ZOSTAŁ TYDZIEŃ !!! TEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA CZĘŚĆ USTNĄ EGZAMINU MATURALNEGO LITERATURA Przedstaw różne wizje przyszłości w literaturze science-fiction w wybranych utworach polskich i obcych. 1. Kraków w twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 2. Totalitaryzm jako doświadczenie człowieka XX wieku. Odwołując się do wybranych dzieł literackich, przedstaw 3. różnorodność artystycznych konwencji, nastrojów, poetyk. 4. Funkcja wulgaryzmów w literaturze. Zbadaj zagadnienie na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 5. Między realizmem a kreacją. Romantyczne poematy o miłości. Na wybranych przykładach literackich z epoki, dokonaj analizy problemu. Od dziennikarstwa do literatury (Ryszard Kapuściński i/lub Hanna Krall). Rozważ pytanie o granicę między 6. wskazanymi odmianami pisarstwa. 7. W jaki sposób poetyka lub kierunki literackie i konwencje, obowiązujące w epoce, wpływają na kreowanie postaci zbrodniarza. Rozważ zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 8. Zbadaj mechanizm komizmu i/lub grę z konwencją w twórczości Sapkowskiego lub innego wybranego pisarza współczesnego. 9. Jednostka a zbiorowość. Przedstaw różne literackie ujęcia na wybranych przykładach. 10. Świat fantastyczny w literaturze. Przedstaw trzy różne jego ujęcia. Groteska jako kategoria estetyczna w literaturze XX wieku i je funkcje. Rozwiń temat, analizując wybrane 11. przykłady literackie. 12. Różne ujęcia przestrzeni zaświatów w wybranych utworach literackich. Przedstaw sposoby kształtowania tej przestrzeni i jej funkcje. Zwrot ku dokumentaryzmowi w literaturze współczesnej. Zbadaj zjawisko na wybranych przykładach. 13. Obraz miasta w literaturze. Przedstaw różne sposoby kreowania tej przestrzeni i jej funkcjonowanie w wybranych 14. utworach. 15. Przedstaw czas i przestrzeń jako elementy świata przedstawionego w literaturze budujące przesłanie dzieła. Odwołaj się do wybranych przykładów. Określ rolę prowokacji artystycznej w literaturze, analizując wybrane utwory literackie. 16. Zbadaj, jak literatura podejmuje dialog z filozofami. Omów wybrane utwory literackie. 17. Utopie i antyutopie. W jaki sposób literatura wpisuje się w nurt poszukiwań społeczeństwa doskonałego? 18. Przeanalizuj wybrane utwory. 19. Motyw miasta w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Przedstaw różne ujęcia na wybranych przykładach. 20. Główne pytania i lęki egzystencjalne współczesnego człowieka. Omów wykorzystując wybrane teksty literackie. 21. Autobiografizm w literaturze współczesnej. Przeanalizuj sposoby i cele wykorzystania własnej biografii twórcy w wybranych tekstach. 22. Zaprezentuj wizję historii i losu człowieka w twórczości dotyczącej lat II wojny i okupacji. 23. Różne odmiany komizmu i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literatury staropolskiej. 24. Baśń – Biblia – polityka. Wskaż inspiracje w twórczości Tolkiena, analizując jego prozę. Bohaterowie, idee, styl prozy Żeromskiego. Zbadaj te elementy i porównaj z koncepcjami romantycznymi. 25. Przedstaw świat fantastyczny w poezji wybranych twórców. 26. 27. Poeci przeklęci, kaskaderzy literatury. Przedstaw ich miejsce i rolę w rozwoju literatury, odwołując się do twórczości dwóch wybranych autorów. 28. Polski esej współczesny. Omów zagadnienie na wybranych przykładach (np. Stepmowski, Kapuściński, Szczepański, Herbert, Stasiuk). Warszawskie £azienki w poezji i prozie. Rozwiń zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 29. Strategie naśladowania dramatu antycznego we współczesnym teatrze i dramacie (motywy, przestrzeń, chór, 30. muzyka). Omów temat na wybranych przykładach. Relacje między sferą sacrum i profanum w literaturze dawnej i/lub współczesnej. Zaprezentuj zagadnienie na 31. wybranych przykładach. 32. Scharakteryzuj odmiany klasycyzmu – powołaj się na twórczość pisarzy różnych epok (np. Kochanowski, Krasicki, Staff, Herbert). 33. Zbadaj, jakie znaczenie obyczajowi, ceremonii, tradycji przypisuje literatura. Przedstaw wyniki swych przemyśleń. 34. Proroctwo, wizja przyszłości. Przedstaw różne literackie ujęcia i funkcje motywu na wybranych przykładach. 