przyjęcia Jego Słowa. To do narodu żydowskiego „należą przybrane synostwo ichwała, przymierza i nadanie Prawa, pełnienie służby Bożej i obietnice. Do nich należą praojcowie, z nich również jest Chrystus według ciała" (Rz 9,4-5). W odróżnieniu od innych religii niechrześcijańskich wiara żydowska jest już odpowiedzią na Objawienie Boże w Starym Przymierzu. 170. Jaka jest więź Kościoła katolickiego z religiami niechrześcijańskimi? 841-845 Jest przede wszystkim więzią pochodzenia i wspólnego celu rodzaju ludzkiego. Kościół katolicki uznaje, że to wszystko, co znajduje się dobrego i prawdziwego w innych religiach pochodzi od Boga, jest promieniowaniem Jego prawdy i może przygotować do przyjęcia Ewangelii oraz skłonić do poszukiwania jedności rodzaju ludzkiego w Kościele Chrystusa. 171. Co oznacza stwierdzenie: „Poza Kościołem nie ma zbawienia"? 846-848 Oznacza, że całe zbawienie pochodzi od Chrystusa-Głowy przez Kościół, który jest Jego Ciałem. Nie mogą zostać zbawieni tacy ludzie, którzy dobrze wiedząc, że Kościół został założony przez Boga za pośrednictwem Chrystusa jako konieczny do zbawienia, nie chcieliby ani do niego wejść, ani w nim wytrwać. Ci natomiast, którzy bez własnej winy nie znając Ewangelii Chrystusa i Jego Kościoła, szczerym sercem szukają jednak Boga, a Jego wolę poznaną przez nakaz sumienia starają się pod wpływem łaski wypełniać w swoim postępowaniu, mogą osiągnąć wieczne zbawienie. 172. Dlaczego Kościół ma obowiązek głosić Ewangelię całemu światu? 849-851 Ponieważ Chrystus nakazał: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (Mt 28,19). Ten mandat misyjny Pana ma swoje ostateczne źródło w wiecznej miłości Boga, który posłał swego Syna i swego Ducha, ponieważ „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy" (1 Tm 2,4). 173. W jaki sposób Kościół jest misyjny? 852-856 Prowadzony przez Ducha Świętego, Kościół trwa i na przestrzeni dziejów rozszerza posłannictwo samego Chrystusa. Chrześcijanie winni przeto głosić Dobrą Nowinę obwieszczoną przez Chrystusa, krocząc taką samą drogą, gotowi do poświęcenia siebie aż do śmierci. 174. Dlaczego Kościół jest apostolski? 857, 869 Kościół jest apostolski ze względu na swoje źródło, ponieważ został zbudowany na „fundamencie Apostołów" (Ef 2,20); ze względu na nauczanie,które jest takie samo, co nauczanie Apostołów; ze względu na swoją strukturę, ponieważ aż do powrotu Chrystusa -jest nauczany, uświęcany i prowadzony przez Apostołów dzięki tym, którzy są ich następcami, biskupami, w jedności z następcą Piotra. 175. Na czym polega misja Apostołów? 858-861 Słowo Apostoł znaczy posłany. Jezus jest Posłanym Ojca. Na początku swego posłania przywołał do siebie spośród swoich uczniów Dwunastu i ustanowił ich Apostołami, czyniąc ich wybranymi świadkami swego Zmartwychwstania i fundamentami swego Kościoła. Polecił im kontynuować Jego własną misję: „Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam" (J 20,21) i obiecał, że pozostanie z nimi do skończenia świata. 176. Co to jest sukcesja apostolska? 861-865 Sukcesja apostolska jest przekazaniem, przez sakramentświęceń, misji i władzy Apostołów ich następcom, biskupom. Dzięki temu przekazaniu Kościół pozostaje w komunii wiary i życia ze swoim początkiem. Jednocześnie w ciągu wieków, na rzecz rozszerzania się Królestwa Chrystusa po całej ziemi, wprowadza różne formy apostolstwa. Wierni: hierarchia, świeccy, życie konsekrowane 177. Kim są wierni? 871-872, 934 Wiernymi są ci, którzy przez chrzest wszczepieni w Chrystusa, zostali ukonstytuowani Ludem Bożym. Stawszy się z tej racji, zgodnie z własną pozycją każdego, uczestnikami kapłańskiej, prorockiej i królewskiej misji Chrystusa, są powołani do wypełnienia powołania, jakie Bóg powierzył Kościołowi w świecie.Istnieje między nimi prawdziwa równość w ich godności dzieci Bożych. 178. W jaki sposób ukształtowany jest Lud Boży? 873 Z ustanowienia Bożego są w Kościele święci szafarze, którzy otrzymali sakrament kapłaństwa i tworzą hierarchię w Kościele. Pozostałych nazywa się świeckimi. Są także wierni, należący do jednej i do drugiej kategorii, którzy przez profesję rad ewangelicznych: czystości w celibacie, ubóstwa i posłuszeństwa,poświęcają się w sposób szczególny Bogu. 179. Dlaczego Chrystus ustanowił hierarchię w Kościele? 874-877, 935 Celem pasterzowania w Jego imieniu Ludowi Bożemu, Chrystus ustanowił w swoim Kościele hierarchię i wyposażył ją wświętą władzę. Tworzą ją święci szafarze: biskupi, prezbiterzy, diakoni. Dzięki sakramentowi kapłaństwa biskupi i prezbiterzy działają, w wykonywaniu swej posługi, w imieniu i w osobie Chrystusa Głowy; diakoni służą Ludowi Bożemu poprzez diakonię (służbę) słowu, liturgii i miłości. 180. W jaki sposób urzeczywistnia się charakter kolegialny w posłudze kościelnej? 