Rothuama Sailo Hei le ZNP Manifesto chu...: ZORAM NATIONALIST - TopicsExpress



          

Rothuama Sailo Hei le ZNP Manifesto chu...: ZORAM NATIONALIST PARTY (ZNP) M.L.A INTHLAN 2013, MANIFESTO A. Mizoramin mahni Sorkar (Ministry), kum 1972 (U.T)-a kan neih atangin kum 40 a lo liam ta a. Inthlanna, Sorkar thar siamna tur hun tha kan lo thleng leh dawn ta a. He inthlanna hian awmzia a nei thui hle dawn a ni. Kum 40 a lo tlin chuan, Israel faten Kanaan ram an lut ta ang khan, kan ram pawhin Kalphung Thar (New System) a kalin, Khawizu leh Hnutetuia luang rama min hruai lut tur SORKAR kan siam thei a ni. A lehlamah chuan, tihdan pangngaia kal leh tur, hruaitu ngai, kan lo hriat tawhte bawk kan thlan leh chuan, ramhlui ziaa kalin, Tuipui Sen lamah, Thlalerah kan la vak kual leh mai mai dawn tihna a ni thei bawk. B. Kan Sorkar kal tawhte hian thil tha tam tak tih an nei a. Amaherawhchu, mihring nunah leh hmasawnna atana pawimawh ber leh a bulpui ber, EI LEH BARah chuan, Chief Minister zahawm takin, THLA HNIH EI CHAUH THAR CHHUAK HNAM kan nih thu a sawi chamchi a. Khawvelah cancer tamna ber (% a lakin) kan lo ni ta a; HIV/AIDS hrik pai, pun chakna ram kan ni bawk a ni. Kutdawh, Chawmhlawm Hnam kan nih thu min hrilh fo bawk a. Pathian thu awihte chan tur (Deutoronomy 28-a mi chu), kan hun tawn chhoh mek nen hian a inpersan hle a, engemaw DIK LO chu a awm a ni. Chutiang thil dik lo chu hnawl a, KALPHUNG THAR (SYSTEM) SORKAR siam tur chuan ZNP chu a inpeih tawh a, he MLA inthlanna atan hian mipuite khawngaihna leh duhsakna azarah, ZORAM THAR siam turin a inbuatsaih mek a ni. C. ZNP hian Political, Economic leh Spiritual (Thlarau lam) Goal a nei a ni. D. ZNP chuan, thusawinaah leh ziaka thuchhuah tawhahte a thiltum (goal) leh a tihtum (programme)-te chu nasa takin a lo sawiin a lo thehdarh tawh \hin a. Chuvangin tun tumah hi chuan, a hlawm hlawk hlawkin, a tlangpui funkhawm thei tur zawngin Manifesto hi tar chhuah a ni a. Heta ziah lan loh te leh tarlan sen vek loh, ZNP thu leh hla tihchhuah tawh thinte chu, ziak vek seng lo mah ila, a thiltum pawimawh an la ni reng tih hria ila. Mahni-a sum lakluh (Revenue) nei tha lo ram kan nih avangin, duhthusam ram ziah vak hi tul loin hriat a ni a. Kan tlin tawk tur awm vel angaih tarlan a ni. Long Term Plan leh kan Sorkar Budget atanga tihtheih loh chi chu uar taka tarlan a ni lo a ni. E. ZNP-in A THIL TIHTUM PAWIMAWH DEUH DEUH LEH TLÂNGPUI CHU HÊNG TE HI AN NI - 1.1. Kan rama kuthnathawktute mi tupawh dinchhuah nan, a hralhna lama innghahngamna (Market Security) ruahman a, a taima leh thawk chhuak hnem apiangte dinchhuahna tur kalphung thar ruahman a ni ang. 1.2. Kan ram leilunga thil thar chhuah theih mai chi, kuthnathawktuten hnaivai taka an dinchhuahpui mai tur chi, a langsar zualte chu a hniam ber (minimum price) manbi tuk sakin, a leina tur budget-ah DAH a ni dawn a ni. Hetianga manbi tuk tawhsa te chu heng te hi an ni - 1. Sawhthing Rs 25 kg 1 zelah 2. Iskut (squash) Rs 10 kg 1 zelah 3. Hmarcha Rs 150 kg 1 zelah 4. Sapthei Rs 15 kg 1 zlah 5. Tung (a) Kheh sa Rs 14 kg 1zelah (b) Kheh loh Rs 7 kg 1zelah 6. Hatkora (a) A pum te 1 Rs 1 zelah (b) A pum lian 1 Rs 2 zelah 7. Chhawhchhi Rs 60 kg 1zelah 8. Buhfai Rs 40 kg 