ORKESTRGE MILLIY ÇALĞI ALETLERI EDIYE ETILDI Üsein DEGERMENCİ Türkiyeniñ Qocaeli medeniy yardımlaşma derneginiñ başı İbraim Aracı ve Qırım müendislik-pedagogika universitetiniñ muzıka sanatı kafedrası universitet yanındaki qırımtatar halq çalğı aletleri orkestrini milliy çalğı aletlerinen tekmillev boyunca leyhanı ömürge keçirdiler. Leyhağa binaen orkestr içün satın alınğan saz, ud, kemançe kibi aletler sentâbrniñ 20-sinde universitetke kelip çıqtı. Belli ki, studentler orkestriniñ tarihı ta 2002 senesinden başlana. O vaqıt QMPU muzıka sanatı kafedrasınıñ üyken ocası Rustem Komurci kafedra studentlerinden ibaret bir kvintet teşkil etken edi. Tezden o, özü teşkil etken kollektivi içün bir sıra halq avalarını, cümleden "Çıraq avası ve qaytarma"nı, "Bağçasaray tabana dolusı"nı qayta işledi. Doğrusını aytqanda orkestrniñ ilerilemesine keyfiyetli çalğı aletleriniñ olmağanı keder ete edi. İşte, şu sebepten de kafedranıñ ocaları D. Osmanov ve R. Komurci universitet rektorınıñ razılığı ile Türkiyede belli iş adamı İbraim Aracığa muracaat etip, orkestr içün muzıka aletleri satın almağa yardım etmesini rica ettiler. İbraim Aracı sağ olsun, ocalarnıñ ricasını yerde qaldırmadı. Neticede bir ay degende mezkür leyha ömürge keçirildi: İ. Aracı zarur aletlerni Türkiyede satın alıp, Qırımğa yolladı. "İyün ayında men universitetniñ 20 yıllığına bağışlanıp Aqmescitteki ukrain teatrinde ötkerilgen kontsertte orkestrniñ çıqışını seyir etken edim. Şunıñ içün "Yıldız" mecmuasınıñ muarriri maña orkestrge alet alıp bermek teklifinen muracaat etkende, bu teklifke şek-şübesiz razı oldım", – dedi İbraim Aracı. Al-azırda qırımtatar halq çalğı aletleri orkestriniñ erkânında 35 student bar. Olar özleriniñ esas aletlerinen beraber saz, kemançe, ud, santır kibi aletlerni de menimseyler. Orkestrniñ repertuarında çeşit usul ve yönelişlerge ait 20-den ziyade pyesa mevcut. Bular professional bestekârlarnıñ eserleri em de halq avalarınıñ professional çalğıcılar ve kompozitorlar tarafından bediiylik ile yapılğan işlemeleridir. Bugünde orkestr Elvira Emir, Refat İbadlayev, Cemil Karikov, Fevzi Aliyev kibi qırımtatar bestekârlarınıñ eserlerini, Rustem Komurciniñ, Enver Yağyayevniñ işlemelerini icra ete. Bunıñnen beraber orkestrniñ repertuarından diger muzıka medeniyetlerine mensüp bestekârlarnıñ, meselâ, S. Rahmaninovnıñ, N. Narimanidzeniñ, R. Rahmatullinniñ, V. Matviyçuknıñ eserleri de yer aldı. Qırımtatar halq çalğı aletleri orkestri 2009 senesi Drogobıç şeerinde ötkerilgen "Perpetuum mobile" halqara konkursında muvafaqiyetnen iştirak etip, birinci yerni qazandı. Bu al öz nevbetinde ocalarnıñ doğru yol ile ketkenlerinde eminliklerini pekitti. Orkestrniñ repertuarını kenişletüv, icracılıq seviyesini yükseltüv boyunca iş bir daqqağa bile toqtamay. Kafedra ocalarınıñ fikirince, orkestrniñ yañı aletlernen tekmillenmesi icadiy ösüvge daa bir siltem olur. Bu munasebetnen Qırım müendislik-pedagogika universitetiniñ ocaları İbraim Aracığa öz vaqtında yapqan yardımı içün teren minnetdarlıq bildirip, ileride daa sıqı emekdaşlıqqa ümüt eteler.
Posted on: Thu, 03 Oct 2013 10:23:44 +0000