[ေပးလို႔ယူသည္ ယူလို႔ေပးသည္ သံသရာတြင္ တစ္ကမၻာလံုးအတုိင္းအတာ ႏွင့္ ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ ကမၻာႏွင့္ အ၀န္း လာဘ္ေပးလာဘ္ ယူမႈ ေငြေၾကး ပမာဏသည္ အေမရိကန္ ေဒၚလာတစ္ထရီလီယံ (ေပါင္စတာလင္ အားျဖင့္ ၄၉၄ ဘီလီယံ) ရွိသည္ဟုဆိုသည္] သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အားနည္းေလ်ာ့ရဲျခင္း Information Deficits ၁။ သတင္းအခ်က္အလက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္တြင္ လြတ္လပ္မႈမရွိျခင္း (သို႔) သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိျခင္း (Lacking Freedom of Imformation Legislation) ၂။ ျပည္တြင္းသတင္းမီဒီယာမ်ား တြင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးခ်က္ အစီရင္ခံစာမ်ား ကို တားျမစ္ျခင္း (Investigative reporting in the local media are barred) ၃။ ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးခ်က္ အစီရင္ခံစာမ်ား ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း (Lack of Investigative reports in the local media) ၄။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခြင့္ အေလ့အက်င့္အား အေရးယူဂ႐ုစိုက္မႈမရွိျခင္း (သို႔) ယင္း အေလ့အက်င့္အား ဥေပကၡာျပဳျခင္း (သို႔) တားျမစ္ျခင္း … (Contempt for or negligence of or disallow the freedom of speech and freedom of the press) ၅။ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခဲြမႈအားနည္းျခင္းႏွင့္ အတူ စာရင္းအင္းထားရွိသည့္ အေလ့ အက်င့္ အားနည္းျခင္း (Weak in accounting Practices, including lack of timely financial management) ၆။ အဂတိလိုက္စားအက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈအေပၚ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း (Lack of measurement on corruption) ၇။ အခြန္အရပ္ရပ္ႏွင့္တကြ လုပ္သား ခမ်ား သက္သာမႈေၾကာင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ား မွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ၀င္ေရာက္ခို လႈံရာႏိုင္ငံျဖစ္ျခင္း (Tax-haven) အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္မႈမရွိျခင္း (Lacking Control of goverment) ၁။ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ (သို႔) အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္း အစိုးရသို႔ ေစာင့္ၾကည့္မွတ္သား တင္ျပအစီရင္ခံမည့္ လူမႈအသင္းအဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ အစုိးရမဟုတ္ ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားမရွိျခင္း (Lacking Civic Society and non- governmental Organizations which monitor the government) ၂။ အားနည္းေသာ အစိုးရဌာနမ်ား ႏွင့္အတူ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးအရွိန္အဟုန္ ေႏွးေကြးျခင္း (Weak civil service and slow pace of reform) ၃။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္း ျခင္း (Weak in Rule of law) ၄။ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္မႈ လုိအပ္ေသာ တရား၀င္အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ား အားနည္းျခင္း (Weak in Legal profession) ၅။ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္မႈ အားနည္းျခင္း (Weak in judicial Independence) ၆။ အျဖစ္မွန္ရွာေဖြသတင္းေပး ေဖာ္ထုတ္သူမ်ားအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရွိျခင္း (lacking protection of whistle blowers) ၇။ အဂတိလိုက္စားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရတာ၀န္ယူမႈ အစီစဥ္မရွိျခင္း (Lack of government Accounta-bility project) ၈။ ဌာနဆိုင္ရာ အဂတိလိုက္စားမႈ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူေတြ၏ တုိင္ၾကား စာအေပၚအေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ မရွိျခင္း (Ignoring the public submission relating the official corruption) ၉။ အစိုးရတာ၀န္ရွိပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားပိုင္ ဥစ္ၥာဓနမ်ား တရား၀င္ေဖာ္ျပမႈမရွိျခင္း (Lack of the expose of the assets owned by governmental officials) အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ဆဲြေဆာင္မႈမ်ား Opportunities incentives ၁။အစိုးရဌာနဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိပုဂိ္ၢဳလ္ မ်ားသည္ ေငြေၾကးကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပံုမွန္ထိန္းသိမ္းၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ အေရး ေပၚအေျခအေန လတ္တေလာအေျခ အေနႏွင့္ အပူတျပင္းအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ဘဏ္ေငြစာရင္း တစ္ခုမွ အျခားဘဏ္ေငြ စာရင္းတစ္ခုသို႔ တုိက္႐ိုက္ေငြေၾကး အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္သည့္ စနစ္ (သို႔) Giro System ကို ေခၚအားေလ်ာ္စြာ အသံုးျပဳမႈ အားနည္းျခင္း (Lack of practicing giro system) ၂။ အမ်ားျပည္သူဆုိင္ရာ ေငြေၾကး ရန္ပံုေငြမ်ားကို ဗဟိုမွ ခ်ဳပ္ကိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အလံုးအရင္းႏွင့္ ထုတ္ယူႏိုင္သည္။ High amount money withdrawing via centralization of public fund ၃။ အစိုးရပိုင္ေျမ၊ အိမ္ရာ၊ အေဆာက္အဦ ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်မႈႏွင့္ ပုဂၢလိကသို႔ လဲႊေျပာင္းေပးမႈမ်ား Sale and handover of state owned property and privatization ၄။ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ား၏ နည္းပါး ေသာလစာေငြ (PoorlyPaid government officials) ၅။ အစိုးရက ခြင့္ျပဳေသာလုပ္ငန္း လိုင္စင္မ်ားျဖင့္ အမွန္တကယ္ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ဖုိ႔လုိသည္ (government Licenses needed to conduct business) သာဓကအားျဖင့္ သြင္းကုန္လိုင္စင္ မ်ားသည္ လာဘ္စားမႈ၊ မသမာမႈႏွင့္ျဖတ္ စားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၆။ အထက္ေအာက္ဆက္ဆံေရးကို ဖန္တီးေပးႏိုင္သည့္အလားတူ ရာထူးတြင္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ရျခင္း၊ ရာထူးေနရာတစ္ခုတည္း မွာအခ်ိန္ၾကာရွည္စြာမထားျခင္း၊ အဆင့္ ဆင့္ ေျပာင္းလဲ ေပးျခင္း ေဒသတစ္ခုမွာ အျခား ေဒသတစ္ခုသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခန္႔ထား ျခင္းသည္ အဂတိလိုက္စားမႈကို အထိုက္ အေလ်ာက္ ကာကြယ္ႏိုင္သည္၊ တစ္ေနရာ တည္းတြင္ အခ်ိန္ၾကာရွည္စြာမေနဘဲ အလွည့္ က်ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္ အညီ ေျပာင္းေရႊ႕တာ၀န္ေပးရမည္။ (Timely affrontment shuffles reshuffles and transfers tendency to reduce corruption) ၇။ အထက္ေအာက္ပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္တုံ႔ျပန္မႈ (Interaction) အထက္ေအာက္ပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္အက်ဳိးဆက္ႏွင့္ တုံ႔ျပန္မႈနည္းပါး ျခင္းသည္ အဂတိလိုက္စားမႈကို ေလ်ာ့ နည္းေစသည္ (Less Interaction with officials reduces theopportunities for corruption) အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳျခင္း (သို႔) အီလက္ထေရာနစ္နည္းျဖင့္ ႐ံုးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း (သို႔) ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္ကို တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳျခင္းမ်ားျဖစ္သည္၊ ယင္းနည္းသည္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုလံုးလ်င္ ျမန္သြက္လက္ ေစၿပီး မရည္ရြယ္ဘဲ လူ ေတြက်ဴးလြန္သည့္အမွား (human