1zelah 9. Vaimim Rs 15 kg 1zelah Heng bakah hian AIENG hi man man tha taka suma chantir dan ngawrh taka zawn a ni ang a. Thil thar chhuah dang te pawh, a tul dan azir zelin Market Security siam zel a ni ang a, aman hi ennawn theih zel a ni ang. Kan rama tha duh si, a hralhna lama thil fel tawk loh avanga thar chhuah tam la ni lo (entirnan Alu) te ang hi, mumal taka chin dan tur leh a hralhna tur ruahman tum a ni ang. 1.3. Tlangram lo neih dan pangngai (Shifting Jhum Cultivation) hi zawi zawia nuaibo tura hma la zelin, huan/lo nghet nei turin hmalak zel ani ang a. Chak zawkin Terracing (silpauline phah, lei laih zawl thlur) leh Tui lak leh ruah tui khawlkhawmna ruahman a ni ang. Organic Farming System, Zoram milin, hman chhoh zel a ni ang a, Chemical Fertilizer hmang tlem tial tial tura tan lak a ni ang. Private agriculturist-ten tih dan tha an hmuhchhuahte, kan ram mil tur chi chu a taka hman dan tur ngaihtuah a ni ang. 1.4. Leilet-a siam theih apiang buh chin nana buatsaih zelin, buh thar chhuak tam lehzual turin hma lak a ni ang. Tun thlenga leileh theih si hman tangkai loh va awm leh buh thar chhuah a tlem tial tial mai hi, ngun taka zir chiangin buh thar tam dan tur ruahman a ni ang. 1.5 Ram tiphel leh heh lo zawng a thil chin hlawk dan tur (E.g. sawhthing, purun adt.) khawchhak lama an tih dan ang hi te hmangin, ram zim te-a thar chhuah teuh dan zawn a ni ang. 2-1. Kan Hnam, Sakhua leh Nunphung mila rorelna leh inawp nana ruahmanna bik (autonomy/special provision) nei turin hma lak a ni ang a, Assembly-ah Resolution Pass-in, ram pum huapin, Political, Administrative & Financial Autonomy, kan ram mil tur (administration) kan neih theih nan, Central Sorkar kan sawipui ang a. Theihtawp chhuahin, kan ram chungchang a tharin Sorkar lai pui sawi that pui leh a ni ang. 2.2. Kan ram leh hnam humhalhna tha neih nan leh Tribal Area kan nih leh theih nan, Autonomous District Councils nei leh turin hma lak a ni ang. Tuna Revenue District awm lai boundary pawh en\hat leh a ni ang. 2.3. Sinlung Hills Development Council leh District Council dinglaite harsatna tawh mek te ennawnin, a tul ang zela siamthat a ni ang a. A tul dan a zirin Regional Development Council, khawi lai hmun tihchangkan ngai zual bikah emaw chuan din theih a ni ang. 2.4. Cachar leh Mizoram ramri, chinfel loha awm reng hi, dawhkan khat kil tlanga inrem theihna kawng zawna, buaina awm zui tawh lo tura chinfel ngei tum a ni ang. Border Development Wing siam a ni ang. 2.5. Zofate tan Mizoram hi khawvela kan Jerusalem neih chhun a nih angin, khawvel hmun hrang hranga Zofate inunaunna leh pumkhatna hi ngaihpawimawh ber tur zinga dah a ni ang a. Chu hna chu a tul ang zel a thawkin, U.N. Resolution on the Rights of Indigenous Peoples, 13/09/2007, tan chhanin Zofate inrawn khawmin hmalak a ni ang a, beihpui thlak a ni ang. 3.1. Kan rama Dan leh Rules hman lai te, kan ram mil tura a tul ang zela ennawnin, Siam that a ni ang a. A tam thei anga Dan siam fel a, ram rorelna tha (good-governance) neih tum a ni ang. Mipuite ten, sum seng tlem zawka Court-ah emaw thubuai chinfelna lam chi-ah reng reng, DÂN hmanga ruahmanna siam theih chi-ah chuan kawng zawn a ni ang. 3.2. High Court hran nei turin theihtawp