877 Na przykładzie dwunastu Apostołów, razem wybranych i razem posłanych przez Chrystusa, jedność członków hierarchii kościelnej służy komunii wszystkich wiernych. Każdy biskup pełni swą posługę, jako członek Kolegium Biskupiego, w komunii z Papieżem, i wspólnie z nim podziela troskę o Kościół powszechny. Kapłani zaś pełnią swoją posługę w ramach prezbiterium Kościoła partykularnego (diecezji) w łączności i pod kierunkiem swego biskupa. 181. Dlaczego posługa kościelna posiada także charakter osobowy? 878-880 Posługa kościelna posiada także charakter osobowy, ponieważ na mocy sakramentu święceń każdy ponosi osobistą odpowiedzialność przed Chrystusem, który go posyła. 182.Jaka jest misja Papieża? 881-882, 936-937 Papież, Biskup Rzymu i następca św. Piotra, jest trwałym i widzialnym źródłem i fundamentem jedności Kościoła. Jest Zastępcą Chrystusa, Zwierzchnikiem Kolegium Biskupów i Pasterzem całego Kościoła, wobec którego ma, z ustanowienia Bożego, pełną, najwyższą, bezpośrednią i powszechną władzę. 183. Jakie jest zadanie Kolegium Biskupów? 883-885 Kolegium Biskupów, zawsze w łączności z Papieżem, posiada również najwyższą i pełną władzę nad całym Kościołem. 184. W jaki sposób biskupi wypełniają swoją misję nauczania? 886-890, 939 Biskupi, w łączności z Papieżem, jako autentyczni świadkowie wiary apostolskiej, wyposażeni we władzę Chrystusa, mają obowiązek przepowiadania Ewangelii wszystkim w sposób wierny i autorytatywny. Przez nadprzyrodzony zmysł wiary Lud Boży trwa niezachwianie w wierze pod przewodnictwem żywego Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. 185. Kiedy przysługuje nieomylność Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła? 891 Nieomylność przysługuje Biskupowi Rzymu, jako najwyższemu pasterzowi i nauczycielowi Kościoła, lub Kolegium Biskupów w łączności z Papieżem, zgromadzonym na soborze powszechnym, gdy ogłaszają definitywnym aktem naukę dotyczącą wiary lub moralności, a także gdy Papież i biskupi, sprawując najwyższy Urząd Nauczycielski, przedkładają do wierzenia prawdy jako objawione przez Boga. Takie orzeczenia każdy wierny powinien przyjąć posłuszeństwem wiary. 186. W jaki sposób biskupi wykonują misję uświęcania? 893 Biskupi uświęcają Kościół, rozdzielając łaskę Chrystusa, przez posługę słowa i sakramentów, w szczególności przez sprawowanie Eucharystii, a także przez swoją modlitwę, swoim przykładem i przez swoją pracę. 187. W jaki sposób biskupi wykonują funkcję rządzenia? 894-896 Do każdego biskupa, jako członka Kolegium Biskupiego, należy troska o wszystkie Kościoły partykularne i cały Kościół, wspólnie z innymi biskupami zjednoczonymi wokół Papieża. Władza, którą biskup osobiście sprawuje w powierzonym mu Kościele partykularnym, jest własna, zwyczajna i bezpośrednia, wykonywana jest w imieniu Chrystusa, Dobrego Pasterza, w jedności z całym Kościołem i pod przewodnictwem następcy Piotra. 188. Jakie jest powołanie wiernych świeckich? 897-900, 940 Zadaniem ludzi świeckich, z tytułu ich właściwego powołania, jest szukanie Królestwa Bożego przez zajmowanie się sprawami doczesnymi i kierowanie nimi po myśli Bożej. Urzeczywistniają w ten sposób swoje powołanie do świętości i do apostolstwa, skierowane do wszystkich ochrzczonych. 189. W jaki sposób wierni świeccy uczestniczą w misji kapłańskiej Chrystusa? 901-903 Wierni świeccy uczestniczą w niej, gdy składają w ofierze, zwłaszcza w Eucharystii, swoje życie ze wszystkimi uczynkami, modlitwy i apostolskie przedsięwzięcia, życie rodzinne i codzienną pracę, utrapienia życia; jeśli są znoszone cierpliwie i z odwagą ducha i ciała, stają się duchowymi ofiarami, miłymi Bogu przez Jezusa Chrystusa (por. 1 P, 2,5). W ten sposób, także wierni świeccy, poświęceni Chrystusowi i namaszczeni Duchem Świętym, ofiarują Bogu świat. 190. W jaki sposób wierni świeccy uczestniczą w misji prorockiej Chrystusa? 904-907 Uczestniczą w niej, gdy w wierze przyjmują słowo Chrystusa i głoszą je światu przez świadectwo życia i słowo, przez 942 działalność ewangelizacyjną i katechezę. Ta działalność ewangelizacyjna nabiera szczególnej skuteczności przez to, że dokonuje się w zwykłych warunkach właściwych światu. 191.W jaki sposób uczestniczą w misji królewskiej? 908-913, 943 Wierni świeccy uczestniczą w misji królewskiej Chrystusa,ponieważ mają moc zwyciężania w sobie i w świecie panowania grzechu przez wyrzeczenie się siebie oraz przez świętość swego życia. Wykonują różne posługi w służbie wspólnoty kościelnej i przepajają wartościami moralnymi dzieła ludzi i instytucji społecznych. 192. Co to jest życie konsekrowane? 914-916, 944 Jest to stan życia uznany przez Kościół. Życie konsekrowane jest wolną odpowiedzią człowieka na szczególne wezwanie Chrystusa, dzięki któremu osoby konsekrowane poświęcają się całkowicie Bogu i dążą za natchnieniem Ducha Świętego do doskonałej miłości. Taka konsekracja charakteryzuje się praktykowaniem rad ewangelicznych. 193. Jaki jest udział życia konsekrowanego w misji Kościoła? 931-933, 945 Życie konsekrowane, poprzez pełne poświęcenie się Chrystusowi i braciom i dawanie świadectwa nadziei życia wiecznego, ma szczególny udział w misji Kościoła. Komunia świętych 194. Co oznacza wyrażenie komunia świętych? 