35. Polski inteligent jako bohater literacki dzieł XIX i/lub XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. Zbadaj wpływ twórczości średniowiecznej i/lub barokowej na literaturę późniejszych epok. 36. Czas jako element świata przedstawionego w powieści. Przedstaw różne sposoby ukształtowania i funkcjonowania 37. czasu w wybranych utworach literackich. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze: pozytywizmu, modernizmu i następnych epok. Omów zagadnienie 38. odwołując się do wybranej epoki. 39. Obraz kraju lat dziecinnych . Przedstaw i określ funkcje motywu na wybranych przykładach literackich. Różne Źródła tragizmu bohatera dramatu nowoczesnego. Porównaj dwie wybrane kreacje. 40. Mitologizacja i demitologizacja jako zabiegi literackie. Przedstaw sposoby realizowania tych zabiegów i ich 41. funkcje w wybranych dziełach. Zbadaj różne sposoby oddziaływanie romantyzmu na literaturę następnych epok. 42. Przedstaw różne obrazy prowincji w literaturze i określ ich funkcje w wybranych utworach. 43. Przedstaw różne kreacje i sposoby funkcjonowania bohaterów komicznych na wybranych przykładach literatury 44. XIX i XX wieku. 45. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX w. Zbadaj rolę cytatu i motta, aforyzmu literackiego i zaprezentuj na wybranych przykładach. 46. 47. Polacy w satyrze i karykaturze literatury dawnej i współczesnej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje. 48. Pejzaż prowincjonalny (np. w dziełach A. Mickiewicza, J. Słowackiego). Uwzględnij miejsca związane z młodością (wykorzystaj biografię) wybranego poety oraz powstałą tam twórczość. Epistolografia jako forma sztuki literackiej. Zbadaj funkcje listu w literaturze na wybranych przykładach. 49. Bohaterowie utworów komediowych, ich typologia i ewolucja. Przedstaw na wybranych przykładach. 50. Niespełnione ambicje i ich wpływ na dalsze życie wybranych bohaterów literackich. Przedstaw różne ujęcia, 51. analizując sposoby kreowania postaci. 52. Motyw wędrówki i jej funkcja w literaturze współczesnej. Przedstaw to zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 53. Praktycyzm, materializm i idealizm – różne postawy wobec świata widziane i oceniane z perspektywy twórców różnych epok. Rozwiń rozważania na ten temat, odwołując się do odpowiednich przykładów literackich. 54. Motywy biblijne w literaturze staropolskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 55. Jak zmienia się pisanie o historii. Rozwiń temat w oparciu o współczesną prozę historyczną. 56. Rewolucja społeczna jako sposób przemiany świata. Jak te idee komentuje literatura? Omów na wybranych przykładach literackich. 57. Motyw exegi monumentum w literaturze. Zaprezentuj różne ujęcia na wybranych przykładach. Zbadaj obecność twórczości J. Kochanowskiego w literaturze następnych epok. 58. Różne sposoby widzenia świata i człowieka w literaturze staropolskiej. Porównaj dwie wybrane koncepcje, 59. analizując wybrane utwory. 60. Na przykładzie utworów wybranego autora przedstaw związki i różnice między literaturą staropolską a kulturą europejską. 61. Dziedzictwo sarmackie w literaturze epok późniejszych. Zbadaj zjawisko w wybranych tekstach literackich. Twórczość dydaktyczna – literackie sposoby oddziaływania na odbiorcę. Odwołaj się do wybranych utworów 62. doby oświecenia i pozytywizmu. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach literackich. Zbadaj sposoby funkcjonowania w wybranych 63. dziełach. 64. Przedstaw wartości artystyczne i kulturowe drobnych form poetyckich (np. fraszki, epigramaty, limeryki lub in.), odwołując się do twórczości wybranych autorów. Wpływ cenzury na literaturę i życie literackie. Omów temat na wybranych przykładach. 65. 66. Bunt przeciw tradycji – jego formy i znaczenie. Omów temat w oparciu o przykłady literackie. Przemiany powieści w literaturze XX wieku. Dokonaj analizy i zaprezentuj to zjawisko. 67. Kult słowa i ascetyzm słowa – dwa bieguny współczesnej poezji polskiej. Przedstaw zagadnienie w oparciu o 68. wybrane przykłady. 69. Analizując wybrane utwory polskie i obce scharakteryzuj różne odmiany dramatu XX wieku. 