Uribu-Unouna Punlani: Unou chonglakpa yanlaga paya-c akhanaba - TopicsExpress



          

Uribu-Unouna Punlani: Unou chonglakpa yanlaga paya-c akhanaba unouna cba payadudi U- wa akanba ariba pumnamakpu laksinduna punli. Urina sangbal makhong, sangbal wachet oiraga engkholgi mana-masingbu unou payana kiraga yok-e kanli. Adunadi Puyana hairibac nouna hougatlakpa naharolgi maraktagi akhanaba punshi thoraktuna mangsu tungsu uba ngamlaktuna sandainarakhigani, anouba lambi semakhigani haibani. Kangleipaki meehourolda laipok kaya meethoi meehenba kaya leppa leitana pokhi. Mangang Ningthou, Luwang Ningthou, Khuman Ningthou----- Ningthou ahum “Punshiba” haiba mingthol fangduna laipok- oikhi. Kangba Ningthou, Maliya Fampalcha, Nongda Lailel Pakhangpa, Leinung Lonja Pakhangpa, Lolang Pakhangba, Ngasapa Ningthou, Maichou Laiba, Apoinana Macha, Ching-u Khongang Thaba, Konok Thengra, Langol Lukhoi, Moirang Lalhaba, Salang Maiba acnachingba laipok kaya pokhi. Laipok kaya puthoklingai matamdudi puncrol-Kanglon chatlamee, yumballon kanglon ngaklamee, chingkheirol chonglamee, Hiri konlamee, yahip- famfam-chakcha-eethak khanglamee. Laipok amata pokhidaba chahi 250 rom sujanlakle, lamjingbinaba leittre. Ngacmak Kangleicha singi marakta laipok kaya mathou tari. Manglamchatki puncrol, laining hanjanduna anouba laipok puthokadabani. Laipok kaya thoraklaba matamda “Uribu- Unouna Punlani” haiba Puyagi wa chumlakani. Kangleipaki manglamchatki Ching-u kayana, Leirongloi(artist) kayana, Leingakloi kayana, Lainingloi kayana malemcda sumhatnariba malemcgi meetyeng chingsanliba chaokhatlon kaya khudol touba ngamkhi. Ngac Kanglei Jagoina malemda nganliba, Bharatki Kathak, Bharatanatyam amasung Kanglei(Manipuri) haiduna khwaidagi athoiba Jagoi ahum leibada famfam chaona kanli. Kangleipaki Sagol Kangjei ngacdi malemcgi International Game oikhre. Malemgi meeoiba furup pumnamak Meeteigi Sagol Kangjeibu pamnadaba leite. Thang-taagi hei singbada, khutki eeyongda, khutna nombada, sana-khotnabagi lamda, masagi chahi 5000 henbagi meehourol leijabada malemgi atangba wari kayacda laipoki makhut mami tadaba natte. Ariba pudil- loinasinlon(literature) lising henna leiba lamdam ama Awang-Nongpok Bharatta leite. Pumnamak ac laipok singi chaoraba khudolni. Madunabu meeoiba furupki meetyeng chinsanba ngamba khudolna Kangleipaki chaokhat-pukeida thanna leiribani. Adugumba laipok pokhidre, chaokhatlon ac leple, chattre, chendre. Anouba meeroldagi anouba laipok mathou tare, anouba yayolgidamak Unouna-Uribu Punlaro kaore. Meeoibagi lousingda anouba yawol purakhiba Sir Isaac Newton na malemda faoraba mahaki “Law of Gravitation” puthokhiba ac masagi chahi 25 sudringaidani. “Law of Conservation of Energy” puthokhibada saruk yakhiba laipok sing-----Julius Robert von Mayer, James Prescott Joule amasung Hermann von Helmholtz ahum acna anouba lousing acbu masagi chahi 28 surakpa tangkakta khudol tamlamkhibani. Meeoibagi hakchang kayatki (Anatomy) ayonba lousing puthorakhiba Andreas Vesalius masagi chahi 28 changlakpada malemna ngaknariba khudol ac tamlamkhi. Pascal, Gottfried Wilhelm Leibniz amadi Carl Friedrich Gauss bu angang oiringaidagi cheisinglon (Mathematics) khotpagi angakpa mapangal uba fangkhi. Eseigi laipok Wolfgang Amadeus Mozart haibac masagi chahi 3dang subadagi eseigi mami utlakhi. Major Atomic Physics ta maming leiraba Enrico Fermi masagi chahi 25 changlakpada laipoki mami chongthorakhi. Lev Landau na Theoretical Physics ki Chairgi makok oikhibac masagi chahi 24dani. Malemda faoraba Jean-Francois Champollion masagi chahi 16 khaktang suba matamda hendok thoidokpa polyglot oina maming chatlakhi. Mameidadi mee amana puthokpa ngamdaduna leiraba Egyptki faoraba ariba mayeki khut-ee sing, ahakpa sing Champolliona pabangamkhi, puthokhi. Egyptki meehourolda awonba ama naha oiriba Champolliona purakhi. Maming chatlaba Schopenhauergi waheida laipok haibac angang amani hairi. Russiagi angangi pukninglon neinaba (Child Psychologist) Kornei Chukovskygi waheida-------- Angang amana chahi 2 subadagi houduna lolgi laipok-oi, makhoimuk yamna pukning cjinaba ngamba leite. Khwaidagi kanba pukning cjinaba thabakti nouriba anganglon acni haiduna Chukovskyna hairi. World Assembly of The International Organisation For Pre- School Educationgi chaoraba Bodyna nouna hourakliba punshida laipoki mami lei, makhoigi mamal lepkadabani haibagi wa chetsanhankhi. Matang acda “Uribu Unouna Punlani” haiba puyagi wa ac nganthorakley. Aduna matam kuina Kangleicha singi marakta laipok pokhidrabanina ahal oiraba laipok amata ugadaba leitrabanina masana adum tajare kangleicha singi marakta laipok thorakadouribac malemcda laipok thoknarakliba acgumna naharol, anganglon lomdagi oigani. Pokludabadagi poklakadouribanina masana naharol maraktani. Makhoina mangal pirakani, makhoina lamjing pirakani, makhoina anouba yayol puraktuna mangkhigadouraba shaktam kallakhigani. Macda chingna- ningngai karimata leite. Puyagi wa “Uribu-Unouna Punlani” haibac soiba leitraba laipoani. Makhoibu ngacgi meerolna khourangna ngairi.
Posted on: Mon, 07 Jul 2014 14:25:13 +0000

Trending Topics



Recently Viewed Topics




© 2015