346-953, 960 Wyrażenie to oznacza przede wszystkim komunię wszystkich członków Kościoła w „rzeczach świętych" (sancta):w wierze, w sakramentach, w sposób szczególny w Eucharystii, w charyzmatach i innych darach duchowych. U podstaw tej komunii leży miłość, która „nie szuka swego" (1 Kor 13,5), lecz nakłania wiernych, aby „wszystko mieli wspólne" (Dz 4,32), także swoje własne dobra materialne na użytek najbardziej potrzebujących. 195. Co jeszcze oznacza wyrażenie komunia świętych? 954-959, 961-962 Wyrażenie to oznacza jeszcze komunię między osobami świętymi (sancti),to jest między tymi, którzy dzięki łasce zjednoczyli się z Chrystusem umarłym i zmartwychwstałym. Niektórzy są pielgrzymami na ziemi; inni, którzy odeszli z tego życia, poddawani są oczyszczeniu, wspierani przez nasze modlitwy; inni wreszcie zażywają chwały Bożej i wstawiają się za nami. Wszyscy razem stanowią jedną rodzinę w Chrystusie, Kościół, ku chwale Trójcy Przenajświętszej. Maryja Matka Chrystusa, Matka Kościoła 196. W jakim sensie Błogosławiona Maryja Dziewica jestMatką Kościoła? 963-966, 973 Błogosławiona Maryja Dziewica jest Matką Kościoła w porządku łaski, ponieważ wydała na świat Jezusa, Syna Bożego, Głowę Ciała, którym jest Kościół. Jezus umierając na krzyżu oddał Ją jako matkę swojemu uczniowi tymi słowami: „Niewiasto, oto syn Twój" (J 19,27). 197. W jaki sposób Maryja wspomaga Kościół? 967-970 Po Wniebowstąpieniu swego Syna Maryja Dziewica wspierała swoimi modlitwami początki Kościoła. Wzięta do nieba, nie zaprzestała wstawiać się za swoimi dziećmi, lecz jest dla wszystkich wzorem wiary i miłości, i wywiera na nich zbawienny wpływ, który wypływa z nadmiaru zasług Chrystusa. Wierni widzą w Niej obraz i pierwowzór zmartwychwstania, którego oczekują, i wzywają Ją jako Orędowniczkę, Wspomożycielkę, Pośredniczkę. 198. Jaki rodzaj kultu odnosi się do Najświętszej Dziewicy? 971 Jest to kult całkiem wyjątkowy, lecz różni się w istotny sposób od kultu uwielbienia, który jest oddawany wyłącznie Trójcy Przenajświętszej. Wyraża się on w świętach liturgicznych poświęconych Matce Bożej oraz w modlitwie maryjnej, takiej jak Różaniec, który jest streszczeniem całej Ewangelii. 199. W jaki sposób Maryja Dziewica jest eschatologiczną ikoną Kościoła? 972, 974-975 Spoglądając na Maryję, całą świętą i już uwielbioną w ciele i duszy, Kościół kontempluje w Niej to, czym jest w swoim misterium na ziemi i czym będzie w ojczyźnie niebieskiej. „WIERZĘ W ODPUSZCZENIE GRZECHÓW" 200. Jak odpuszczane są grzechy? 976-980, 984-985 Chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentemodpuszczenia grzechów. Dla odpuszczenia grzechów popełnionych po chrzcie Chrystus ustanowił sakrament pokuty i pojednania, przez który ochrzczony może być pojednany z Bogiem i Kościołem. 201. Dlaczego Kościół ma władzę odpuszczania grzechów? 981-983, 986-987 Kościół ma misję i władzę odpuszczania grzechów, ponieważ sam Chrystus mu jej udzielił: „Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane" (J 20,22-23). „WIERZĘ W CIAŁA ZMARTWYCHWSTANIE" 202. Co oznacza terminciało i jaką posiada wartość? 990, 1015 Termin ciało oznacza człowieka w jego kondycji poddanej słabości i śmiertelności. „Ciało jest podstawą zbawienia" (Tertulian).Wierzymy w Boga Stwórcę ciała; wierzymy w Słowo, które stało się Ciałem dla odkupienia ciała; wierzymy w zmartwychwstanie ciała, szczyt stworzenia i odkupienia ciała. 203. Co oznacza „zmartwychwstanie ciała"? 990 Oznacza, że definitywnym stanem człowieka nie będzie tylko dusza duchowa oddzielona od ciała, lecz że na nowo otrzymają życie także nasze śmiertelne ciała. 204. Jaka jest relacja między Zmartwychwstaniem Chrystusa a naszym zmartwychwstaniem? 988-991, 1002-1003 Jak Chrystus prawdziwie zmartwychwstał i żyje na zawsze, tak również On wskrzesi wszystkich w dniu ostatecznym z ciałem niezniszczalnym: „Ci, którzy pełnili dobre czyny, pójdą na zmartwychwstanie życia; ci, którzy pełnili złe czyny - na zmartwychwstanie potępienia" (J 5,29). 205. Co stanie się z naszym ciałem i naszą duszą w chwili śmierci? 992-1004, 1016-1018 W śmierci, będącej rozdzieleniem duszy i ciała, ciało człowieka ulega zniszczeniu, podczas gdy jego dusza, która jest nieśmiertelna, idzie na spotkanie z Bogiem i trwa w oczekiwaniu na ponowne zjednoczenie ze swoimciałem, kiedy zmartwychwstanie przemienione przy powtórnym przyjściu Pana. To, w jaki sposób nastąpi zmartwychwstanie, przekracza naszą wyobraźnię i nasze rozumienie. 206. Co znaczy umierać w Chrystusie Jezusie? 1005-1014, 1019 Znaczy umierać w łasce Bożej, bez grzechu. Wierzący w Chrystusa, idąc za Jego przykładem, może przemienić swoją własną śmierć w akt posłuszeństwa i miłości do Ojca: „Nauka to zasługująca na wiarę: Jeżeliśmy bowiem z Nim współumarli, wespół z Nim i żyć będziemy" (2 Tm 2,11). „WIERZĘ W ŻYCIE WIECZNE" 207. Czym jest życie wieczne? 