errors) ကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစႏိုင္သည္။ ၉။ မ်ားျပားလွသည့္ သဘာ၀အရင္း အျမစ္မ်ားကို ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ျခင္းျဖင့္ ရရွိသည့္ ပြေပါက္ (Windfall) မ်ားသည္လည္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ (Windfall from exporting abundant natural resources occurs bribery and corruption) ၁၀။ စစ္မက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားနည္းျဖင့္ျဖစ္ပြားေသာ ပဋိပကၡ(သို႔) တုိက္ပဲြမ်ားသည္လည္းေကာင္း အမ်ား ျပည္သူအသက္ အုိးအိမ္စည္းစိမ္ လုံၿခံဳမႈ ယိုယြင္းမႈႏွင့္ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ေန သည္၊ စစ္မက္ေၾကာင့္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ မရွိ၊ ျပည္သူေတြ၏အသက္အိုးအိမ္ စည္း စိမ္ စိတ္မခ်ရ စသည့္ အညမညသေဘာ တရားျဖစ္စဥ္ ျဖစ္သည္။ (War and other forms of conflict correlate the breakdown of public security) လူမႈေရးအေျခအေနမ်ား Social Conditions ၁။ ကိုယ္က်ဳိးရွာ အနီးကပ္လက္ပါး ေစအုပ္စုႏွင့္ ဇာတိ၊ ခ်က္ျမႇဳပ္၊ ေဒသခ်င္း သင္ယူခဲ့သည့္ ေက်ာခင္းခ်င္း တူႏွင့္ အဖဲြ႕ အစည္းအတူတူလုပ္ကိုင္ေနသူ၊ လုပ္ကိုင္ဖူးသူ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူအခ်င္းခ်င္း ကူညီ႐ိုင္း ပင္းၾကသည့္ ဓေလ့ (Self Interested closed cliques and good ol’ boy networks) မိသားစု၊ မ်ဳိး႐ိုးႏွင့္ ႐ုိးရာတူ လူမႈအဖဲြ႕အစည္း အဓိကထားေသာ လူမႈ အေဆာက္အအံု (Family and clan centered social structure) ၃။ လက္ေဆာင္ေပး စီးပြားေရး ခ်ဴဆီထည့္သည္ဟု လူသိမ်ားသည္ (Gift Economy aka oiling the palm) ၄။ ပညာေရးအဆင့္နိမ့္က်ၿပီး စာမတတ္သူဦးေရမ်ားျပားလာျခင္း (Lacking Literacy and education among the population) ၅။ တစ္ဖက္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း အျခားလူမ်ဳိးတစ္စုကိုေသာ္လည္းေကာင္း မၾကာခဏ ႏွိမ့္ခ်ခဲြျခား ဆက္ဆံမႈမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုကို ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇဥ္းမႈမ်ား က်ဴးလြန္ေလ့ရွိသည္။ (Frequent discrimination and bullying among the population) ၆။ စီးပြားေရးအခြင့္ထူးခံမ်ား တန္ခိုးထြားလာျခင္း (Rise of the chronics) ပုဂ္ၢလိကပိုင္က႑မ်ားသို႔ အစုိးရပိုင္ က႑မ်ား လဲႊေျပာင္းေပး/ ေရာင္းခ်ခဲ့ရာတြင္ ပမာဏႀကီးမားေသာ အဂတိ လိုက္ စားမႈမ်ား ေတြ႕ရွိရသည္။ ယခင္က တစ္စြန္းတစ္စရွိခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရးအဆက္ အသြယ္မ်ားႏွင့္ ေရာယွက္ၿပီး Chronics တံခိုးထြားလာသည္၊ ရရွိလာေသာတရား မ၀င္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားစြာႏွင့္အတူ ေခတ္ပ်က္ သူေဌး၊ ဘီလ်ံနာမ်ား ေပၚ ေပါကခဲ့သည္။ ဒီမုိကေရစီနည္းက်ဖဲြ႕စည္း ထားသည့္ အစိုးရမ်ား သည္ပင္လွ်င္ ပုဂၢလိကပိုင္က႑သို႔ အလံုးအရင္းႏွင့္ လဲႊေျပာင္းေပးသည့္ အေျခအေနတြင္ Corruption ပမာဏ ႀကီးမား ေလ့ရွိရာ ဒီမုိကေရစီ ကူးေျပာင္းစ အေျခအေနရွိေနဆဲ ႏိုင္ငံမ်ဳိးတြင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး (the Rule of law) ကလည္း မထိေရာက္၊ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကလည္း အစိတ္ပိုင္း မ်ားစြာျဖင့္ ပါ၀င္ယွက္ခတ္ေန (Complicated Rules and Regulations) သည္ အေျခအေနမ်ဳိးတြင္ Privatization သည္ သက္ဆုိင္ရာ Junta, Regime စသည့္အဖဲြ႕အစည္းတြင္ Chronics မ်ား တန္ခိုးထြားလာေတာ့သည္။ အားေကာင္း လာသည့္ Chronics မ်ားသည္ ေစ်းကြက္ ေ၀စုပမာဏႀကီး တစ္ခုလံုးနီးပါးကို (manipulate) ျခယ္လွယ္လာေတာ့သည္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား တရိတ္ရိတ္တက္လာၿပီး daily corruption မ်ားေနရာတိုင္းတြင္ ျဖစ္ ေပၚလ်က္ ရွိသည္။ ေဆြးေႏြးခ်က္တစ္ရပ္အရဆိုလွ်င္ Privatization မရွိခင္ကတည္း Public sector