70. Słynne spory literackie. Na wybranych przykładach wskaż, a jaki sposób wyrażały się i jak wpływały na rozwój literatury. Zjawisko omów na wybranych przykładach. Literackie wizje kresów, małe ojczyzny w wybranych tekstach literackich. 71. 72. Przestaw funkcjonowanie motywu fatum w wybranych utworach literackich. 73. Omów absurd, parodię, karykaturę jako sposób mówienia o świecie w twórczości wybranego pisarza (np. Gombrowicza, Witkacego, Gałczyńskiego, Mrożka lub innych). 74. Odwołując się do wybranych przykładów literackich, przedstaw różne sposoby funkcjonowania tradycji antycznej w liryce polskiej XX wieku. . Niepokoje współczesnego człowieka na podstawie prozy XX i XXI wieku – przedstaw na wybranych 75. przykładach. 76. Analizując wybrane przykłady z różnych epok, przedstaw manifesty literackie jako utwory o charakterze przełomowym. Katastrofizm jako jeden ze sposobów mówienia o niepokojach człowieka. Omów zagadnienie odwołując się do 77. wybranych utworów literackich z różnych epok. 78. Przedstaw różne zapisy doświadczenia komunizmu w literaturze. Odwołaj się do wybranych utworów współczesnych. 79. Przedstaw na wybranych przykładach różne sposoby kreowania bohatera wykonującego konkretny zawód lub spełniającego określoną rolę społeczną, np. nauczyciela – mistrza, lekarza, duchownego i in. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw na wybranych przykładach. 80. Rola komizmu w demaskowaniu świata. Omów zagadnienie na przykładach literackich z różnych epok. 81. Wskaż związki zjawiska cyganerii artystycznej z rozwojem literatury modernizmu, odwołując się do wybranych 82. przykładów literackich. 83. Literackie sposoby kreacji postaci matki. Omów zagadnienie na przykładach literackich z różnych epok. 84. Przedstaw różne formy manifestacji buntu romantycznego w wybranych utworach. 85. Analizując wybrane utwory, wykaż wpływ dramatów Szekspira na twórczość autorów romantycznych. 86. Zaprezentuj obecność i sposób funkcjonowa nia motywu vanitas w poezji polskiej (literatura staropolska lub póŹniejszych epok). Odwołując się do wybranych przykładów literackich, zbadaj wpływ Byrona na rozwój literatury romantycznej. 87. 88. Literackie spojrzenia na powstania (np. listopadowe, styczniowe, warszawskie). Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 89. Polska literatura patriotyczna i jej rola w dziejach narodu. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. Postać i mit Odyseusza – heroizacja i deheroizacja. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w 90. wybranych przykładach. 91. Postacie historyczne jako bohaterowie literatury. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych przykładach. 100. Porównaj literackie portrety artysty na przykładzie utworów z różnych epok. 101. Świat natury w literaturze: renesansu, sentymentalizmu, romantyzmu, modernizmu. Porównaj dwa wybrane sposoby jego prezentacji. 102. Przedstaw na wybranych przykładach inspiracje biblijne w literaturze XIX i/lub XX wieku oraz określ ich funkcje. 103. Twórcy i burzyciele narodowych mitów. Zbadaj, w jaki sposób wybrani autorzy podejmowali to zadanie. 104. Młodość i wiek dojrzały. Przedstaw różne ujęcia motywu. 105. Człowiek wobec historii. Zbadaj tę relację na wybranych przykładach literackich lub na przykładzie literatury wybranej epoki. 106. Bohater literacki w poszukiwaniu miejsca i sensu w życiu. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie. 107. Obrazy codzienności i ich związek z ideałami wybranych epok literackich. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 108. Tajemnica i zagadka jako zasada kompozycyjna dzieła literackiego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 109. Apokryf w literaturze dawnej i współczesnej. Porównaj wybrane dzieła literackie. 110. Miasto w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Zbadaj zagadnienie na wybranych dziełach literackich po względem np. narratora, bohatera, realizacji nurtów epoki czy konwencji stylistycznej. 111. Nowe pokolenie polskiego reportażu. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie. 112. Analizując i interpretując wybrane utwory, omów funkcje motywu broni. 