1020, 1051 Jest życiem, które rozpoczyna się bezpośrednio po śmierci. Nigdy nie będzie miało końca. Poprzedza je nad każdym sąd szczegółowy Chrystusa, Sędziego żywych i umarłych, i usankcjonowane będzie przez Sąd Ostateczny. 208. Co to jest sąd szczegółowy? 1021-1022, 1051 Każdy człowiek otrzymuje w swojej nieśmiertelnej duszy zaraz po śmierci na sądzie szczegółowym, stosownie do jego wiary i jego uczynków, bezpośrednią zapłatę od Boga. Polega ona na wejściu do szczęścia nieba, bezpośrednio lub po odpowiednim oczyszczeniu, albo na bezpośrednim potępieniu na wieki. 209.Co należy rozumieć przez „niebo"? 1023-1026, 1053 „Niebo" jest stanem najwyższego i ostatecznego szczęścia. Ci, którzy umierają w łasce i przyjaźni z Bogiem, i nie potrzebują późniejszego oczyszczenia, są zgromadzeni wokół Jezusa i Maryi, aniołów i świętych. Tworzą oni Kościół niebieski, gdzie oglądają Boga „twarzą w twarz" (1 Kor 13,12), żyją w komunii miłości z Trójcą Świętą i wstawiają się za nami. Ojciec jest prawdziwym i rzeczywistym życiem. On udziela wszystkim, jakby ze źródła, przez Syna w Duchu Świętym niebieskich darów. Wswojej dobroci także nam, ludziom, dał niezawodne obietnice życia wiecznego (Św. Cyryl Jerozolimski). 210. Co to jest czyściec? 1030-1031, 1054 Czyściec jest stanem tych, którzy umierają w przyjaźni z Bogiem. Chociaż są już pewni swego wiecznegozbawienia, potrzebują jeszcze oczyszczenia, aby wejść do radości nieba. 211. W jaki sposób możemy pomóc w oczyszczeniu dusz w czyśćcu? 1032 Wierząc w komunię świętych, wierni pielgrzymujący jeszcze na ziemi mogą pomóc duszom w czyśćcu, ofiarując za nich modlitwy za zmarłych, w szczególności Ofiarę eucharystyczną, lecz także jałmużnę, odpusty i dzieła pokutne. 212. Na czym polega piekło? 1033-1035, 1056-1057 Piekło oznacza wieczne potępienie tych, którzy umierają dobrowolnie w stanie grzechu śmiertelnego. Zasadnicza kara piekła polega na wiecznym oddzieleniu od Boga; wyłącznie w Bogu człowiek może osiągnąć życie i szczęście, dla których został stworzony i których pragnie. Chrystus wyraża tę rzeczywistość słowami: „Idźcie precz ode Mnie, przeklęci, w ogień wieczny" (Mt 25,41). 213. Jak pogodzić istnienie piekła z nieskończoną dobrocią Boga? 1036-1037 Bóg, który chce „wszystkich doprowadzić do nawrócenia" (2 P 3,9), stworzywszy jednakże człowieka jako istotę wolną i odpowiedzialną, respektuje jego wybory. Dlatego to sam człowiek, w pełnej wolności, wyłącza się dobrowolnie ze wspólnoty z Bogiem, jeśli aż do momentu własnej śmierci trwa w grzechu śmiertelnym, odrzucając miłosierną miłość Boga. 214. Na czym polegaSąd Ostateczny? 1038-1041, 1058 1059 Sąd Ostateczny (powszechny) polega na wyroku życia błogosławionego lub wiecznego potępienia, który Pan Jezus, powracający jako Sędzia żywych i umarłych, wyda na wszystkich „sprawiedliwych i niesprawiedliwych" (Dz 24,15), zgromadzonych przed Nim. W następstwie Sądu Ostatecznego zmartwychwstałe ciało będzie uczestniczyło w zapłacie, którą dusza otrzymała w sądzie szczegółowym. 215.Kiedy odbędzie się Sąd Ostateczny? 1040 Sąd Ostateczny odbędzie się przy końcu świata; jedynie Bóg zna jego dzień i godzinę. 216. Czym jest nadzieja nowego nieba i nowej ziemi? 1042-1050, 1060 Po sądzie powszechnym cały wszechświat, uwolniony z niewoli i zepsucia, uczestniczyć będzie w chwale Chrystusa, inaugurującego „nowe niebo" i „nową ziemię" (2 P 3,13). W ten sposób zostanie osiągnięta pełnia Królestwa Bożego, to znaczy ostateczna realizacja zbawczego zamysłu Bożego, „aby wszystko na nowo zjednoczyć w Chrystusie jako Głowie: to, co w niebiosach, i to, co na ziemi" (Ef 1,10).Bóg wtedy będzie w życiu wiecznym „wszystkim we wszystkich" (1 Kor 15,28). „Amen" 217. Co oznacza Amen,który kończy nasze wyznanie wiary? 1064-1065 Słowo hebrajskie Amen,które kończy także ostatnią księgę Pisma Świętego, niektóre modlitwy Nowego Testamentu i liturgiczne Kościoła, oznacza wypowiedzenie naszego wiernego i całkowitego „tak", na wyznaną przez nas wiarę, przez powierzenie się całkowicie Temu, który jest ostatecznym „Amen" (Ap 3,14): Jezusowi Chrystusowi. CZĘŚĆ DRUGA: CELEBRACJA MISTERIUM CHRZEŚCIJAŃSKIEGO Dział pierwszy: EKONOMIA SAKRAMENTALNA s.657 Rozdział pierwszy: MISTERIUM PASCHALNE W CZASIE KOŚCIOŁA s.658 Liturgia dzieło Trójcy Świętej s.658 Misterium Paschalne w sakramentach Kościoła s.658 DZIAŁ PIERWSZY EKONOMIA SAKRAMENTALNA 218. Co to jest liturgia? 1066-1070 Liturgia jest celebrowaniem misterium Chrystusa, wszczególności Jego Misterium Paschalnego. Uważa się ją za wypełnianie kapłańskiej funkcji Jezusa Chrystusa. W niej przez znaki dostrzegalnewyraża i dokonuje się uświęcenie człowieka, a Mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa, to jest Głowa ze swymi członkami, sprawuje pełny kult publiczny należny Bogu. 219. Jakie miejsce zajmuje liturgia w życiu Kościoła? 