chhuah a ni ang. Zofate, High Court leh Supreme Court-ah te Judge-a an luh tam ve theih nan theihtawp chhuah a ni ang. Court-ah case pending rei a nih loh nan a tul dan ang zelin hma lak a ni bawk ang. 3.3. A tul dan azirin Anti Piracy Act hi siam that a ni ang a. Kan Artist-te harsatna tawh hi sutkian pui tum a ni ang. Artist-te hmasawnna zel tur leh film siam lamah theihtawp chhuah a ni ang. 4.1. Zoram hmalam hun chu thalaite kutah a awm a. Tuna an dinhmun chau tak atanga hruai chhuak a, liability (phurrit) ni lova, assets (ro hlu) ni turin, bana kai (hand-holding policy) in an dinchhuahna tur kawng hawnsak an ni dawn a ni. Zoram thalaite leh thangthar lo awm leh zel turte tan, thil tihtur tam tak zingah heng hi, Skill Development te nen ngaihpawimawh a nei-in hmalakna tur hmasate an ni ang. 4.2. Zirna atana Educational Loan leh thalai sumdawng te leh khawpuia mi harsa zawk (Urban Poor) ten bul an tan nan Loan ngaihtuah sak an ni ang a. Loan guarantor-ah Sorkar a tang ang. Hei hian Foreign thlenga hma la thei turin kan thalaite ten kawng zau takin a hawnsak dawn a ni. 4.3. Zirna sang zawk atana inpuahchahna leh Coaching kalna (U.P.S.C. hnuaia exam bei tur te ten) senso Sorkarin a tum pui bakah loan la duhte tan guarantor-ah Sorkar a tang ang. A theih dan azirin Mizoramah Coaching Class changkang tak hawn tum a ni ang a. Mizoram chhunga NET exam-naa Subject la telh loh te pawh hi telh tura hmalak a ni ang. 4.4. Mahni ke-a ding tura hmalakna, tih tak taka neih tuma beitute ten, Bank leh Financial Institutions leh Industrial Units-ah te, heng Institutuions-ten pek tlaka ngaihte ten Sorkar chu guarantor-ah atang ang. Hei hian, lehkhathiam leh lehkhathiam lote pawh, mahni mamawh dan azirin, a huam vek ang. 4.5. Thalaite chuchang (Youth Welfare) hi policy pui-ah neih zelin, Sorkar chuan Youth Commission hi a thuam tha-in, chak zawkin hna a thawk dawn a ni. 4.6. Thalaiten an mamawh em em leh Internet khawvela hma kan sawn nan, ‘Free Wi-Fi’-in Mizoram hi tuam chhuah tum a ni ang. Laptop, HSSLC pass chin chung lam, mahni-a nei thei loten an neih theih vek dan tur a intahtawlin kawng zawn a ni ang. 4.7. |halaite eizawnna tur tha, ram pawnah leh ram chhungah, a tam thei ang Sorkarin kawng a kawhhmuhin a dap sak ang a, puih an ngaihnaah a pui bawk ang. 4.8. Sports lamah Zofate hmaswn chhoh zelna turin, ram chhungah infiamna atana tulte ruahman zel a ni ang a. Training/coaching uar chhoh deuh deuh a ni bawk ang. India ram leh ram pawna hming lang pha khawpa che thate duhsakna tha zawk pek an ni ang a. Hmasawn zel turin, a tul ang angin hma lak a ni ang. Infiam mite hamthatna pawh tihthat chhoh zel tum a ni ang. Infiamna hi Sorkar ngaihpawimawh (priority)-ah dah chhoh zel a ni ang a. Infiamna atana tul hmasa ber, Gymnastics hi, rilru leh taksa hrisel nan leh sawizawia tihchak nan school zirlai curriculum-ah telh a ni ang. 4.9. Hmeithai leh mirethei leh sumdawng leh thilsiam thiam, mi nawlpui te pawh, category hrang hranga siamin an intunnun nana loan lakna turah, Sorkar chu guarantor-ah a tang ang. 4.10. Thalaite hmantlaka chhuah an nih theih nan Capacity & Skilled Development hi nasa taka kalpui a ni ang. 4.11. Thalaite, ruihhlo ngaia buaite chhanchhuahna hna hi a tul