113. Moja lista szkolnych lektur. Zaproponuj dwie – trzy pozycje w miejsce obecnych. Uzasadnij zmianę, odnosząc się do wartości utworów. 114. Niekonwencjonalna kreacja narratora i jej funkcja. Rozważ problem na wybranych przykładach literackich. Toruń, Gdańsk, Wrocław lub Lwów jako temat literacki. Przedstaw obraz miasta na podstawie wybranych 115. utworów. 116. Hamlet – książę polski. Zaprezentuj metamorfozy postaci hamleta w literaturze polskiej na trzech wybranych przykładach. 117. Teatr, cyrk, kabaret – omów zagadnienie na wybranych przykładach, uwzględniając mieszanie gatunków w polskim teatrze współczesnym. Peryferia w prozie XIX i XX wieku. Rozważ problem na wybranych przykładach. 118. 119. Porównaj relacje z podróży w piśmiennictwie dwóch (lub więcej) wybranych epok. 120. Źródła i granice pesymizmu w powieści poetyckiej polskiego romantyzmu. 121. Postaci kobiecej tożsamości w twórczości trzech wybranych autorek (np. N. Żmichowska, E. Orzeszkowa, Z. Nałkowska lub in.). 122. Motyw przyjaźni i jej funkcja w literaturze. Przedstaw to zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 123. Zaprezentuj obraz historii i losu człowieka w twórczości dotyczącej II wojny światowej i/lub wojny w wietnamskiej w ujęciu pisarzy angloamerykańskich. 124. Tajemnica, zagadka jako oś konstrukcyjna dzieła. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 125. Literatura współczesna po 1945 r. – mój kanon lektury. O mawiając, uwzględnij m. in. walory artystyczne. 126. Rola postaci drugoplanowej w dziele epickim. Rozważ problem na wybranych przykładach literackich. 127. 128.Od Edgara Allana Poe do współczesnego horroru. Przedstaw literacki sposoby budowania klimatu grozy w wybranych utworach literackich. 129.Portety bohaterów literackich skazanych na samotność i samotnych z wyboru. Przedstaw wybrane kreacje na podstawie analizy i interpretacji wybranych przykładów. 130.Tytuł, motto jako wskazówki interpretacyjne w dziele literackim. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 131.Teoria czystej formy. Omów koncepcje artystyczną Stanisława Ignacego Witkiewicza analizując i interpretując wybrane dramaty autora. Obraz świata i człowieka w twórczości Tadeusza Różewicza. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory. ZWIĄZKI MIĘDZY LITERATURĄ A INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim i w innych dziedzinach kultury. Omów zagadnienie na wybranych 1. przykładach. 2. Wizerunek Żyda w tekstach kultury XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych przykładach (np. literatura, film, teatr, sztuki plastyczne). Zmysłowość i erotyzm w literaturze i sztuce. Na wybranych przykładach przedstaw kulturowe wizje związane z 3. tymi motywami. 4. Między kulturą wysoką a niską - motywy wa mpiryczne. Zbadaj i porównaj sposób ich funkcjonowania na wybranych przykładach. Literackie i artystyczne echa kontrkultury lat po II wojnie światowej. Zbadaj zjawisko na wybranych przykładach. 5. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. Zbadaj funkcje stosowania 6. tej estetyki. Dlaczego znowu Mickiewicz? Scharakteryzuj i porównaj wybrane przez siebie sceniczne interpretacje Dziadów 7. z ich romantycznym pierwowzorem. 8. Ważne postacie historyczne w literaturze i sztuce. Porównaj funkcje tych samych postaci w wybranych dziełach. 9. Symboliczne obrazy śmierci. Odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł sztuki, zbadaj różne sposoby i funkcje wykorzystania tej symboliki. 10. Powinowactwa awangardy literackiej i plastycznej XX wieku lub XX-lecia międzywojennego. Przeanalizuj wybrane dzieła. 11. Powroty do średniowiecza we współczesnej kulturze (film, muzyka, literatura). Określ sens tych poszukiwań artystycznych, odwołując się do wybranych przykładów. 12. Portret powstańca w literaturze i sztuce. Porównaj różne kreacje. Motyw przemijania (vanitas) i jego rola w literaturze i sztuce. Zaprezentuj na wybranych przykładach. 13. Groteska jako kategoria estetyczna w literaturze i sztuce XX wieku. Scharakteryzuj tę konwencję, odwołując się 14. do wybranych dzieł. 15. Przedstaw reportaż jako gatunek realizowany w różnych dziedzinach (np. literatura, film, telewizja, publicystyka). 