Kuminda sustenibel of sobrebibensia? Tur hende mester di kuminda - TopicsExpress



          

Kuminda sustenibel of sobrebibensia? Tur hende mester di kuminda y nutrishon pa por biba salu. Esaki ta pone ku Aruba ta dependiente di importashon di hopi kuminda for di eksterior. Si nos wak bon, den pasado na Aruba tabata planta y tabata tin mas pisk’a y e Arubiano tabata biba di un forma hopi saludabel. Den e delaster 30 anja nan aki, Aruba y e otro isla nan ruman a konose un eksploshon den poplashon y bishitante kual a pone un peso hopi grandi riba nos nesesidat pa kuminda. Aruba awendia ta importa delaster un tipo di produkto pa konsumo y e area di platashon y piska a kai alarmante. Si puntra kualkier piskador di profeshon, nan lo bisa ku den peska dos kos a pasa. Nan peska a baha den e delaster 30 anja nan y e tamajo di piska tambe a bira mas chikitu. Piska ta un parti hopi grandi di nos alimentashon y mirando e informashon nan internashonal ku ta mustra un peliger mudial pa ku konsumo di piska, Aruba ta hanje aun mas den un nesesidat pa por bini ku alternative nan. Gobierno den majoria pais ta e instansia kual ta soru pa sierto aspekto nan manera kuminda ta regul’a of ta sufisiente pa e habitante dje pais. Departamentu nan di gobierno hopi biaha ta enkarga ku e tarea nan aki manera por ehempel ta e kaso ku DLVV/Santa Rosa na Aruba. Komo departamentu en karga ku agrikultura, kria y peska, DLVV so no por hasi tur e trabao nan aki. Manera hopi otro pais, NGO’s nan of industria priva ta es nan ku ta sea jena e bashi aki of nan ta juda den ehekushon di tarea nan di gobierno. Esaki hopi biaha pasobra gobierno sea no tin e departamentu, personal of ekspertisio pa por hasi sierto tarea nan. Komo un pais chikitu, Aruba mester ta muchu mas sustenibel den hopi area, netamente pasobra e pais ta depende di rekurso nan for di den eksterior. Kos nan manera energia, kuminda y awa djis pa menshona algun ta esensial pa Aruba por produsi esaki nan sin tin mester di ta dependiente di faktor nan di paf’o. Den pasado Aruba tabata envolvi den projekto di Marcultura huntu ku Boneiru y Korsou. Atempto nan di un “hatchery” tambe a wordu has’i pero pa falta di varios factor esaki nan no a bira un eksito. Projekto nan di marcultura, peska of aquaponics ta projekto nan kual Aruba mester ta mas envolvi den dje riba nivel di gobernashon. Tin varios “spin offs” ku por resulta for di un projekto asina y gobierno por garantisa un parti di alimentashon nesesario pa e pueblo. Esaki no lo nifika ku e piskador local lo wordu perhudik’a, al kontrali, tin oportunidat ku e piskador por bira te hasta parti dje projekto si esaki wordu ehekuta di un forma responsabel y bon maneha. Test of projekto piloto den e ramo aki no ta algu ku lo kumini Aruba pasobra e industria aki ta eksisti kaba eksitosomente den otro pais y tin algun “test case” kaba na Aruba. Un projekto asina ta rekeri un rekurso di fondo basta substansial pa kuminsa kune, uso di konosementu lokal komo internashonal y aporte di gobierno pa realmente bini ku un alternativa alimentisia pa Aruba. Aki nan tur hende su meta mester ta pa un solo projekto, sin kapricho y of orguyo personal. Mester stop di bini ku un metodo amateur pa ku implementashon di un projekto asina y hasi uso di profeshonal nan y hende nan ku tin eksperensia den e diferente area nan pa ku un projekto asina. DLVV no ta bira un kompetensia pa ni kunekero ni piskador, sino e ta bira mas bien e porta ku ta habri oportunidat nan pa tur hende den e sector nan ei por benefisia. Projekto nan manera esaki nan a bira projekto nan multi miljonario den otro pais nan, kaminda ku e diferente “spin off” projekto nan a duna alternative den turismo, medio ambiente, ekonomia y salubridat. Nos no mester jega na nivel nan kaminda ku nos kuminda ta bira un projekto di sobrevivi sino un projekto kaminda ku gobierno, NGO’s y sector priva ta traha huntu riba forma nan sustenibel pa ku nos kuminda, esta piska y agrikultura. Sustenibel den e kaso aki ta un forma kaminda ku por produsi loke mester pa kunsumo diario sin destru’i nos rekurso nan pero tambe hasi’e di un forma ku e ta keda optenibel pa futuro. Aruba tin e posibilidat nan aki pero mester wordu bon ehekuta y no solamente hinka den nan di un sector so kaminda ku e pais of gobierno no tin benefisio dje projekto. Gobierno su responsabilidat pa ku medio ambiente, salud y garantia ku Aruba tin forma nan basiko di alimenta su mes mester bira un prioridat.
Posted on: Tue, 01 Oct 2013 00:17:40 +0000

Trending Topics



Recently Viewed Topics




© 2015