ang zela buaipui a ni ang a, Mizoramah ruihhlo zawrh leh hralh hi khuahkhirh turin nasa zawka tan lak a ni ang. 5.1. Mizoten kan changkan zel nana rohlu kan neih chu Education hi a ni a. Sorkarin a ngaihpawimawh (priority)-ah dah a ni ang. Education thiltum pawimawh, Mihring puitlinga siam; Thiamna leh Hriatnaa thanlentir leh Mihringa pianpui finna cho chhuaha tihthanlen te bakah, nun tha (good moral life) nei tura kawng tinrenga tan lak thar a ni ang. 5.2. Zirna siamthatna atana tunhma atanga ruahmanna awm tawh thin te leh, Sorkar hmasate hma lo chhawp te chu tihpuitlin hna chhunzawm zel a ni ang. Department siksawi dan tur pawh zir chiana, a tha ber tur anga hmalak a ni ang. 5.3. Zirtirtute harsatna sutkian sak ngaite a theih ang ang a buaipui a ni ang a. Zirtirtu chi hrang hrangte hlawh tur, buaina awm lo va pek dan ngaihtuah tum a ni ang. Zirtirtute training-na tha leh tam zawk, Refreshers Course buatsaih leh ram pawnahte intuaitharna (exposures) an neih theih dan tur kawng dap a ni ang. 5.4. National level mai ni lo, International level education-standard nei turin, sumin a tlin ang chinah chuan theihtawp chhuah a ni ang a, zirlaibute pawh, a chunga tarlan tawhte tihhlawhtlin nan a tul anga tihdanglam a ni ang. 5.5. Greek mifingte hunlai ata tawh, pawimawha ngaih thin Gymnastics (physical education) hi, class hniam ber atangin tan a ni ang a. thalaite, taksa leh infiamna (Sports) tihhmasawn nan, a bulthumah gymnastics hi fund awm theih dan azirin telh tum a ni ang. 5.6. Zirna hi khawvel hrang hranga lo kalpui tawh dan enin, a theih dan azirin privatise a ni ang a. Private Party-te pawh chutianga hma latu chu a tul dan azirin Sorkarin a pui ang. Mipui din, harsatna avanga an enkawl \hat theih loh te erawhchu Sorkarin chhawmchhuah hna a thawk thung ang. 5.7. Zirtirtute lak chungchangah Teacher Eligibility Test (TET) paltlang tawh chauh zirtirtu nghet atan lak an nih theih nan inbuatsaih a ni ang a. MPSC kutah, zirtirtu lak leh hna dangte hi dah a ni ang. Education Service Rules ennawna buatsaih that a ni bawk ang. English Medium-a kalpui vek dan, Mizo tawng hlamchhiah si lo vin kan tum ang. 6. Sum renchem dan tur nasa takin zawn a ni ang a. Sorkar senso tihtlemna tur, thil dangahte pawh a tul ang zelin, huaisen takin ruahman a ni ang. 7.1. Financial Mangement-a siam that ngai tam tak awm hi siamthat a ni ang a. File kalna tur tam lutuk leh, Planing Department leh Finance Department a Financial Sanction la tur a kalpui dan hi tihthat a ni ang. 7.2. Budget leh Planning ruahman dan hi tihdanglam a ni ang. Plan ruahmannaah, a theih chin chinah mipui a mawngphah a mi (Grass-root level) te thlenga duhdan thawhtir ve dan kawng zawn a ni ang a. Awlsam zawka Financial Sanction dan zawn a ni ang. 7.3. Constituency leh Village Development hi dah pawimawhin, Planning thilah ruahmanna siamtir ve dan ruahman a ni ang a. Village Development Committee dah pawimawh a ni ang. An Development hnathawh nan sum dah a ni ang. MLA Bial (Constituency) mamawh te leh V/C & L/C te manifesto an Bial/Khua theuh a an siam te Sorkarin theihtawp chhuahin tihhlawhtlin tum a ni ang. Hetiang Development atan hian Constituency leh Village te tan Special Provision siam a ni ang. 7.4. Mizorama