16. Zbadaj barokowe rozumienie piękna w sztuce i poezji. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 17. Folklor jako inspiracja pisarzy i malarzy w różnych epokach literackich. Omów sposoby wykorzystania i funkcje motywów ludowych w wybranych dziełach. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeŹbiarskie, filmowe, 18. teatralne). Realizm w powieści i malarstwie XIX wieku. Przedstaw reguły konwencji, analizując wybrane dzieła. 19. 20. Różne sposoby prezentacji kobiety w literaturze i malarstwie XX wieku. Porównaj wybrane ujęcia. 21. Dzieło sztuki jako temat literacki i filmowy. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł. 22. Postać błazna w literaturze i malarstwie. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 23. Motywy zwierzęce w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. Przedstaw sposoby ich ukazywania i funkcje. W jaki sposób literatura i sztuka mówi o nieskończoności. Przeanalizuj wybrane dzieła. 24. 25. Filmowe i/lub teatralne adaptacje wielkich dzieł literatury romantycznej. Przedstaw, na czym polega reinterpretacja literackiego pierwowzoru. 26. Znaczenie i osiągnięcia awangardy w literaturze i filmie (lub sztuce) XX i/lub XXI wieku. Przedstaw wybrane dzieła literatury i filmu (lub sztuki) łamiące przyjęte konwencje. Literatura i malarstwo w Młodej Polsce. Zbadaj wzajemne wpływy, paralele i oscylacje. 27. Porównaj kreacje i funkcje tych samych postaci biblijnych w wybranych dziełach literatury i sztuki. 28. Warszawa XIX i XX wieku. Omów na przykładach dzieł literackich i malarskich. 29. Przywołanie dzieła sztuki plastycznej w literaturze. Zbadaj, jakie funkcje spełnia ten zabieg w wybranych 30. dziełach. 31. Różne sposoby mówienia o II wojnie światowej w literaturze i filmie. Zaprezentuj na wybranych przykładach odmienność form artystycznych, konwencji i nastrojów. 32. Interpretacje historii w malarstwie i literaturze. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do dzieł wybranej epoki Przedstaw różne sposoby ujęcia i bogactwo znaczeń motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przeanalizuj wybrane 33. dzieła. 34. Poezja śpiewana – rozważ związek między słowem a muzyką, analizując wybrane przykłady. 35. Zbadaj związki zjawiska cyganerii artystycznej z rozwojem literatury i sztuki modernizmu. Odwołaj się do konkretnych dzieł. Utopie i antyutopie. Przedstaw, w jaki sposób literatura i film wpisują się w nurt poszukiwań społeczeństwa 36. doskonałego. 37. Komiks i jego rola w kulturze. Zaprezentuj zjawisko na wybranych przykładach. 38. Teatr polityczny w Polsce XX i XXI wieku. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do kultowych widowisk teatralnych. 39. Media i teatr. Przedstaw tę relację na przykładach wybranych współczesnych spektakli teatralnych. Obraz żydowskich miast i miasteczek. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury. 40. Życie to sen wariata... Odwołując się do wybranych dzieł kultury przedstaw, jak tworzy się stosunek do tego 41. problemu. 42. Motyw Madonny w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 43. Współczesny kabaret a polska tradycja satyry literackiej. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 44. Różnorodność ujęć motywu wędrówki w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła. 45. Przedstaw związki liryki z muzyką w wybranych epokach lub wybranych utworach różnych epok. 46. £ad i harmonia – podstawowe pojęcia literatury i sztuki renesansu. Przeanalizuj wybrane dzieła. 47. Świat fantastyczny u Marca Chagalla i w wybranych utworach literackich. Dokonaj analizy porównawczej dzieł artystów. Orient w literaturze i sztuce romantycznej. Dokonaj analizy porównawczej dzieł. 48. Przedstaw odmienne ujęcia postaci Chrystusa w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. 49. Różne sposoby ukształtowania i funkcjonowania motywu tańca w literaturze i sztuce różnych epok. Przeanalizuj 50. na wybranych przykładach. 51. Symbol jako sposób mówienia o rzeczach trudnych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach różnych epok. 52. Wielcy reformatorzy sztuki i ich wpływ na praktykę artystyczną – omów temat tak, aby ukazać obecność idei wybranego reformatora np. w literaturze, teatrze, filmie. 