Para piyasası fonksiyonları ve riski : Özellikleri :Kısa vadeli fon talep edenler başvurur.Büyük tutarda para bir yıldan kısa süreli ödünç alınır ve verilir.İşletmelerin günlük nakit gereksinimleri karşılanır.Fon transferi yaparak ekonomiye katkı sağlar.Para ve sermaye piyasaları dinamik ve karmaşıktır.Rekabet yoğundur.Ticaret bankalarının faaliyetleri yasalarla belirlenir ve kontrol edilir. Kurumları :Ticaret bankaları ,Finansal kiralama şirketleri , Factoring şirketleri ve Sigorta şirketleridir. Bankaların ekonomideki rolü ve önemi : Tasarruflarına devlet güvencesi verilir.Sigorta edilir.Mevduatlara karşılık ayrılır.Gerektiğinde nakit ihtiyacı merkez bankasınca karşılanır. Marjin (spread , risk primi ) :Bankaların kredi faizi ile fon elde ederken ödedikleri faiz arasındaki farktır. Yasal risk :Yasaların değişmesinin gelirde oluşturduğu farktır. Kredi riski :Verilen kredilerin ödenmeme riskidir. Faiz oranı riski :Bankaların tasarruflara ödediği faiz oranı ile uzun vadeli kredilerden elde ettikleri faiz geliri arasındaki farktır.Faiz oranı riskinden korunmak için değişken oranlı tahviller, değişken oranlı ipotekli krediler, faiz oranı swapı gibi finansal araçlar kullanılır. Likidite riski :Fon ihtiyacını kısa vadede karşılanabilmesine ilişkin risktir. Likidite riskini gidermede kullanılan yöntemler : a)Yeni tasarrufları çekmek b)Kısa vadeli fon sağlamak c )Özsermayeyi artırmak d )Sahip olduğu menkul varlıkları satmak e )Merkez veya Yatırım Bankasından borçlanmaktır. Tticari bankacılık hizmetleri : 1 )Bireysel bankacılık :Tüketici kredisi, broker hizmetleri, borç verme ve yatırım hizmetleri 2 )Kurumsal bankacılık :Leasing ,forfaiting ,factoring kuruluşları yer alır. 3 )Global bankacılık :İşletme finansmanı, sermaye piyasası, yabancı para araç ve hizmetlerinde komisyon alır. Ticari bankaların verdiği hizmetler : Çek,Havale,Tasarruf toplamak ,Senet iskontosu ve tahsili, Kredi vermek, Akreditif açmak, Özel çekler çıkarmak, Maaş ödemesi, Döviz alım- satımı, Emekli aylıkları, Kiralık kasa. Bankalar arası fon kaynakları : Mevduatlar, Mevduat dışı borçlanma, Dağıtılmayan kârlar ve ihraç edilen hisse senetleri Organize olmamış para piyasalarının özellikleri : Tanımlanması zordur.Poliçe, bono ve çek burada da kullanılır.Belirlenmiş kuralları yoktur.Fon maliyeti pahalıdır.Koşullar taraflarca belirlenir.Çok fazla belge bilgi talep edilmez.Fon sağlayamayan küçük ve orta ölçekli işletmeler fon talep eder. Para piyasası araçları : 1 )Ticari kredi (Satıcı kredileri ) :İşletmelerin mal ve hizmet alımında peşin ödeme yapmak yerine vadeli alış yapmaları nedeni ile satıcılar tarafından sağlanan kredilerdir.Açık hesap veya borç senedi türündedir. Açık hesap :Resmi bir anlaşma olmaksızın satış yapılması ile oluşur.Alacak satıcının defterine kaydedilir. Borç senetleri :Satılan malın karşılığında satıcı senet veya çek isteyebilir.Bunlar bankaya iskonto ettirilebilir.Ciro edilebilir. Ticari krediler hazır fon kaynağı olup işletmenin varlıklarını ipotek ettirmesi gerekmez.Vade farkı maliyeti yükseltebilir. 