Baala Kaanda - Sarga 43 This Sarga describes one of the most revered and celebrated stories of Indian mythology, that of the descent of Ganga from the heavens to the earth. 1.43.1 దేవదేవే గతే తస్మిన్ సోఽఙ్గుష్ఠాగ్రనిపీడితామ్ । కృత్వా వసుమతీం రామ సంవత్సరముపాసత ॥ dēvadēvē gatē tasmin sōṅguṣṭhāgranipīḍitām । kṛtvā vasumatīṃ rāma saṃvatsaramupāsata ॥ O Rama ! After the lord of lords (Brahma) departed, He (Bhageeratha) did Tapa for a year, with all his weight transferred to the earth through his toe. 1.43.2 అథ సంవత్సరే పూర్ణే సర్వలోకనమస్కృతః । ఉమాపతిః పశుపతీ రాజానమిదమబ్రవీత్ ॥ atha saṃvatsarē pūrṇē sarvalōkanamaskṛtaḥ । umāpatiḥ paṡupatī rājānamidamabravīt ॥ After a year passed thus, Lord Shiva, the lord all beings, the lord of Uma, the one venerated by the peoples of all worlds spoke to that king as follows: 1.43.3 ప్రీతస్తేఽహం నరశ్రేష్ఠ కరిష్యామి తవ ప్రియమ్ । శిరసా ధారయిష్యామి శైలరాజసుతామహమ్ ॥ prītastēhaṃ naraṡrēṣṭha kariṣyāmi tava priyam । ṡirasā dhārayiṣyāmi ṡailarājasutāmaham ॥ O best among men ! I am pleased with you. I would do what you would like me to do. I will hold the daughter of the king of mountains (Ganga) on my head. 1.43.4-5a తతో హైమవతీ జ్యేష్ఠా సర్వలోకనమస్కృతా । తదా సా ఽతిమహద్రూపం కృత్వా వేగం చ దుస్సహమ్ ॥ ఆకాశాదపతద్రామ శివే శివశిరస్యుత । tatō haimavatī jyēṣṭhā sarvalōkanamaskṛtā । tadā sā timahadrūpaṃ kṛtvā vēgaṃ ca dussaham ॥ ākāṡādapatadrāma ṡivē ṡivaṡirasyuta । O Rama ! Then, Ganga, the daughter of Himavan, the one venerated by peoples of all worlds, descended upon the auspicious head of Shiva in her majestic form with fearsome impact. The impact of Ganga falling from the heights of the Heaven can be imagined and comprehended, only if you had ever been to the feet of gigantic water falls. The waters would indeed have shattered the earth, had it not been for Shiva, who agreed to bear the brunt of that impact on his head. The richness of the imagination of the ancients of Indian civilization lies in conceiving the need for invoking supernatural power as that of Shiva, to facilitate a supernatural event as that of divine waters falling from the heavens on to the earth. 1.43.5b-6a అచిన్తయచ్చ సా దేవీ గఙ్గా పరమదుర్ద్ధరా ॥ విశామ్యహం హి పాతాలం స్రోతసా గృహ్య శఙ్కరమ్ । acintayacca sā dēvī gaṅgā paramadurddharā ॥ viṡāmyahaṃ hi pātālaṃ srōtasā gṛhya ṡaṅkaram । Ganga, for a moment, felt that she could even sweep down Lord Shankara into the netherworlds with her speed and impact. 1.43.6b-7a తస్యా వలేపనం జ్ఞాత్వా క్రుద్ధస్తు భగవాన్ హరః ॥ తిరోభావయితుం బుద్ధిం చక్రే త్రిణయనస్తదా । tasyā valēpanaṃ jñātvā kruddhastu bhagavān haraḥ ॥ tirōbhāvayituṃ buddhiṃ cakrē triṇayanastadā । Bhagawan Hara (Shiva) , the one with three eyes sensed her arrogance and became angry and thought of resisting her. 1.43.7b-8a సా తస్మిన్ పతితా పుణ్యా పుణ్యే రుద్రస్య మూర్ద్ధని ॥ హిమవత్ప్రతిమే రామ జటామణ్డలగహ్వరే । sā tasmin patitā puṇyā puṇyē rudrasya mūrddhani ॥ himavatpratimē rāma jatāmaṇḍalagahvarē । O Rama ! Then, the auspicious Ganga, descended on to the head of auspicious Shiva, whose locks were strong and undulated like the Himalayan mountain range. 1.43.8b-9a సా కథఞ్చిన్మహీం గన్తుం నాశక్నోద్యత్నమాస్థితా ॥ నైవ నిర్గమనం లేభే జటామణ్డలమోహితా । sā kathañcinmahīṃ gantuṃ nāṡaknōdyatnamāsthitā ॥ naiva nirgamanaṃ lēbhē jatāmaṇḍalamōhitā । Locked in those locks of Shiva, she could not find a way to get on to the earth, in spite of her hard efforts. 1.43.9b-10a తత్రైవాబమ్భ్రమద్దేవీ సంవత్సరగణాన్ బహూన్ ॥ తామపశ్యన్ పునస్తత్ర తపః పరమమాస్థితః । tatraivābambhramaddēvī saṃvatsaragaṇān bahūn ॥ tāmapaṡyan punastatra tapaḥ paramamāsthitaḥ । For many, many years, Ganga was revolving right there. Not seeing Ganga coming down to earth, (Bhageeratha) went on do Tapa again. 1.43.10b-11a అనేన తోషితశ్చాభూదత్యర్థం రఘునన్దన ॥ విససర్జ తతో గఙ్గాం హరో బిన్దుసరః ప్రతి । anēna tōṣitaṡcābhūdatyarthaṃ raghunandana ॥ visasarja tatō gaṅgāṃ harō bindusaraḥ prati । O prince of Raghu dynasty ! Shiva was very pleased with that Tapa and left Ganga in the Bindu Lake. 1.43.11b-12 తస్యాం విసృజ్యమానాయాం సప్త స్రోతాంసి జజ్ఞిరే ॥ హ్లాదినీ పావనీ చైవ నలినీ చ తథా ఽపరా । తిస్రః ప్రాచీం దిశం జగ్ముర్గఙ్గాశ్శివజలాశ్శుభాః ॥ tasyāṃ visṛjyamānāyāṃ sapta srōtāṃsi jajñirē ॥ hlādinī pāvanī caiva nalinī ca tathā parā । tisraḥ prācīṃ diṡaṃ jagmurgaṅgāṡṡivajalāṡṡubhāḥ ॥ As that Ganga was released by Shiva, she flow into seven different streams. Three of them, Hladini, Paavani and Nalini with auspicious waters flew towards east. 1.43.13 సుచక్షుశ్చైవ సీతా చ సిన్ధుశ్చైవ మహానదీ । తిస్రస్త్వేతా దిశం జగ్ముః ప్రతీచీం తు శుభోదకాః ॥ sucakṣuṡcaiva sītā ca sindhuṡcaiva mahānadī । tisrastvētā diṡaṃ jagmuḥ pratīcīṃ tu ṡubhōdakāḥ ॥ Another three of them with auspicious waters, known as Suchakshu, Sita and the great river Sindhu flew towards to west. 1.43.14b-15a సప్తమీ చాన్వగాత్తాసాం భగీరథమథో నృపమ్ । భగీరథోఽపి రాజర్షిర్దివ్యం స్యన్దనమాస్థితః ॥ ప్రాయాదగ్రే మహాతేజా గఙ్గా తం చాప్యనువ్రజత్ । saptamī cānvagāttāsāṃ bhagīrathamathō nṛpam । bhagīrathōpi rājarṣirdivyaṃ syandanamāsthitaḥ ॥ prāyādagrē mahātējā gaṅgā taṃ cāpyanuvrajat । The seventh stream, followed the supremely radiant Rajarshi Bhageeratha, who went ahead of her on a divine Ratha. 1.43.15b-16a గగనాచ్ఛఙ్కరశిరస్తతో ధరణిమాశ్రితా ॥ వ్యసర్పత జలం తత్ర తీవ్రశబ్దపురస్కృతమ్ । gaganācchaṅkaraṡirastatō dharaṇimāṡritā ॥ vyasarpata jalaṃ tatra tīvraṡabdapuraskṛtam । The waters fell from the heavens to the head of Shiva and then inundated the earth with roaring sound. 1.43.16b-17a మత్స్యకచ్ఛపసఙ్ఘైశ్చ శింశుమారగణైస్తదా ॥ పతద్భిః పతితైశ్చాన్యైర్వ్యరోచత వసున్ధరా । matsyakacchapasaṅghaiṡca ṡiṃṡumāragaṇaistadā ॥ patadbhiḥ patitaiṡcānyairvyarōcata vasundharā । The earth was resplendent with the fish, turtles, crocodiles and many other such species that fell along with the waters. 1.43.17b-18a తతో దేవర్షిగన్ధర్వా యక్షాస్సిద్ధగణాస్తదా ॥ వ్యలోకయన్త తే తత్ర గగనాద్గాం గతాం తథా । tatō dēvarṣigandharvā yakṣāssiddhagaṇāstadā ॥ vyalōkayanta tē tatra gaganādgāṃ gatāṃ tathā । Devas, Rishis, Gandharvas, Yakshas and Siddhas could not take their eyes off the spectacle of the descent of Ganga. Water falls are always spectacular. No one can take the eyes off of such a spectacle. What to speak of the spectacle of Ganga itself falling from such heights as those of heavens? Even Devas and other non-earthly beings could not take their eyes off of that spectacle, that had never been seen before by anyone. And in the vivid and rich imagination of Maharshi Valmeeki, that spectacle comes alive and vibrant, as you can see from these slokas. 1.43.18b-19a విమానైర్నగరాకారైర్హయైర్గజవరైస్తదా ॥ పారిప్లవగతైశ్చాపి దేవతాస్తత్ర విష్ఠితాః । vimānairnagarākārairhayairgajavaraistadā ॥ pāriplavagataiṡcāpi dēvatāstatra viṣṭhitāḥ । Set themselves on the top of Vimanaas that are as big as cities, and on top of the fast moving horses, and atop the best elephants stood those Devas to watch that spectacle. 1.43.19b-20a తదద్భుతతమం లోకే గఙ్గాపతనముత్తమమ్ ॥ దిదృక్షవో దేవగణాస్సమీయురమితౌజసః । tadadbhutatamaṃ lōkē gaṅgāpatanamuttamam ॥ didṛkṣavō dēvagaṇāssamīyuramitaujasaḥ । The supremely radiant Devas, thus came, to see that spectacle of Gangas descent to the earth. 1.43.20b-21a సమ్పతద్భిస్సురగణైస్తేషాం చాభరణౌజసా ॥ శతాదిత్యమివాభాతి గగనం గతతోయదమ్ । sampatadbhissuragaṇaistēṣāṃ cābharaṇaujasā ॥ ṡatādityamivābhāti gaganaṃ gatatōyadam । As the sky was slowly getting cleared up of waters of Ganga, the many diamonds worn by the Devas can be seen shining in the sky with the luminescence equivalent to that of hundred suns. 1.43.21b-22a శింశుమారోరగగణైర్మీనైరపి చ చఞ్చలైః ॥ విద్యుద్భిరివ విక్షిప్తమాకాశమభవత్తదా । ṡiṃṡumārōragagaṇairmīnairapi ca cañcalaiḥ ॥ vidyudbhiriva vikṣiptamākāṡamabhavattadā । The falling fish, snakes and crocodiles flilled the sky like flashes of lightening. 1.43.22b-23a పాణ్డరైస్సలిలోత్పీడైః కీర్యమాణైః సహస్రధా ॥ శారదాభ్రైరివాకీర్ణం గగనం హంససమ్ప్లవైః । pāṇḍaraissalilōtpīḍaiḥ kīryamāṇaiḥ sahasradhā ॥ ṡāradābhrairivākīrṇaṃ gaganaṃ haṃsasamplavaiḥ । The rushing waters from the sky created white froth that reminded one of post-monsoon sky filled with white clouds and flying white swans. 1.43.23b-24a క్వచిద్ద్రుతతరం యాతి కుటిలం క్వచిదాయతమ్ ॥ వినతం క్వచిదుద్భూతం క్వచిద్యాతి శనైశ్శనైః । kvaciddrutataraṃ yāti kutilaṃ kvacidāyatam ॥ vinataṃ kvacidudbhūtaṃ kvacidyāti ṡanaiṡṡanaiḥ । That Ganga created rapids at places. It created beautiful curves at others. It flowed straight and unbent at some places. Its pace and flow was subdued at times. At times it was raising to the skies. At places it flowed slowly and leisurely. 1.43.24b-25a సలిలేనైవ సలిలం క్వచిదభ్యాహతం పునః ॥ ముహురూర్ద్ధ్వముఖం గత్వా పపాత వసుధాతలమ్ । salilēnaiva salilaṃ kvacidabhyāhataṃ punaḥ ॥ muhurūrddhvamukhaṃ gatvā papāta vasudhātalam । At places the water itself was pushing water to make it raise high and then only to fall back on the ground. 1.43.25b-26a తచ్ఛఙ్కరశిరోభ్రష్టం భ్రష్టం భూమితలే పునః ॥ వ్యరోచత తదా తోయం నిర్మలం గతకల్మషమ్ । tacchaṅkaraṡirōbhraṣtaṃ bhraṣtaṃ bhūmitalē punaḥ ॥ vyarōcata tadā tōyaṃ nirmalaṃ gatakalmaṣam । Finally, after falling from the skies on to Shivas head and then on to the earth, the waters shined clear and clean. 1.43.26b-27a తత్ర దేవర్షిగన్ధర్వా వసుధాతలవాసినః ॥ భవాఙ్గపతితం తోయం పవిత్రమితి పస్పృశుః । tatra dēvarṣigandharvā vasudhātalavāsinaḥ ॥ bhavāṅgapatitaṃ tōyaṃ pavitramiti paspṛṡuḥ । The Devas, Rishis, Gandharvas and the beings that live on the earth touched those waters with reverence, since they came down touching the body of Shiva. 1.43.27b-28a శాపాత్ప్రపతితా యే చ గగనాద్వసుధాతలమ్ ॥ కృత్వా తత్రాభిషేకం తే బభూవుర్గతకల్మషాః । ṡāpātprapatitā yē ca gaganādvasudhātalam ॥ kṛtvā tatrābhiṣēkaṃ tē babhūvurgatakalmaṣāḥ । Those who fell to the earth because of a curse became free of afflictions by taking bath in those waters. 1.43.28b-29a ధూతపాపాః పునస్తేన తోయేనాథ సుభాస్వతా ॥ పునరాకాశమావిశ్య స్వాన్ లోకాన్ ప్రతిపేదిరే । dhūtapāpāḥ punastēna tōyēnātha subhāsvatā ॥ punarākāṡamāviṡya svān lōkān pratipēdirē । Washed off their afflictions by those glistening waters, they ascended back to their upper worlds. 1.43.29b-30a ముముదే ముదితో లోకస్తేన తోయేన భాస్వతా ॥ కృతాభిషేకో గఙ్గాయాం బభూవ విగతక్లమః । mumudē muditō lōkastēna tōyēna bhāsvatā ॥ kṛtābhiṣēkō gaṅgāyāṃ babhūva vigataklamaḥ । Washed by those glistening waters, the entire earth felt happy, excited and energetic. 1.43.30b-31a భగీరథోఽపి రాజర్షిర్దివ్యం స్యన్దనమాస్థితః ॥ ప్రాయాదగ్రే మహాతేజాస్తం గఙ్గా పృష్టతో ఽన్వగాత్ । bhagīrathōpi rājarṣirdivyaṃ syandanamāsthitaḥ ॥ prāyādagrē mahātējāstaṃ gaṅgā pṛṣtatō nvagāt । The supremely radiant Rajarshi Bhageeratha, proceeded on a divine Ratha and Ganga followed him from behind. 1.43.31b-33a దేవాస్సర్షిగణాస్సర్వే దైత్యదానవరాక్షసాః ॥ గన్ధర్వయక్షప్రవరాస్సకిన్నరమహోరగాః । సర్వాశ్చాప్సరసో రామ భగీరథరథానుగామ్ ॥ గఙ్గామన్వగమన్ ప్రీతాస్సర్వే జలచరాశ్చ యే । dēvāssarṣigaṇāssarvē daityadānavarākṣasāḥ ॥ gandharvayakṣapravarāssakinnaramahōragāḥ । sarvāṡcāpsarasō rāma bhagīratharathānugām ॥ gaṅgāmanvagaman prītāssarvē jalacarāṡca yē । O Rama ! All the Devas, Rishis, Daityas, Daanavas, Raakshasas, Gandharvas, the great Yakshas, Kinnaras, great Uragas and the celestial damsels followed Ganga, that was following Bhageeradha. All the water born species also followed Ganga. 1.43.33b-34a యతో భగీరథో రాజా తతో గఙ్గా యశస్వినీ ॥ జగామ సరితాం శ్రేష్ఠా సర్వపాపవినాశినీ । yatō bhagīrathō rājā tatō gaṅgā yaṡasvinī ॥ jagāma saritāṃ ṡrēṣṭhā sarvapāpavināṡinī । The best among the rivers, the one that removes all afflictions the one that is revered by all, the Ganga went along with Bhageeratha, wherever he went. 1.43.34b-35a తతో హి యజమానస్య జహ్నోరద్భుతకర్మణః ॥ గఙ్గా సమ్ప్లావయామాస యజ్ఞవాటం మహాత్మనః । tatō hi yajamānasya jahnōradbhutakarmaṇaḥ ॥ gaṅgā samplāvayāmāsa yajñavātaṃ mahātmanaḥ । Then, Ganga over flooded the the place of Yagnya of the highly accomplished Rishi and Mahatma Jahnu, just as he was performing Yagnya. 1.43.35b-36a తస్యా వలేపనం జ్ఞాత్వా క్రుద్ధో జహ్నుశ్చ రాఘవ ॥ అపిబచ్చ జలం సర్వం గఙ్గాయాః పరమాద్భుతమ్ । tasyā valēpanaṃ jñātvā kruddhō jahnuṡca rāghava ॥ apibacca jalaṃ sarvaṃ gaṅgāyāḥ paramādbhutam । O prince of Raghu Dynasty ! That performer of yagnya got angry with her arrogance and drank all the waters of Ganga, in an astonishing manner. 1.43.36b-37 తతో దేవాస్సగన్ధర్వా ఋషయశ్చ సువిస్మితాః ॥ పూజయన్తి మహాత్మానం జహ్నుం పురుషసత్తమమ్ । గఙ్గాం చాపి నయన్తి స్మ దుహితృత్వే మహాత్మనః ॥ tatō dēvāssagandharvā ṛṣayaṡca suvismitāḥ ॥ pūjayanti mahātmānaṃ jahnuṃ puruṣasattamam । gaṅgāṃ cāpi nayanti sma duhitṛtvē mahātmanaḥ ॥ The amazed Devas, Gandharvas and Rishis prayed to that Mahatma and the great human being Jahnu to consider Ganga as his own daughter and release her. 1.43.38 తతస్తుష్టో మహాతేజాశ్శ్రోత్రాభ్యామసృజత్ పునః । తస్మాజ్జహ్నుసుతా గఙ్గా ప్రోచ్యతే జాహ్నవీతి చ ॥ tatastuṣtō mahātējāṡṡrōtrābhyāmasṛjat punaḥ । tasऺmājjahnusutā gaṅgā prōcyatē jāhnavīti ca ॥ Pleased with their prayers, that supremely radiant Jahnu released the waters of Ganga through his ears. For that reason, Ganga came to be known as Jahnavi or Jahnu Suta, the daughter of Jahnu. 1.43.39 జగామ చ పునర్గఙ్గా భగీరథరథానుగా । సాగరం చాపి సమ్ప్రాప్తా సా సరిత్ప్రవరా తదా ॥ రసాతలముపాగచ్ఛత్ సిద్ధ్యర్థం తస్య కర్మణః । jagāma ca punargaṅgā bhagīratharathānugā । sāgaraṃ cāpi samprāptā sā saritpravarā tadā ॥ rasātalamupāgacchat siddhyarthaṃ tasya karmaṇaḥ । Ganga started her journey again following Bhageerathas path. That great river then entered the ocean and further on to the nether worlds, to complete her mission. 1.43.40 భగీరథో ఽపి రాజర్షిర్గఙ్గామాదాయ యత్నతః ॥ పితామహాన్ భస్మకృతానపశ్యద్దీనచేతనః । bhagīrathō pi rājarṣirgaṅgāmādāya yatnataḥ ॥ pitāmahān bhasmakṛtānapaṡyaddīnacētanaḥ । That Rajarshi, Bhageeratha, who succeeded in bringing Ganga along with him felt sad upon seeing his ancestors who were lying there for long as ashes. 1.43.41 అథ తద్భస్మనాం రాశిం గఙ్గాసలిలముత్తమమ్ ॥ ప్లావయద్ధూతపాప్మానస్స్వర్గం ప్రాప్తా రఘూత్తమ । atha tadbhasmanāṃ rāṡiṃ gaṅgāsalilamuttamam ॥ plāvayaddhūtapāpmānassvargaṃ prāptā raghūttama । O best among the Raghu dynasty ! Then, the waters of Ganga doused those ashes and with that all the afflictions were washed off and they reached the heavens. ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే దికావ్యే శ్రీమద్బాలకాణ్డే త్రిచత్వారింశః సర్గః ॥ ityārṣē ṡrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē dikāvyē ṡrīmadbālakāṇḍē tricatvāriṃṡaḥ sargaḥ ॥ Thus concludes the forty third Sarga in Baala Kaanda of Vaalmeeki Ramayana. Thus, we completed reading 1324 Slokas out of ~24,000 Slokas of Vaalmeeki Raamayana. However, let us remind ourselves that the goal is not to complete reading the text. Rather, it is to return back and enjoy the company of our beloved ancestor and first among the poets, Vaalmeeki every week, like a child that comes back to the grandparent every night to hear stories.
Posted on: Sat, 09 Nov 2013 06:27:10 +0000
Trending Topics
Recently Viewed Topics
© 2015