1071-1075 Liturgia, która jest czynnością świętą w najwyższym stopniu, stanowi szczyt, do którego zmierza działalność Kościoła, i zarazem jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc. Przez liturgię Chrystus kontynuuje w swoim Kościele, z Kościołem i przez Kościół dzieło naszego odkupienia. 220. Na czym polega ekonomia sakramentalna? 1076 Ekonomia sakramentalna polega na udzielaniu owoców odkupienia Chrystusa w celebracji liturgii sakramentalnej Kościoła, zwłaszcza Eucharystii. Rozdział pierwszy MISTERIUM PASCHALNE W CZASIE KOŚCIOŁA LITURGIA DZIEŁO TRÓJCY ŚWIĘTEJ 221. W jaki sposób Bóg Ojciec jest źródłem i celem liturgii? 1077-1083, 1110 W swoim Synu, który dla nas przyjął ciało, umarł i zmartwychwstał, Bóg napełnia nas swoimi błogosławieństwami i przez nie rozlewa w naszych sercach Ducha Świętego. W tym samym czasie Kościół błogosławi Ojca przez adorację, uwielbienie i dziękczynienie i prosi Go, by zesłał dar swojego Syna i Ducha Świętego. 222. Jakie jest dzieło Chrystusa w liturgii? 1084-1090 Chrystus oznacza iurzeczywistnia w liturgii Kościoła przede wszystkim swoje Misterium Paschalne. Udzielając Apostołom Ducha Świętego, powierzył im i ich następcom władzę, aby sprawowali dzieło zbawienia przez Ofiarę eucharystyczną i sakramenty, przez które teraz udzielaswojej łaski wiernym wszystkich czasów i na całym świecie. 223. Jak działa Duch Święty w liturgii w odniesieniu do Kościoła? 1091-1109, 1112 Duch Święty i Kościół współdziałają z sobą w liturgii. Duch Święty przygotowuje Kościół na spotkanie ze swoim Panem; przypomina i ukazuje Chrystusa wierze zgromadzenia; uobecnia i spełnia zbawcze dzieło Chrystusa; jednoczy Kościół z życiem i posłaniem Chrystusa i sprawia, by owocował dar komunii w Kościele. MISTERIUM PASCHALNE W SAKRAMENTACH KOŚCIOŁA 224. Co to są i jakie są sakramenty? 1113-1131 Sakramenty są widzialnymi i skutecznymi znakami łaski, ustanowionymi przez Chrystusa i powierzonymi Kościołowi, przez które jest nam udzielane życie Boże. Jest ich siedem: chrzest, bierzmowanie, Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, kapłaństwo, małżeństwo. 225. Jaki jest związek sakramentów z Chrystusem? 1114-1116 Misteria życia Chrystusa są podstawą tego, czego Chrystus udziela teraz przez szafarzy swojego Kościoła w sakramentach. To, co było widzialne w naszym Zbawicielu, przeszło do Jego misteriów (św. Leon Wielki). 226. Jaka jest łączność sakramentów z Kościołem? 1117-1119 Chrystus powierzył sakramenty Kościołowi. Są one sakramentami Kościoła w podwójnym znaczeniu: są sakramentami „przez Kościół", ponieważ są działaniami Kościoła, który jest sakramentem działania w nim Chrystusa, i są sakramentami „dla Kościoła", ponieważ budują Kościół. 227. Co to jest charakter sakramentalny? 1121 Jest duchową pieczęcią, którą wyciskają sakramenty chrztu, bierzmowania i święceń. Jest obietnicą i zapewnieniem opieki Bożej. Z mocy tej pieczęci chrześcijanin upodabnia się do Chrystusa, uczestniczy w różny sposób w kapłaństwie Chrystusa i należy do Kościoła, odpowiednio do swego stanu i pełnionych funkcji. Powołany jest więc do kultu Bożego i służby Kościołowi. Ponieważ charakter jest nieusuwalny, sakramenty, które go wyciskają, można przyjąć tylko raz w życiu. 228. Jaka jest relacja sakramentów do wiary? 1122-1126, 1133 Sakramenty nie tylko zakładają wiarę, lecz za pomocą słów i obrzędowych elementów karmią ją, umacniają i wyrażają. Gdy Kościół celebruje sakramenty, wyznaje swoją wiarę otrzymaną od Apostołów. Wyraża to dawna zasada: lex orandi, lex credendi,to jest: Kościół wierzy tak, jak się modli. 229. Dlaczego sakramenty są skuteczne? 1127-1128, 1131 Sakramenty są skuteczne ex operę operato („przez sam fakt spełnienia czynności sakramentalnej"); udzielają one łaski, którą oznaczają, ponieważ działa w nich sam Chrystus, i to niezależnie od osobistej świętości szafarza. Skutki sakramentów zależą jednak także od dyspozycji tego, kto je przyjmuje. 230. Z jakiej racji sakramenty są konieczne do zbawienia? 1129 Dla wierzących w Chrystusa sakramenty są konieczne do zbawienia, jeśli nawet poszczególni wierni nie wszystkie je przyjmują, ponieważ udzielają one łask sakramentalnych, odpuszczają grzechy, czynią wiernych dziećmi Bożymi, upodabniają do Chrystusa naszego Pana i włączają do Kościoła. Duch Święty uzdrawia i przemienia tych, którzy Go przyjmują. 231. Czym jest łaska sakramentalna? 1129;1131, 1134;2003 Łaska sakramentalna jest łaską Ducha Świętego, udzieloną przez Chrystusa i właściwą każdemu sakramentowi. Pomaga ona wiernemu w jego drodze do świętości, a Kościołowi w jegowzroście w miłości i dawaniu świadectwa. 232. Jaki istnieje związek między sakramentami i życiem wiecznym? 1130 ino W sakramentach Kościół otrzymuje już zadatek życia wiecznego, „oczekując błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa" (Tt2,13). Rozdział drugi: CELEBRACJA SAKRAMENTALNA MISTERIUM PASCHALNEGO s.659 Celebracja liturgii Kościoła s.659 Kto celebruje? s.659 Jakcelebrować? s.660 Kiedy celebrować? s.661 Gdzie celebrować? s.661 Różnorodność liturgiczna a jedność misterium s.661 Rozdział drugi CELEBRACJA SAKRAMENTALNA MISTERIUM PASCHALNEGO CELEBRACJA LITURGII KOŚCIOŁA Kto celebruje? 