Bank awm hote hian, tangkai zawka hna an thawh theih nan Minister Portfolio, Banking Affairs hawn a ni ang a. Loan tam zawk, Bank hoten an pek chhuah nan hma lak a ni ang a. Thawh hona tha zawk siam tum a ni ang. 7.5. Central Sorkarah leh ram pawn (Overseas) lamah, Fund a tam thei ang ber hnuhchhuah tum a ni ang a. Hemi atan hian Consultancy Firms rintlak tur uluk taka thlan a ni ang. 7.6. Sorkar hnathawkte hlawh chungchanga buaina awm reng mai hi, a theih ang anga enfel tum a ni ang a. 7th Pay Commission-ah phei chuan chinfel vek tum a ni ang. 8.1. Corruption nuai bo a nih theih n^n, tunhma atanga kan lo au pui thin angin, Chief Minister thlenga chhui thei tur LOK AYUKTA din a ni ang a. CBI pawh a tul ang zela koh luh a ni ang. 8.2 Reconciliation Commission or Committee dinin, thil fello chinfel ngai, hun kal tawh a mi te chinfel a ni ang. Corruption awm te chu, dimdawina tel lo-a hmachhawn nghal zel a ni ang. Court Case-a kal lai te chu Dan angin a kal zel ang. 9. Development hna thawhnaah hetiang hian kalpui a ni ang. 9.1 Section 4 of the Right to Information Act, 2005-in a duh dan angin Action Plan emaw Work-Schedule-te, a theih chin chinah t^r chhuah leh Internet (Website)-a pho chhuah a ni thin ang. 9.2. Sorkar hnathawh tur ruahmanna leh tangka sanction/order te, a area/khaw mipuite hriattir ve nan pek thin a ni ang. Work-quality tihthat, vil ngun leh a huna zawh, a hun taka Bill pek te ngaih pawimawh a ni ang. 9.3. Hnathawhnaah emaw Office-ah emaw thil thehluh leh dilnate, a tihchhuah emaw hriattir letna tur hun bi (time bound), a theih chin chinah siam a ni ang a. 9.4. Chief Minister-in chak zawk leh tha zawka hna a thawh theih nan tulna bik tak a awm a nih loh chuan Major Developmental Departments a la lo vang a. Chief Minister leh Minister te, thil hawn leh Chief Guest-a tan tam lutuk avanga hnathawk hman lo leka an vak chhuak thin hi tihtlem a ni ang. 10.1. Ram leilung leh sik leh sa zirchiangin Soil Testing te tihsakin kuthnathawktute hmalakna turah kaihhruaina fel tak siam tura tan lak a ni ang a. A ram leilung azir zelin thil chin/phun tur te ruahman pui an ni ang a. Rubber phei chu Red Palm Oil ang hian polypot-a khawi nun sa pek an ni ang. Kuthnathawktuten hna an thawhnaah, eng Project/Trade/Scheme thlangtu pawh ni se, a ti tak takten harsatna an tawh chuan, a theih ang angin Sorkarin tanpuia dawm chhuah dan a zawng dawn a ni. 10.2 Thlai luman (Crop Insuarance) hi, a Dan siam thain, kuthnathawktute ten chetsual a awm tawh loh nan awmze nei thama kalpui ngei tum a ni. 10.3. Theih ang angin thlawhhma kawng (link road) leh thlai dahna tur (Storage), kuthnathawktute tan siam sak tum an ni ang. 11. Kan rama kan tihtur hmabak pawimawh tak chu Food Processing hi a ni. Hei hi Department hranga dahin, sa (meat); Thei; Aieng; Sawhthing, Damdawi-a hman chi Ramhmul te adt. ram danga an process (sawngbawl danglam, siam danglam) anga buatsaihin, mimal leh Sorkar sum hnar tha nei turin Food Processing hi ngaihpawimawhah a lang dawn a ni. Chutianga siam tawh (processed) te chu a market lamah Sorkarin a tul ang angin hma a laksak ang. 12. Labour & Employment Department hi thuam that a, tihchak a ni ang a. Thalai te leh hna zawngtute tan tanpuia kawng