မ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ ကတိလိုက္စားမႈမ်ား အခ်ိန္ႏွင့္ အမွ် ေပၚေပါက္ေနသည္ဟု ဆုိသည္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ ပုဂၢလိက လဲႊေျပာင္းမႈ မလုပ္သည့္ဌာန၊ မရွိသည့္ဌာနတြင္ Corrupt: သည္ ပိုမိုတြင္ က်ယ္ပ်ံ႕ႏွံ႔သည္ဟု ဆုိသည္။ ဤသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ဳိးတြင္ extra legal and unofficial activities ဟုေခၚသည့္ ပံုမွန္ ထက္ပိုမိုေသာ ဥပေဒက ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား ႏွင့္တရားမ၀င္ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား သည္ေနရာအႏွံ႔ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိေတာ့သည္။ ဌာနဆိုင္ရာ အဂတိလိုက္စားမႈ Governmental Corruption အစိုးရဌာန ၀န္ထမ္းအဆင့္ဆင့္ (သို႔) ၀န္ထမ္းႀကီးငယ္မဟူ အစိုးရဘ႑ာ ေငြအသီးသီးမွ အလဲြသံုးစား လုပ္သည္ဆုိသည္မွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ မေရြးေသာ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္မဆုိ က်ဴးလြန္လ်က္ရွိသည္၊ ဤသို႔ေသာ လက္ရဲဇက္ရဲလုပ္သူမ်ားကို လက္မရဲ႕ေစာရန္တတ္မ်ား (Kleptocracy) ဟုေခၚၾကသည္။ အစိုးရ၀န္ႀကီးဌာန အသီးသီးမွ ၀န္ထမ္းအဆင့္ဆင့္ ႀကီးငယ္မဟူတုိ႔သည္ တုိင္းျပည္၏ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ားမွ ခိုးနည္းမ်ဳိး စံုျဖင့္ ခိုးယူခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀လ်က္ရွိၾကသည္။ Kleptocracy ေတြျဖစ္သည္။ အခ်ုိ႕သည္ မိမိတုိင္းျပည္ အတြက္ ျပည္ပ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ကူညီေထာက္ပံ့ေသာ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီမ်ားကို အလဲြသံုးစားျပဳလုပ္ၿပီး ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ လ်က္ရွိ ၾကသည္။ အက်င့္ပ်က္ အဂတိလိုက္စားသည့္ အာဏာရွင္ေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုေတြႏွင့္ ပရိေ၀ဒၾကာရွည္စြာ အေထြေထြ အက်ပ္အတည္း၊ ခက္ခဲခၽြတ္ၿခံဳက်မႈ မ်ဳိးစံုကို ခံစားခဲ့ရသည္။ လူမႈအဖဲြ႕အစည္းအတြင္း ““တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး”” (the rule of law) သည္လည္း တစ္စစီျဖစ္လ်က္ရွိေနသည္။ အဂတိလိုက္စားသည့္ အာဏာရွင္ သည္ ဓနဥစၥာပိုမုိႂကြယ္၀ၿပီး အာဏာတည္ၿမဲေရးကိုသာ အာ႐ံုစိုက္လ်က္ရွိရာ တုိင္း ျပည္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးျပႆနာမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈလ်က္ ရွိေတာ့သည္။ ရဲအဂတိ လိုက္စားမႈသည္ အျခား အစိုးရဌာန၀န္ႀကီးမ်ားအသီးသီး၏ အဂတိ လိုက္စားမႈႏွင့္ ယွဥ္သည့္အခါ ျပည္သူလူထု၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ေျခာက္ လွန္႔ရာ၊ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံတကာ၏ ယံုၾကည္အားကိုးမႈေလ်ာ့က်ရာ ျဖစ္ေန သျဖင့္ ရဲအဂတိလိုက္စားမႈသည္ အဆိုး ဆံုးျဖစ္သည္။ အဂတိလိုက္စားမႈ၏ဆုိးက်ဳိး Impact of Corruption အဂတိလိုက္စားမႈသည္ ကမၻာ့အနာ၊ ကမၻာ့ကပ္ေရာဂါႀကီးအျဖစ္ ကမၻာႏွင့္အ၀န္း ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ဆုိး၀ါးေသာရလဒ္မ်ားႏွင့္ အတူ ရွင္သန္လ်က္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ အဂတိ လိုက္စားမႈေၾကာင့္ သာမန္ျပည္သူမ်ား အေျခခံလူတန္းစားမ်ားကို အထိနာ ေစပါသည္။ အဂတိလိုက္စားမႈႏွင့္ သာမန္ ျပည္သူအမ်ားစု၏ ဆင္းရဲမဲြေတမႈသည္ ထပ္တူက်ဳိးက်ေနေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြ က သံုးသပ္ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲသို႔ အဂတိလိုက္စားမႈ မ်ားျပားၿပီးၿပီး ထုထယ္ ႀကီးမားသည့္ႏိုင္ငံတြင္ သာမန္ျပည္သူေတြ ဆင္းရဲ မဲြေတမႈ ပမာဏ၊ ထုထည္အေရ အတြက္ စသည္တုိ႔သည္ မတန္တဆႀကီး မားသည္ဟု ခန္႔မွန္း သံုးသပ္ ၾကသည္။
Posted on: Sat, 01 Feb 2014 06:32:26 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015