233. Ktocelebruje liturgię? 1135-1137, 1187 Liturgia jest dziełem całego Chrystusa (Christus totus), Głowy i Ciała. Jako najwyższy Kapłan celebruje ją ze swoim Ciałem, którym jest Kościół niebieski i ziemski. 234. Przez kogo jest celebrowana liturgia niebieska? 1138-1139 W liturgii niebieskiej uczestniczą: aniołowie, święci Starego i Nowego Przymierza, w szczególności zaś Matka Boża, Apostołowie, męczennicy oraz „wielki tłum, którego nie mógł nikt policzyć, z każdego narodu i wszystkich pokoleń, ludów i języków" (Ap 7,9). Gdy w sakramentach celebrujemy misterium zbawienia, uczestniczymy w tej wiecznej liturgii. 235. W jaki sposób Kościół celebruje liturgię na ziemi? 1140-1144, 1188 Kościół na ziemi celebruje liturgię jako lud kapłański, przy czym każdy według swojej funkcji, ale w „jedności Ducha": ochrzczeni składają ofiarę duchową; szafarze wyświęceni celebrują według otrzymanych święceń, by służyć wszystkim członkom Kościoła: biskupi i prezbiterzy działają w osobie ChrystusaGłowy. Jak celebrować? 236. Jak celebruje się liturgię? 1145 Celebracja liturgiczna składa się ze znaków i symboli, których znaczenie, posiadające swoje korzenie w dziele stworzenia i w kulturze ludzkiej, ukonkretnia się w wydarzeniach Starego Przymierza, a w pełni objawia się w osobie i dziele Chrystusa. 237. Skąd pochodzą znaki sakramentalne? 1146-1152, 1189 Niektóre odnoszą się do stworzenia (światło, woda, ogień, chleb, wino, olej); inne do życia ludzkiego (obmywanie, namaszczenie, łamanie chleba); inne jeszcze do historii zbawienia Starego Przymierza (obrzędy Paschy, ofiary, wkładanie rąk, konsekracje). Te znaki, niektóre z nich są normatywne i niezmienne, przejęte przez Chrystusa, stają się nośnikami zbawczego i uświęcającego działania. 238. Jaki związek istnieje między czynnościami i słowami w celebracji liturgicznej? 1153-1155, 1190 W celebracji sakramentalnej czynności i słowa są ściśle powiązane z sobą. Jakkolwiek same czynności symboliczne mają już jakąś wymowę, jest rzeczą konieczną, aby słowa obrzędu towarzyszyły im i je ożywiały. Słowo i czynność liturgiczna są nierozłączne jako znaki i nauczanie, a także jako urzeczywistnienie tego, co oznaczają. 239. Według jakich kryteriów śpiew i muzyka spełniają swoją funkcję w celebracji liturgicznej? 1156-1158, 1191 Śpiew i muzyka są ściśle zespolone z czynnością liturgiczną. Kryteriami ich dobrego wykorzystania są: zgodność tekstów z doktryną katolicką należy je czerpać przede wszystkim z Pisma Świętego i źródeł liturgicznych; pełne wyrazu piękno modlitwy; jakość muzyki; uczestniczenie zgromadzenia; bogactwo kulturowe Ludu Bożego oraz sakralny i uroczysty charakter celebracji.Kto śpiewa, ten się dwa razy modli (św. Augustyn). 240. Do czego służą święte obrazy? 1159-1161, 1192 Świętym obrazem, ikoną liturgiczną, jest przede wszystkim obraz Chrystusa. Inne, które przedstawiają Madonnę i świętych, odnoszą się też do Chrystusa, który w nich jest uwielbiony. Wyrażają one to samo orędzie ewangeliczne, które Pismo Święte opisuje za pośrednictwem słów, oraz budzą i umacniają wiarę wiernych. Kiedy celebrować? 241. Co stanowi centrum czasu liturgicznego? 1163-1167, 1193 Centrum czasu liturgicznego jest niedziela, podstawai rdzeń całego roku liturgicznego, którego szczytem jest Wielkanoc „Święto świąt". 242. Jaką funkcję pełni rok liturgiczny? 1168-1173, 1194-1195 Kościół celebruje w roku liturgicznym całe misterium Chrystusa, od Wcielenia aż do Jego chwalebnego przyjścia. W ustalone dni Kościół ze szczególną miłością oddaje cześć Matce Bożej, Maryi, oraz wspomina świętych, którzy żyli dla Chrystusa, z Nim współcierpieli izostali z Nim współuwielbieni. 243. Co to jest Liturgia Godzin? 1174-1178, 1196 Liturgia Godzin, publiczna i wspólna modlitwa Kościoła, jest modlitwą, w której Chrystus wraz ze swoim Ciałem, Kościołem, zwraca się do Ojca. Za jej pośrednictwem misterium Chrystusa, które celebrujemy w Eucharystii, uświęca i przemienia czas każdego dnia. Składa się głównie z psalmów i innych tekstów biblijnych, jak również z lektury ojców Kościoła czy mistrzów życia duchowego. Gdzie celebrować? 244. Czy Kościół potrzebuje miejsc dla celebracji liturgicznej? 1179-1181, 1197-1198 Kult Nowego Przymierza „w Duchu i prawdzie" (J 4,24) nie jest związany z jakimś określonym miejscem na zasadzie wyłączności, ponieważ Chrystus jest prawdziwą Świątynią Bożą, co sprawia, że także chrześcijanie i cały Kościół stają się pod działaniem Ducha Świętego świątyniami Boga żywego. Jednakże w swoim ziemskim wymiarze Kościół potrzebuje miejsc, w których mogłaby się gromadzić wspólnota wiernych dla celebracji liturgii. 245. Czym są świątynie? 1181, 1198-1999 Są one domami Bożymi, symbolami Kościoła, który w tym miejscu żyje, a także obrazem mieszkania niebieskiego, do którego pielgrzymujemy. Są miejscami modlitwy, w których Kościół celebruje przede wszystkim Eucharystię i adoruje Chrystusa rzeczywiście obecnego w tabernakulum. 