kawhhmuhtu tak tak a ni tawh ang. Labour hnathawktute ten malsawmna ni turin hna a thawk bawk ang. Building and other Construction Workers Welfare leh Social Security ding lai hi a tul anga ennawn a, siam that a, a nih tur ang taka hman tangkai ngei tum a ni ang. Inhlawhfa thin (labour) te, an hamthatna tur chungchang hi chiang taka hriattir an ni ang a. Sum pawh a nih ang takin, dan angin, an chanvo tur chu an hmu dawn a ni. Labour Welfare leh Security hi ngaihpawimawh a ni ang. 13.1. Healthcare hi ennawn a, awlsam zawka miretheite ten hman tangkai theih dan tur ngaihtuah a ni ang. Natna khirh bikah a ceiling tihsan tum a ni ang. Natna khirh khan bik vei, Zunthlum, Lung na, Kal thlak, Cancer, SLE adt. hi enkawlna senso-ah mirethei zual leh kum upate ten enkawlna kawng tha zawk dap a ni ang. 13.2. Kum upa te leh handicapped-te tan kawng tha lehzual sum awm dan azirin buatsaih sak an ni ang. 13.3. Medical College hi Central Sorkar tum turin a hma thei ang bera din tura dan lak a ni ang. District tinah, a theih ang anga inzai (surgery) tihtheihna turin tan lak a ni ang. 13.4. Phailama inthawn a ngaih tlem theih nan Hospital-ah Hmanraw (khawl adt.) changkang neih belh zel tum a ni ang a, Thawktute indaihlohna hi a theih ang anga sutkian tum a ni ang. 14.1. A theih chin chinah kan Administration kalhmang hi, kan ram mil tur leh chak zawka kalpui theih nan her rem turin hmalak a ni ang a, Central Sorkar-ah pawh, a tul anga bawhzui a ni ang. Ram inenkawlna (Administration) kalhmang hi enfel a ni ang a. Hna kalmuang thin leh thawhtur nei mang lo va a then awm si te hi, remfel a tul a, heng zawng zawng hi chinfel tuma hmalak a ni ang. Power Decentralise tura hmalak a ni bawk ang. 14.2 Zoram pawnah leh India ram pawna Zofate tan a theih ang anga nu leh pa chan chang a, an tana tangkaina neih tum a ni ang. 14.3. Lunglei-ah Regional Development Centre hawngin Senior Officer dah tum a ni ang a. Dah a nih chuan Development leh thil tul dangah chak zawka hmalak a nih theih nan Special Power pek a ni ang. Municipal Board, D^nin a phalsakna khawpuiah te din theih dan zawn a ni ang. 14.4. Sorkar hmalakna enzuipuitu (Monitoring leh Social Audit) titu tur ruahman a ni ang a. Inthlahdahna, corrupt practices leh khawtlaina a lo reh theih n^n he hna hi a tak ngeia kalpui a ni ang. 14.5. Ram ngaw siam leh humhalh hna hi ngawrh taka thawh a ni ang a. Mipuite n>na thawh hona tha siam leh Forest Department hmalakna tur leh hnathawh dan kalphung hi mipuite hnenah hriattir thin a ni ang. Environment humhalh kawngah Public Private Partnership (PPP) hmangin thawhhona tha siam tum a ni ang. 14.6. Electricity siam chhuah hna hi a chak thei ang ber (war-footing)-a thawh a ni ang. Tuikhuah bakah Thermal Power tha neih dan zawn a ni ang a. Indian Sorkar leh Ramdangten inremna an siam atang a Nuclear Energy lo hman tangkai ve tum a ni bawk ang a. Kan leihnuai hausakna haichhuah kawngah theihtawp chhuah a ni ang. 14.7. Kawng siam hi, a quality duhtui a ni ang a. Kawng siam tawh te pawh, a bikin Pavement Works leh Retaining/Breast Wall hnate hi check chian a ni ang a. Kawng awm tawh sa hmantlak reng tura enkawl that hi ngaihpawimawhah neih a ni ang. 14.8. Water-Supply, tun thlenga la mumal