53. Omów zjawisko realizmu magicznego w wybranych dziełach literackich i filmowych. 54. Zbadaj zjawisko kiczu, analizując przykłady z różnych dziedzin sztuki (w tym literatury). 55. Hagiografia piórem i pędzlem malowana. Zaprezentuj zagadnienie w oparciu o teksty kultury (w tym literatury). Biografie artystów jako temat literacki i/lub filmowy. Odwołując się do wybranych dzieł, zbadaj różne ujęcia tego 56. zagadnienia i jego wymowę. Morze jako temat literacki i filmowy. Zaprezentuj zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła. 57. Twórczość Stanisława Wyspiańskiego inspiracją dla poszukiwań artystycznych. Omów temat na wybra nych 58. przykładach (np. literatura, film, teatr, sztuki plastyczne). 59. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce różnych epok. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane teksty kultury. Literatura i sztuki plastyczne w służbie ideologii. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 60. Sztuka ulicy? Przedstaw wybrane dzieła kultury (np. graffiti, wlepek i inne formy) , pojawiające się na murach 61. miasta. Kicz artystyczny. O mów jego istotę, mechanizm powstawania i funkcjonowanie na wybranych przykładach 62. literackich i plastycznych. 63. Portret artysty w modernizmie. Na wybranych dziełach literackich i plastycznych omów zagadnienie. 64. Świat widziany z perspektywy dziecka. Omów temat, analizując i interpretując wybrane teksty kultury. 65. Literatura i sztuka propagująca systemy totalitarne. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. Tajemnica, zagadka jako oś konstrukcyjna dzieła. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów 66. literackich i filmowych. Nawiązania do Biblii w tekstach kultury masowej (muzyka rockowa, kino popularne , komiks itp.). Omów 67. zagadnienie na wybranych przykładach teksty kultury. 68. Swój i obcy jako temat w literaturze i filmie. Zaprezentuj zagadnienie w oparciu o wybrane teksty kultury. 69. Motyw snu w literaturze i sztuce, różne sposoby kreacji, funkcje. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł kultury. Obecność fantastyki w literaturze i sztuce japońskiej. Zaprezentuj temat, analizując konkretne dzieła. 70. Natura jako wspólny motyw różnych dziedzin sztuki japońskiej. Przedstaw na przykładzie wybranych utworów 71. literackich, filmowych, plastycznych. 72. 73. Przedstaw obraz kultury lat 50. Na podstawie literatury, filmu i sztuk plastycznych. 74.Współczesna literatura fantasy i jej filmowe ekranizacje. Zbadaj, jak język literatury przekłada się na język filmu. 75.Motywy akwarystyczne w literaturze i sztucze. Przedstaw założenia kierunku na wybranych przykładach i omów sposoby realizacji tego nurtu. Poetyka horroru literackiego i filmowego.Analizując wybrane teksty kultury, przedstaw sposoby budowania grozy i napięcia. JĘZYK 1. Język wyznań miłosnych. Zbadaj, w jaki sposób zakochani wyrażali swoje uczucia (na w ybranym materiale literackim i/lub filmowym). 2. Dokonaj analizy języka współczesnych polityków na wybranym przykładzie (lub przykładach) i zgromadzonym przez siebie materiale. 3. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. Język komentarzy sportowych – scharakteryzuj zjawisko z uwzględnieniem funkcji języka i stylu wypowiedzi. 4. Zmiany znaczeniowe w języku – omów ich mechanizmy w oparciu o wybrane przykłady z polszczyzny. 5. 6. Przedstaw pochodzenie i budowę słowotwórczą nazw miejscowych Twojego regionu. 7. Język jako jeden ze sposobów charakterystyki bohatera. Przedstaw zjawisko na wybranych przykładach. Co decyduje o popularności imion? Analizując wybrane przykłady, wskaż i przedstaw czynniki wpływające na 8. modę imienną w przeszłości i współcześnie. Retoryka współczesnych przemówień politycznych. Dokonaj analizy dwu wybranych mówców na zgromadzonym 9. przez siebie materiale. Język jako przedmiot eksperymentów w poezji. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje w poezji współczesnej. 10. 11. Funkcja wulgaryzmów w języku. Zbadaj i przedstaw zjawisko na wybranych przykładach. 