246. Jakie są uprzywilejowane miejsca wewnątrz świątyni? 1182-1186 Są to: ołtarz, tabernakulum, miejsce służące do przechowywania świętego krzyżma oraz innych olejów świętych, katedra biskupa lub krzesło prezbitera, ambona, chrzcielnica, konfesjonał. RÓŻNORODNOŚĆ LITURGICZNA A JEDNOŚĆ MISTERIUM 247. Dlaczego jedyne misterium Chrystusa jest przez Kościół celebrowane według różnych tradycji liturgicznych? 1200-1204, 1207-1209 Ponieważ bogactwo misterium Chrystusa jest tak niezgłębione, że żadna tradycja liturgiczna nie może go wyczerpać. Toteż od samego początku bogactwo to znalazło w różnych narodach i kulturach odbicie w szczególnych formach wyrazu, charakteryzujących się przedziwną różnorodnością i komplementarnością. 248. Jakie jest kryterium zapewniające jedność w wielości? 1209 Jest to wierność Tradycji apostolskiej, to znaczy komunia wiary i sakramentów otrzymanych od Apostołów; jest ona oznaczana i zapewniana przez sukcesję apostolską. Kościół jest katolicki: może więc integrować w swojej jedności wszystkie prawdziwe bogactwa kultur. 249. Czy w liturgii wszystko jest niezmienne? 1205-1206 W liturgii, zwłaszcza w liturgii sakramentów, jest pewna część niezmienna, ponieważ pochodzi z ustanowienia Bożego i Kościół jest jej stróżem. Jest w niej również część podlegająca zmianom i Kościół może, a nawet czasem powinien dostosowywać ją do kultury różnych narodów. DZIAŁ DRUGI: SIEDEM SAKRAMENTÓW KOŚCIOŁA s.662 Siedem sakramentów Kościoła Chrzest Bierzmowanie Eucharystia Pokuta Namaszczenie chorych Sakrament święceń Małżeństwo Septem Ecclesiae Sacramenta Baptismum Confirmatio Eucharistia Paenitentia Unctioinfirmórum Ordo Matrimónium 250. Jak dzielą się sakramenty Kościoła? 1210-1211 Sakramenty dzielą się na: sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego (chrzest, bierzmowanie i Eucharystia); sakramenty uzdrowienia (pokuta i namaszczenie chorych); sakramenty służące komunii i posłaniu wiernych (sakrament święceń i małżeństwo). Obejmują one najważniejsze momenty życia chrześcijanina. Wszystkie sakramenty są skierowane na Eucharystię „jak do swego celu" (św. Tomasz). Rozdział pierwszy: SAKRAMENTY WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO s.662 Sakrament chrztu s.662 Sakrament bierzmowania s.664 Sakrament Eucharystii s.665 Rozdział pierwszy SAKRAMENTY WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO 251. W jaki sposób dokonuje się wtajemniczenie chrześcijańskie? 1212, 1275 Wtajemniczenie chrześcijańskie dokonuje się przez sakramenty, które kładą fundamenty życia chrześcijańskiego: wierni odrodzeni przez chrzest, zostają umocnieni przez sakrament bierzmowania, a w Eucharystii otrzymują pokarm życia wiecznego. SAKRAMENT CHRZTU 252. Jak jest nazywany pierwszy sakrament wtajemniczenia? 1213-1210, 1276-1277 Jest przede wszystkim nazywany chrztemze względu na główny obrzęd, przez który jest sprawowany: chrzcić oznacza „zanurzać" w wodzie. Kto jest ochrzczony, zostaje zanurzony w śmierci Chrystusa, z której powstaje przez zmartwychwstanie z Nim jako „nowe stworzenie" (2 Kor 5,17). Określany jest także jako „obmycie odradzające i odnawiające w Duchu Świętym"(Tt 3,5) i „oświecenie", ponieważ ochrzczony staje się „synem światłości" (Ef 5,8). 253. Jak zapowiadany był chrzest w Starym Przymierzu? 1217-1222 W Starym Przymierzu znajdują się różne zapowiedzi chrztu: woda,źródło życia i śmierci; arka Noego,która ratuje przez wodę; przejście przez Morze Czerwone, które wyzwala Izrael z niewoli egipskiej;przejście przez jordan, które wprowadza Izraela do Ziemi Obiecanej, będącej obrazem życia wiecznego. 254. Kto wypełnił te zapowiedzi? 1223-1224 Jezus Chrystus, który swoje życie publiczne rozpoczął od przyjęcia chrztu w Jordanie z rąk Jana Chrzciciela; krew i woda, które wypłynęły z przebitego boku ukrzyżowanego Jezusa, są zapowiedzią chrztu i Eucharystii; po swoim zmartwychwstaniu Jezus daje Apostołom taki nakaz: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (Mt 28,19-20). 255. Od kiedy i komu Kościół udziela chrztu? 1226-1228 Kościół celebruje chrzest od dnia Pięćdziesiątnicy; udziela go tym, którzy wierzą w Jezusa Chrystusa. 256. W czymwyraża się istotny obrzęd chrztu? 1229-1245 , 1278 Istotny obrzęd tego sakramentu polega na polaniu głowy kandydata wodą lub zanurzeniu go w wodzie z równoczesnym wezwaniem Trójcy Świętej, to znaczy Ojca i Syna, i Ducha Świętego. 257.Kto może przyjąć chrzest? 1246-1252 Zdolny do przyjęcia chrztu jest każdy człowiek, jeszcze nie ochrzczony. 258. Dlaczego Kościół chrzci dzieci? 1250 Dzieci, rodząc się ze skażoną grzechem pierworodnym naturą, potrzebują nowego narodzenia w chrzcie, aby zostały wyzwolone z mocy ciemności i przeniesione do Królestwa wolności dzieci Bożych. 259. Czego żąda się odkażdego przyjmującego chrzest? 