thei lo hi, a chhan uluk taka zawng chhuakin, Aizawl khawpui leh khawpui lian dang leh a chheh vel khuate, pek tura ruahman tawh te chu pe ngei turin theihtawp chhuah a ni ang. Tuilak theihna khua, tui la pek loh te pek belh zel tum a ni ang. 14.9. Silk Production nei tha ram ni turin hma lak a ni ang a. Pangang khawutute an lo pun theih n^n leh an hlawkna tur leh, cocoon thar chhuah nasa taka a lo san theih nan leh, silk cloth dek chhuak tam ramah Zoram hi siam tum a ni ang. 14.10. Tourism lamah hian sumhnar tha tling tur khawpa tan lak a ni ang a. Central Sorkarin Tourism Development Policy a kalpui dan hi, Mizoram te ang tan a tha tawk lo hle a. Hei hi tihdanglam tir a, hmasawnna tak tak tling tura hma lak a nih theih nan, Central Sorkar pawh hmin tum a ni ang a. Tourism Policy siam thar a ni anga, Zoram tan sum hnar thaa siam turin theihtawp chhuah a ni ang. 14.11. Driver-te hamthatna hi Sorkar ngaihpawimawh (priority) zing a mi a ni a. A hrana thuchhuah pawh siam hial a ni. International Standard Driving School din te, Driver-te tana tawng zirna te, mahni motor ngei an khalh theih nan a an loan laka guarantor-a tan sak te adt. ruahman tum a ni. Driver-te chungch^ngah chuan, a hran a thuchhuah siam a nih avangin sawi thui ngai lo tura ngaih a ni. 14.12. Vehicle Insurance System leh Lifetime Tax hi ennawnin Drivers’ Association te nen, tha tihtlan angin siamthat a ni ang. A bik takin two-wheeler-te kum 15 atan a tax lak sak hi, a kum tihtlem a ni ang. 15.1. Mirethei rahbi tleu laklawh te, khawpui leh khaw lian deuh a kuthnathawka eizawng ni lote tan, a ti tak tak turte hnenah Loan an lak theih nan (a tul a nih chuan) guarantor-ah Sorkar a tang ang a. An lo ding chhuak ve tawh ang. 15.2. Mirethei zual tak tak, ramtuileilo, mi chanhai leh enkawltu neilo (Poorest of the Poor) hote chu Sorkarin zawng chhuakin a theih ang chen chenah a chawmin a enkawl ang. Zoramah hian mirethei fel bik an awm tawh loh nan tan lak a ni ang. 16. Kawng awm thei a nih chuan Mizorama thil nih dan dik tak, Sorkarin thudik tak a hriat theih nan Special Service/Secret Service M.R/Casual Employee anga lain, Zoram puma hman tangkai tur Organisation din tula hriat chuan din a ni ang. 17. Aizawl khawpui tawt leh Traffic Jam nasa lutuk hi a tihziaawm dan tur, mithiamte nan remruatin theihtawpa beih a ni ang. Remchang awm theih dan azirin fly-over siam tuma hma lak a ni ang a. Fly-over siam te, khawpui New Plan te a theih ang angin buaipui a ni ang. 18. Thilsiam chhuahna (Industries) lamah theihtawp chhuah a ramchhunga thilsiam chhuah, puan te pawh, a lo tam theih nan; kuthnathawktuten leilunga an thar chhuah tam tur ang bawkin, hmalak a ni ang a. Ran vulh leh sanghakhawi lamte-a kan intodelh lo lutuk hi, uluk taka ruahmanna siamin hma lak a ni ang. 19.1 British hovin min rawn leh awp laia raldonaa thi te leh Mizoramin zalenna a sual laia thi zawng zawng, Sipai leh MNF kuta thi te kha Ram tana thi Martarah kan pawm a. Ram tana nun pe leh hlanah ngaih an ni, nupui fanaute leh an chhung te hre rengin puih an ngaihna apiangah a theih ang angin tanpui an ni ang. 19.2. 