2 )Ticari banka kredileri :Gelişmiş ülkelerde bankalar teminatsız kredi kullandırırlar.Bunların teminatı yapılabilirlik (fizibilite )raporudur. Yapılabilirlik raporu :Bir yatırım projesinin ekonomik , teknik ve mali açıdan uygunluğunu ortaya koyan rapordur. a )Avans kredisi ( Spot ) :Mal karşılığıkullandırılan bir defada verilen ve geri ödemesinin bir defada yapılması gereken kredidir. b )Cari hesap kredisi ( Rotatif ) :Bankanın belli bir limite kadar açtığı müşterinin de ihtiyacı oranında kullandığı kredidir. c )Alacak senetleri iskontosu :Alacak senetlerinin net bugünkü değerinden, bankanın faiz, komisyon ve ayrıca bir marjı düştükten sonra nakit ödeme yapmasıdır.İskontolu senet borçlunun ödememesi durumunda işletmeden tahsil edilir.Kolay avantajlı fakat maliyeti yüksektir.Üstünlüğü esnektir. d )Açık kredi : Bankaların kişilerin saygınlıklarına dayanarak açtıkları kredilerdir.Maddi güvence yoktur.İmza karşığı açılan kredidir. e )Kefalet karşılığı kredi :Küçük işletmelerin Halk ve Ziraat Bankasından kullandığı kredilerdir. f )Akreditif kredisi :Bankaların ithalatçı müşterilerine sağladıkları kısa vadeli kredilerdir.Akreditif ithalatçı ile ihracatçı arasında satış sözleşmesi ile başlar.Menkul ve gayrimenkul teminatı alınır. g )Teminat ve kefalet mektupları :Bankaların müşterilerin yükümlülüklerini veya borçlarını zamanında ödeyeceklerine ilişkin üçüncü şahıslara taahütte bulunmasıdır.Nakit çıkışı gerektirmez. 3 )Finansman bonoları :İşletmelerin kısa vadeli fon ihtiyacı için genellikle büyük şirketler tarafından ihraç edilen kısa vadeli ve teminatsız borç senetleridir.İskonto edilerek satılır.A.Şirketler, Kitler ,Mahalli idareler ve bunlara bağlı işletmeler çıkarabilir. İhraç için SPK dan izin , son 3 yılın kârla kapatılması , ana sözleşmede hüküm bulunması ya da genel kurul kararı gerekir. Güvencelerine göre :A tipi garanti kaydı taşımaz.F tipi ise müşterek borçlu ve müteselsil kefillerin olduğu finansman bonosudur. 4 )Factoring :Kısa vadeli satışlarından doğan alacak haklarının factore satılması ile sağlanan bir finansman yöntemidir. Factoringin yaptığı hizmetler :Muhasebe fonksiyonunu , tahsilatı ,tahsil edilmeme riskini üstlenmesi Factoring Türleri : a )Full servis rucü edilemez factoring :Sürekli bir anlaşmadır.Alacakların tüm haklarının devridir.Ödeme vadeli yapılır. b )Full servis rucü edilebilir factoring :Alacaklar 90 gün içinde ödenmez ise alacağın tahsili için işletmeden refactoring ücreti ile talep edilir.Ödeme tahsilat yapıldıkça yapılır. c )Açıklanmamış factoring :Tahsilat kurulan pazarlama şirketi üzerinden yapılır.Maliyetlidir.Büyük firmalarda görülür. d )İhracat factoring :Yurt dışı alacakların devridir.Factor % 70-80 nine kadarını finanse eder. 5 )Repo :Menkul kıymetlerin alma taahhüdüyle satılmasıdır. Ters Repo :Menkul kıymetlerin satma taahhüdüyle satılmasıdır. Repo menkul kıymete dayandığı için mevduat kabul edilmez, sigorta kapsamına girmez. Repo ve ters repoya konu olabilecek menkul kıymetler :Devlet tahvili, Hazine bonosu, banka bonosu, Banka garantili bonolar, TOKİ nin borçlanma senetleri, Yerel yönetimlerin borçlanma senetleri 6 )Menkulleştirme :Bu yolla oluşturulan borçlanma araçlarına varlığa dayalı menkul kıymet denir.( VDMK ) 7 )Hazine bonosu :Devletin her yıl bütçe kanunlarına dayanarak nakit açığını finanse etmek amacıyla ihraç ettiği kısa vadeli finansman araçlarıdır.İskonto edilerek satılır.Ödenmeme ve likidite riski sıfırdır
Posted on: Wed, 21 Aug 2013 16:12:30 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015