1253-1255 Od każdego przyjmującego chrzest żąda się wyznania wiary, wypowiedzianego osobiście w przypadku osoby dorosłej, lub przez rodziców i Kościół w przypadku dziecka. Rodzice chrzestni i cała wspólnota kościelna również ponoszą częściowo odpowiedzialność za przygotowanie do chrztu (katechumenat), jak i za rozwój wiary i zachowanie łaski otrzymanej na chrzcie. 260. Kto może chrzcić? 1256, 1284 Zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup i prezbiter, a w Kościele łacińskim także diakon. W razie konieczności może ochrzcić każda osoba, pod warunkiem że chce uczynić to, co czyni Kościół, gdy chrzci. Polewa wodą głowę kandydata i wymawia trynitarną formułę chrzcielną: „Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego". 261. Czy chrzest jest konieczny do zbawienia? 1257 Chrzest jest konieczny do zbawienia dla tych, którym była głoszona Ewangelia i którzy mieli możliwość proszenia o ten sakrament. 262. Czy można być zbawionym bez chrztu? 1258-1201, 1281-1283 Ponieważ Chrystus umarł dla zbawienia wszystkich, mogą być zbawieni, chociaż nie przyjęli chrztu, ci, którzy ponoszą śmierć z powodu wiary (chrzest krwi), katechumeni i wszyscy lu dzie, którzy pod wpływem łaski, nie znając Chrystusa i Kościoła, szczerze szukają Boga i starają się pełnić Jego wolę (chrzest pragnienia).Jeśli chodzi o dzieci zmarłe bez chrztu, Kościół w swojej liturgii może tylko polecać je miłosierdziu Bożemu. 263. Jakie są łaski chrztu? 1202-1274, 1279-1280 Chrzest odpuszcza grzech pierworodny, wszystkie grzechy osobiste, a także wszelkie kary za grzech; przez łaskę uświęcającą, łaskę usprawiedliwienia daje uczestnictwo w Boskim życiu Trójcy Świętej, jednocząc z Chrystusem i włączając w Jego Kościół; daje uczestnictwo w kapłaństwie Chrystusa i stanowi podstawę wspólnoty między wszystkimi chrześcijanami; obdarowuje cnotami teologalnymi i darami Ducha Świętego. Ochrzczony przynależy na zawsze do Chrystusa: zostaje opieczętowany niezatartym duchowym znamieniem (charakterem). 264. Jakie znaczenie ma imię otrzymane na chrzcie? 2156-2159, 2167 Imię jest bardzo ważne, bowiem Bóg wzywa każdego po imieniu, w jego jedyności. Podczas chrztu chrześcijanin otrzymuje swoje imię w Kościele; może to być imię jakiegoś świętego, który będzie dla niego wzorem świętości oraz będzie wstawiał się za niego u Boga. SAKRAMENT BIERZMOWANIA 265. Jakie jest miejsce bierzmowania w ekonomii zbawienia? 1285-1288, 1315 W Starym Przymierzu prorocy zapowiadali, że Duch Pana spocznie na oczekiwanym Mesjaszu i na całym ludzie mesjańskim. Całe swoje życie i całe swoje posłanie Jezus urzeczywistnia w pełnej jedności z Duchem Świętym. Apostołowie zostają napełnieni Duchem Świętym w dniu Pięćdziesiątnicy i zaczynają głosić „wielkie dzieła Boże" (Dz 2,11). Przez obrzęd wkładania rąk przekazują dar Ducha Świętego nowo ochrzczonym. W ciągu wieków Kościół dalej żył Duchem Świętym i przekazywał Go swym dzieciom. 266. Dlaczego nazywa się chryzmacją lub bierzmowaniem? 1289 W Kościołach wschodnich nazywa się chryzmacją (cresima, namaszczenie krzyżmem lub myronem, oznaczającym „krzyżmo") z racji swego głównego obrzędu, którym jest namaszczenie. Na Zachodzie nazywa się bierzmowaniem (confirmatio),ponieważ ten sakrament utwierdza chrzest i umacnia łaskę chrzcielną. 267. Jaki jest istotny obrzęd bierzmowania? 1290-1301, 1318, 1320 -1321 Istotnym obrzędem bierzmowania jest namaszczenie świętym krzyżmem (olejem zmieszanym z balsamem, poświęconym przez biskupa), którego dokonuje się wraz z nałożeniem ręki i przez słowa sakramentalne, właściwe temu obrzędowi. Na Zachodzie takie namaszczenie dokonuje się na czole ochrzczonego ze słowami: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego", W Kościołach wschodnich rytu bizantyjskiego namaszczenia dokonuje się także na innych częściach ciała z formułą: „Pieczęć daru Ducha Świętego". 268. Jakie są skutki b ierzmowania? 1302-1305, 1316-1317 Skutkiem sakramentu bierzmowania jest specjalne wylanie Ducha Świętego, jak to, które zostało udzielone w dniu Pięćdziesiątnicy. Wyciska ono w duszy niezatarte znamię charakter, przynosi wzrost łaski chrzcielnej: zakorzenia głębiej w synostwie Bożym, ściślej jednoczy nas z Chrystusem i Jego Kościołem; pomnaża w nas dary Ducha Świętego; udziela specjalnej mocy do wyznawania wiary chrześcijańskiej. 269. Kto może otrzymać sakrament bierzmowania? 1306-1311, 1319 Może go otrzymać, tylko jeden raz, ochrzczony będący w stanie łaski. 270. Kto jest szafarzem bierzmowania? 1312-1314 Pierwotnym szafarzem jest biskup. W ten sposób wyraża się więź bierzmowanego z Kościołem w jego wymiarze apostolskim. Gdy sprawuje go prezbiter - jak to zazwyczaj zachodzi na Wschodzie i w szczególnych przypadkach na Zachodzie więź z biskupem i z Kościołem jest wyrażona przez prezbitera, współpracownika biskupa, i przez święte krzyżmo, konsekrowane przez samego biskupa.
Posted on: Sat, 22 Jun 2013 21:39:20 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015