1986-a Inremna avanga MNF Underground lo chhuak te kha zalenna sualtu-ah kan pawm a, insurrender (tlawma inpe) ah ZNP chuan a ngai lo va. Ram tana an thawh tawhna te hrerengin chhawmdawl an ngaihnaah a theih ang anga puih an ni ang. 20. Ram thenkhat USA, mipui Sorkar dik tak awmna ramah te an tih thin angin, ZNP a Sorkar chuan, Parliamentary Secretary, Adviser, Board Chairman adt. atan, Party mi kher lo, sakhaw lam a mi tha te, thiamna b$k nei leh mi tha te chu, Sorkar mi pawimawhah dah an ni ang. 21.1 Mizoram Journalist Welfare Fund hi a tul ang zela tihpun a ni ang a.Advertisment atan Print Media-te telin mipui thil hrilh hriat nan Budget-ah Provision tam zawk dah tum a ni ang. Press Study Tour at^n kumtin Budget-ah sum dah a ni ang. 21.2 Accredited Journalist-te t^n ham\hatna tam zawk awm thei ang turte zawn sak zel an ni ang. 21.3 Sorkar Department-te advertisment reng reng I&PR Dept.-ah chhun khawm tir tum a ni ang. 21.4 Cable Network-te nen thawhhona tha tak neih tum a ni ang. 22. Police Manual leh Rules hi ennawn a ni ang a. Police Organised Association te nen inrawnin siam that a ni ang. 23. Taxation kalpui danah, mipuite tana dawr leh thiltih awlsam zawk dan te, Industries leh Chamber of Commerce te nen, a thawktute nena inrawnin, a tul dan anga siam that hna thawh a ni ang. 24. Cooperation hi Mizoramah a nih tur angin kan la hlawhtlin pui lo a. State danga an hlawhtlin pui dan te zir chiangin, rinawmna leh tih tak takna nen Cooperation Movement hi kalpui tum a ni ang a. Inzirtirna tha tawk nei a, hlawhtlin pui turin tan lak a ni ang. Agricultural Credit Cooperative Society pawh, theih ang anga thil thar chhuah tam theih nan tihnun thar leh tihchak tum a ni ang. 25. Land Reforms hi, D^n dinglaite ennawnin huaisen takin kalpui a ni ang a. Thingtlang leh miretheite harsatna siam lo tura hmalak a ni ang. 26. Border Trade hi theihtawp chhuaha kalpui a ni ang a, Trade & Commerce lamah nasa zawka tan lak a ni ang. Kan thil thar chhuah leh siam chhuah te hmangin ram pawnah (inpho chhuah)/chhawpchhuah) outsourcing dan zawn a ni ang a. Kan ramah, kan inhumhalhna vawng nung zel chung siin, Company lian te rawn inbun luh ve dan (economic liberalisation) ngaihtuah a ni ang. Look East Policy hmasawn zelna tur thlira Zoram hi a tul ang zel a puahchah a, lo inbuatsaihin hmalak a ni ang. 27. Public Private Partnership (PPP) System uarin, mipuite nen tanrual dan tha kawng hrang hrangin zawn a ni ang. 28. Public Library hi tihchangtlun zel a ni ang a. Ram changkang tawhten an tangkaipui zia hrerengin theih ang angin tihhnasawn zel a ni ang. 29. Mizo Regiment din turin Central Sorkar nawr zel a ni ang. 30. Ex Service-te ham\hatna awm thei ang ang leh quota siamsak dan zawn zel a ni ang. 31. India ram tawng pui (National Language) ah Mizo tawng hi telh a nih ve theih nan, Central Sorkar nawr zui zel a ni ang. 32. Public Grievances (Mipuite harsatna) sutkian sak zung zung nan Public Durbar, I&PR hnuaiah hawn tum a ni ang. 33. NLUP atana sum awm sa hi kan Sorkar chuan a hlawmin (` 1,00,000) pek nghal a ni ang. Pu Lalduhawma Chief Minister a nih a, kan rama kalphung thar Sorkar kan neih theih nan, in Bial theuh a ZNP Candidate-te hi lo vote vek turin kan ngen a che u. “TUN |UM CHU ZNP-ah AW”
Posted on: Sun, 10 Nov 2013 05:32:12 +0000

Trending Topics



Recently Viewed Topics




© 2015