12. Dialog, debata, spór. Przeanalizuj i oceń jakość języka używanego podczas współczesnych dyskusji przez polityków i publicystów. 13. Retoryczność w piśmiennictwie epok dawnych. Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok literackich zastosowane zabiegi i środki retoryczne. 14. Język a płeć. Omawiając problem uwzględnij perspektywy historycznoliterackie, lingwistyczne lub feministyczne. 15. Troska o język narodowy dawniej i dziś. Omawiając problem, uwzględnij szanse rozwoju i zagrożenia języka. Awans polszczyzny potocznej w literaturze współczesnej. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje, odwołując się 16. do wybranych przykładów. Retoryka w służbie literatury. Wskaż różne sposoby jej wykorzystania w wybranych tekstach literackich. 17. Subkultury młodzieżowe i ich język. Rozważ zależność między wizją świata określonej grupy a językiem 18. charakterystycznym dla środowiska. Zbadaj neologizmy w języku potocznym i w poezji (np. Norwida, Leśmiana, Białoszewskiego, Szymborskiej lub 19. in.). Przedstaw różne sposoby realizowania funkcji impresywnej języka w tekstach literackich i pozaliterackich. 20. Odwołaj się do wybranych przykładów. Język narzędziem manipulacji. Omów problem, powołując się na wybrane przykłady literackie i pozaliterackie. 21. 22. Zapożyczenia językowe. Omów zjawisko i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 23. W czym przejawia się kultura języka i brak kultury językowej? Omów zjawisko, ilustrując je przykładami. Porównaj język prozy realistycznej i awangardowej, odwołując się do wybranych przykładów. 24. 25. Zbadaj, czemu służy indywidualizacja języka postaci literackich. Zanalizuj wybrane przykłady. 26. Stylizacje literackie i ich funkcja w literaturze. Przedstaw jeden rodzaj stylizacji na wybranych przykładach. 27. Sztuka przemawiania – przeanalizuj wybrane teksty oświeceniowe i współczesne teksty prasowe lub nagrania. Wskaż wyznaczniki, zaprezentuj różnice lub podobieństwa. Dialekty języka polskiego i ich miejsce we współczesnej polszczyŹnie. Zbadaj i przedstaw zjawisko na wybranym 28. materiale. Zjawisko parodii językowej i jej funkcje. Omów na wybranych przykładach. 29. Pismo użytkowe (życiorys, testament, list) jako konteksty dzieła poetyckiego. Omów na wybranych przykładach. 30. 31. Rola frazeologizmów w poezji wybranych twórców (np. Barańczak, Szymborska, Herbert lub innych). 32. Komizm słowny, gry i zabawy językiem, kalambury. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje w poezji współczesnej. 33. Język nazw instytucji, kawiarni, sklepów w twoim regionie. Zbierz materiał, określ jakie tendencje przejawiają się w tej dziedzinie nazewnictwa. 34. Porównaj język piosenek młodości Twoich rodziców z językiem wykonawców słuchanych przez Twoje pokolenie. Przeanalizuj wybrane teksty. 35. Językowe środki wzmacniania ekspresji wypowiedzi. Scharakteryzuj zjawisko na wybranym materiale literackim i życia codziennego. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów na wybranych przykładach. 36. Poezja ulicy? Przedstaw i dokonaj analizy językowej teksty graffiti, wlepek i innych form, pojawiających się na 37. murach miasta. Specyfika języka literatury fantasy i/lub science-fiction. Scharakteryzuj na podstawie wybranych utworów kilku 38. lub jednego pisarza. 39. Teksty piosenek wybranego typu muzyki (np. blues, rock, hip-hop itp.). Przedstaw specyfikę tego rodzaju twórczości: tematy, motywy, poetykę itd. 40. Przysłowie, sentencja, aforyzm jako element języka mówionego i tworzywo literackie. Omów zagadnienie na wybranym materiale. 41. 42. Piosenka literacka, aktorska w kulturze współczesnej. Przedstaw zjawisk, analizując tematykę i kształt artystyczny wybranych tekstów. Język „politycznej poprawności”. Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów z prasy, telewizji, radia lub wystąpień postaci życia publicznego. UWAGA! Do zestawu tematów matury ustnej 2014 będą dołączone również tematy tegorocznej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego wybrane przez uczniów uczestniczących w konkursie.
Posted on: Mon, 23 Sep 2013 18:37:13 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015